سس ورچستر؛ انواع، فواید، طرز تهیه
سس ورچستر
سس ورچستر یکی از طعم‌دهنده‌ها و چاشنی‌های بی‌نظیری است که بسیاری از افراد آن را در فهرست خرید خود قرار می‌دهند. در این مقاله، هرآنچه را باید درباره این سس بدانید نوشته‌ایم.
ارزش غذایی سس ورچستر
سس ورچستر نوعی چاشنی تخمیری بر پایه سرکه است که معمولا با موادی چون شیره، پیاز، تمرهندی، سیر و نوعی ماهی به‌نام موتوماهیان (آنچوی) درست می‌شود. این سس شیرین است و به‌علت استفاده از سرکه در آن، بو و طعم سرکه هم حس می‌شود. این سس انواع متفاوتی دارد که هرکس بنا به ذائقه خود، یکی از انواعش را انتخاب می‌کند.
ارزش غذایی ۵ گرم سس ورچستر در جدول زیر نوشته شده است:
ماده غذایی مقدار
کالری ۳٫۹
چربی ۰
سدیم ۶۵ میلی‌گرم
کربوهیدرات ۱ گرم
شکر ۰٫۵ گرم
پروتئین ۰
انواع سس ورچستر
برای اینکه بدانید کدام نوع سس ورچستر با ذائقه‌تان سازگار است، باید انواع آن را با برندهای مختلف امتحان کنید. همچنین می‌توانید موقع درست‌کردن سس‌های دیگر مانند سویا، صدف یا سس ماهی از این سس هم استفاده کنید.
۱. سس ورچستر بدون گلوتن
سس ورچستر بدون گلوتن محبوب افرادی است که به گلوتن حساسیت دارند. اگر شما هم به گلوتن حساسیت دارید، می‌توانید از این نوع سس استفاده کنید. برای تهیه سس بدون گلوتن، به‌جای سرکه مالت از سرکه سفید رقیق‌شده استفاده می‌شود. سرکه مالت حاوی گلوتن است.
۲. سس ورچستر گیاهی یا وگان
در سس ورچستر معمولی، ماهی آنچوی هم هست. برای تبدیل این سس به سسی گیاهی، این ماده خوراکی حذف می‌شود و روی برچسب این محصول می‌نویسند که سس گیاهی است. اگر گیاهخوارید، می‌توانید از این نوع سس استفاده کنید.
۳. سس ورچستر کم‌سدیم
این سس معمولا پرسدیم است. اگر فشار خون بالا یا رژیم غذایی کم‌سدیم دارید، نوع کم‌سدیم آن هم در بازار مواد خوراکی در دسترس است و چنانچه خودتان قصد تهیه این سس را داشتید، می‌توانید از نمک کمتری استفاده کنید.
فواید سس ورچستر
۱. خون‌سازی
کودکان، نوجوانان و زنانی که در سن باروری هستند، کمتر موفق به تأمین نیاز روزانه‌شان به آهن می‌شوند. آهن یکی از مواد معدنی ضروری بدن است که نقش مهمی در تولید گلبول‌های قرمز خون دارد. این سس به بدن آهن می‌رساند، اگرچه مقدارش بسیار کم است. در ۱ قاشق غذاخوری سس ورچستر ۰٫۸ میلی‌گرم آهن وجود دارد که حدود ۵درصد نیاز روزانه بدن به آهن را تأمین می‌کند.
۲. تقویت سیستم ایمنی بدن
سیستم ایمنی بدن دائما از شما در برابر میکروب‌ها و سمومی که ممکن است بیمارتان کنند محافظت می‌کند. رساندن مواد مغذی به سیستم ایمنی بدن با رژیم غذایی مناسب، عملکرد آن را بهبود می‌بخشد. ویتامین C و ماده معدنی روی، ۲ ماده مغذی موردنیاز سیستم ایمنی بدن هستند. سس ورچستر حاوی این ۲ ماده مهم به‌اندازه نیاز روزانه است.
۳. محافظت از چشم‌ها
شاید شنیده باشید که مصرف هویج برای سلامت چشم‌هایتان خوب است، اما علت آن ندانید. هویج حاوی ۲ ماده مغذی لوتئین و زآگزانتین است که از انواع کاروتنوئید هستند و عمدتا در شبکیه چشم‌ها یافت می‌شوند. سس ورچستر هم حاوی مقادیر کمی از انواع مواد مغذی تقویت‌کننده چشم است. افزودن منابع غذایی حاوی لوتئین و زآگزانتین به رژیم غذایی، از ابتلا به دژانسیون ماکولا ناشی از افزایش سن پیشگیری می‌کند. این بیماری باعث می‌شود وقتی مستقیم به چیزی نگاه می‌کنید، آن را تیره و تار ببینید.
۴. طعم‌دهنده کم‌کالری
اگر خواهان کاهش وزن خود هستید، با کمی تغییر در رژیم غذایی‌تان می‌توانید به‌مرور زمان از وزن خود بکاهید. سس ورچستر بدون اینکه کالری زیادی به غذایتان اضافه کند، طعم خوبی به آن می‌دهد. این سس همراه سس گوشت بسیار لذیذ و دلچسب است.
