چند راه حل برای افزایش حافظه کوتاهمدت
زندگی پر دغدغه امروز بر روی بسیاری از جنبههای زندگی افراد تاثیر گذاشته است. یکی از این جنبهها حافظه کوتاه مدت افراد است. هرچه استرس و مشغله کار و زندگی بیشتر باشد، فراموشی بیشتر به سراغ افراد میآید. به طوری که رفته رفته زندگی افراد تحت تاثیر این فراموشی با اختلال مواجه میشود. دانشمندان راهکارهای زیادی را برای تقویت این نوع حافظه مطرح کردهاند که بسیاری از آنها ساده و کاربردی هستند. پیشنهاد میکنیم در ادامه این مقاله با ما همراه باشید تا با این راهکارها آشنا شوید.
حافظه کوتاهمدت چیست؟
حافظه کوتاهمدت آن بخش از اطلاعات که توسط کانالهای حسی مانند چشم، گوش، پوست از محیط اطراف کسب میشوند را برای مدت کوتاهی ذخیره میکند. هرچه بیشتر این اطلاعات تکرار و مرور شوند، دوام و ماندگاری آنها در حافظه بیشتر است؛ اما خوب است بدانید که حافظه کوتاه مدت دو ویژگی اصلی دارد:
بسیار محدود است
روانشناسی به نام جرج میلر با انجام آزمایشاتی بر روی حافظه کوتاه مدت، میزان ذخیره شدن اطلاعات را حدود ۷ به اضافه، منهای ۲ مقوله بیان کرد. یعنی شما در بهترین حالت ۵ الی ۹ مورد از اطلاعات را میتوانید در حافظه کوتاه مدت ذخیره کنید.
ماندگاری بسیار محدودی دارد
مدت زمان ماندگاری اطلاعات در حافظه کوتاه مدت، در صورتی که تکرار و مرور صورت نگیرد، حدود ۲۰ الی ۳۰ ثانیه است. برای مثال سعی کنید شماره پلاک یک ماشین در حال حرکت را با یک بار دیدن و بدون مرور به خاطر بسپرید. بعد از چند دقیقه متوجه میشوید که کاملا آن را از یاد بردهاید. علت این امر جایگزینی سریع اطلاعات جدید با اطلاعات قبلی است. برای اینکه اطلاعات این حافظه را به حافظه بلند مدت منتقل کرده و آن را تثبیت کنیم از روشهایی برای مرور مانند بلند گفتن و تکرار ذهنی بهره میگیریم.
آیا تقویت حافظه کوتاه مدت در زندگی افراد تأثیر دارد؟
برای بسیاری از ما پیش آمده که مثلا برای برداشتن یک وسیله به آشپزخانه برویم؛ اما به محض ورود به آشپزخانه یادمان برود برای چه کاری به آنجا رفتهایم. یا مثلا برای خرید یک ابزار مهم به بازار بروید؛ اما پس از بازگشت به خانه متوجه شوید آن ابزار که دلیل اصلی رفتن شما به بازار بوده را نخریدهاید. یا قصد کردهاید از یک خیابان خاص عبور کنید؛ اما زمانی به خودتان میآیید که آن خیابان را رد کردهاید و امکان دور زدن وجود ندارد. همه این موارد و موارد بسیار دیگر نشان از ضعف حافظه کوتاه مدت دارد. معمولا ضعف حافظه کوتاه مدت با نشانههایی مانند حواسپرتی و عدم تمرکز همراه است. بسیاری از افراد که مشغله فکری زیادی دارند بیشتر با این علائم سر و کار دارند و خبر بد اینکه هرچه سن شما بالاتر برود، این علائم شدیدتر شده و فراموشی شما بیشتر میشود.
راهکارهای تقویت حافظه کوتاه مدت
قطعا همه ما دوست داریم با علائم فراموشی مقابله کرده و تمرکز خود را در مورد مسائل روزمره افزایش دهیم و همچنین با مشکلات حافظه در سنین پیری مواجه نشویم. در ادامه راهکارهایی موثر برای تقویت حافظه کوتاه مدت مطرح شده است. با ما همراه باشید.
عدم انجام چند کار به صورت همزمان
همانطور که مطرح شد تعداد مقولههایی که همزمان در حافظه کوتاه مدت میگنجند بین ۵ الی ۹ مورد است. اگر سعی کنید چند کار را به طور همزمان انجام دهید، هر بار اطلاعات جدیدی که در مورد یک کار کسب میکنید جایگزین اطلاعات قبلی که در مورد کار دیگریست میشود. به این صورت از انجام کامل و موثر تمام کارها باز میمانید. تفکیک کردن کارها در طول روز و تمرکز بر روی فقط یک کار در یک زمان واحد باعث میشود حافظه شما به شکل مرتب و منظم شکل گرفته و مشکل فراموشی کوتاه مدت به سراغتان نیاید.
دور شدن از عوامل حواس پرتی
تصور کنید که باید یک کار مهم را با تمرکز انجام دهید اما محیط مناسبی را برای این کار انتخاب نکردهاید. مثلا در پذیرایی منزل، با تلویزیون روشن، رفت و آمد اعضای خانواده، بوی غذا، صدای صحبت افراد و تلفن همراهی که همیشه بخشی از حواس ما را به خود پرت میکند. در این حالت شما پیوسته در حال کسب اطلاعات جدید از محیط هستید و مرتب حافظه کوتاه مدت شما در حال جایگزینی اطلاعات است. قطعا در چنین محیطی نمیتوانید تمرکز خود را بر روی کارتان بگذارید.
پیشنهاد میکنیم به محیط خلوتی مانند اتاق کار یا یک گوشه دنج در خانه بروید که دسترسی اعضا به آنجا محدود است. موبایل خود را خاموش کنید و به طور کامل بر روی آن کار تمرکز کنید. به این صورت میتوانید به راحتی و در مدت زمان بسیار کم از پس انجام آن بر بیایید.
مدیتیشن
مدیتیشن یعنی تلاش برای فیلتر کردن اطلاعات محیطی مختلف و تمرکز بر روی فقط یک مقوله. تمرین مدیتیشن رفته رفته باعث میشود خونرسانی بیشتری به مغز انجام شود و ظرفیت حافظه را به طور چشمگیری افزایش میدهد. تحقیقات نشان داده حتی اگر تا به حال مدیتیشن نکردهاید با انجام آن طی مدت ۸ هفته میتوانید حافظه خود را بهبود بخشید.
کاهش مصرف شکر
مصرف شکر در مغز بر روی هیپوکامپوس که مرکز کلیدی حافظه است تاثیر میگذارد. در واقع شکر باعث میشود تولید نورونها در هیپوکامگوس کاهش پیدا کرده و یادآوری خاطرات را با مشکل مواجه کنند.
برای مقابله با چنین مسئلهای بهتر است طبق پیشنهاد سازمان جهانی غذا میزان مصرف شکر را کاهش داده و آن را به ۵ درصد کالری مصرفی روزانه برسانیم.
تناسب اندام
تحقیقات جدید نشان میدهند ضعف حافظه با آمادگی جسمانی پایین و عدم تناسب اندام رابطه مستقیم دارد.
در آزمایشی که بر روی دانشجویان انجام شده نشان داده شد که دانشجویانی که تناسب اندام خوبی ندارند حافظه ضعیفتری هم دارند. به همین ترتیب میتوان ادعا کرد داشتن رژیمهای غذایی مناسب و انجام ورزشهای هوازی باعث تقویت حافظه میشوند.
خواب کافی
طبق مطالعات محققان سوئیسی، خواب کافی شبانه بهترین روش تقویت حافظه است. آنها معتقدند خواب شبانه باعث تسهیل در ارتباط بین سلولهای مغزی میشود. در واقع خوابیدن باعث فرآیند یادگیری را آسانتر میکند و اگر خواب کافی داشته باشید عملکرد مغز و حافظه بهتری را در روز بعد خواهید داشت.
تمرین برای مشت کردن دست
شاید برایتان عجیب باشد اما مشتکردن دست چپ و راست بر عملکرد حافظه تاثیرگذار است. محققین پیشنهاد میکنند برای تقویت حافظه، قبل از به خاطر سپردن یک مسئله دست راست خود را مشت کنید و قبل از یاداوری آن موضوع دست چپ خود را مشت کرده و ۹۰ ثانیه نگه دارید. دلیل علمی این مسئله هنوز مشخص نشده و این مسئله فقط در نتایج آزمایشی به اثبات رسیده است.