۵. سلامت قلب
این سس نوعی چاشنی بدون چربی است و انتخابی خوب برای افرادی است که می‌خواهند بدون افزودن چربی اضافه به غذایشان، طعم آن را بهتر کنند. البته سس ورچستر اصلی و رایج مملو از سدیم است که برای قلب خوب نیست. می‌توانید نوع کم‌سدیم این سس را انتخاب کنید و در حالی که از این چاشنی خوش‌طعم لذت می‌برید، سلامت بدن به‌ویژه قلبتان را هم حفظ کنید.
عوارض سس ورچستر
۱. حساسیت
سس اصلی ورچستر حاوی ماهی آنچوی است و اگر به ماهی حساسیت داشته باشید، مصرف این سس سبب واکنش‌های حساسیتی بدن شما می‌شود. در ضمن افرادی که به گلوتن حساسیت دارند یا به بیماری سلیاک مبتلا هستند، نمی‌توانند از نوع رایج این سس استفاده کنند و باید سس‌هایی را تهیه کنند که با مواد بدون گلوتن آماده شده‌اند.
۲. فشار خون بالا
افرادی که دچار فشار خون بالا هستند، باید احتیاط کنند و نوع کم‌سدیم سس را جایگزین نوع رایج آن کنند.
طرز تهیه سس ورچستر
مواد لازم
درست‌کردن این سس در خانه بسیار راحت است و می‌توانید فهرست بلندی از مواد غذایی را در این سس به کار ببرید. بنابراین برای اینکه به طعم دلخواه خود برسید، مواد مختلف را امتحان کنید.
مواد لازم برای سس اصلی ورچستر عبارت‌اند از:
روغن زیتون؛
سرکه سفید رقیق‌شده؛
ماهی آنچوی؛
سیر؛
شیره؛
پیاز؛
طعم‌دهنده‌های طبیعی (مانند نمک، شکر، فلفل تند، میخک)؛
سس تمرهندی؛
آب.
برخی افراد برای تهیه این سس از مواد دیگری چون زنجبیل، فلفل تند هالاپینو، رب گوجه‌فرنگی، فلفل سیاه، شیره ذرت، آب پرتقال و لیموترش هم استفاده می‌کنند.
مراحل تهیه سس اصلی
درون ماهیتابه‌ای بزرگ، روغن زیتون و سپس پیاز خردشده را بریزید و آن‌قدر تفت دهید تا پیاز نرم شود.
سس تمرهندی، سیر، زنجبیل و فلفل تند هالاپینو (یا هر فلفل تند دلخواه) را اضافه کنید و روی حرارت ملایم به‌مدت ۵ دقیقه تفت دهید.
سرکه، شیره، ماهی آنچوی، سیر، شکر، میخک، نوعی طعم‌دهنده‌های طبیعی و نمک را به مواد سس اضافه کنید. قابلمه را با آب پر کنید و صبر کنید تا بجوشد. حرارت را کم کنید و بگذارید تا سس کاملا غلیظ شود. این فرایند معمولا حدود ۴ تا ۵ ساعت طول می‌کشد.
وقتی سس آماده شد، آن را درون بطری شیشه‌ای یا ظروف شیشه‌ای مربا بریزید و داخل یخچال بگذارید.
طرز تهیه سس ورچستر به‌شیوه‌ای دیگر
مدت‌زمان تهیه: ۵ دقیقه
مواد لازم برای ۱۲ نفر:
نصف فنجان سرکه سیب؛
۲ قاشق غذاخوری سس سویای کم‌سدیم؛
۲ قاشق غذاخوری آب؛
۱ قاشق غذاخوری شکر سرخ؛
یک‌چهارم قاشق چای‌خوری زنجبیل پودرشده؛
یک‌چهارم قاشق چای‌خوری پودر خردل؛
یک‌چهارم قاشق چای‌خوری پودر پیاز یا ۱ عدد پیاز کوچک خردشده؛
یک‌هشتم قاشق چای‌خوری دارچین؛
یک‌هشتم قاشق چای‌خوری فلفل سیاه.
مراحل
تمام مواد را با هم مخلوط کنید و بگذارید آب آن بجوشد و ۱ دقیقه مواد را خوب هم بزنید.
سس آماده است؛ آن را در یخچال نگه دارید.
خرید و نگهداری سس ورچستر
قیمت سس ورچستر بسته به اینکه وارداتی باشد یا تولید داخل متفاوت است. این سس در فروشگاه‌های مواد غذایی با قیمت‌های مختلفی از ۹۰هزار تا ۱۹۰هزار تومان فرخته می‌شود. قیمت نوع وارداتی این سس در بازار از ۵۰۰هزار تا ۱میلیون تومان است.
سسی را که از بازار تهیه می‌کنید، به‌شرطی که درش باز نشده باشد، می‌توانید بیرون از یخچال تا ۱ سال نگه دارید. اما اگر در آن را باز کردید، باید داخل یخچال قرارش دهید که در این حالت هم تا ۱ سال دوام می‌آورد.
