همه چیز درباره بیش فعالی (ADHD)؛ اختلال کم توجهی و عدم تمرکز!
اختلال بیش فعالی و نقص توجه نوعی اختلال رشدی به حساب میآید. در این اختلال به دلایل مختلف رشد بخشی از مغز به صورت نرمال اتفاق نمیافتد. میزان اختلال در افراد مختلف متغیر است در برخی شدت بیماری بیشتر و در برخی کمتر است. گاهی اوقات این اختلال به حدی است که زندگی خانوادگی شغلی و اجتماعی او را تحت تاثیر قرار میدهد، در این حالت بایستی شخص تحت نظر روانپزشک به کنترل و درمان این بیماری بپردازد.
علائم شایع در بیش فعالی
علائم شایع در افراد مبتلا به این اختلال را میتوان به اختلالت شایع در کوکان و اختلالات شایع در بزرگسالان دسته بندی کرد.
علائم شایع در بیش فعالی کودکان:
علائم بیش فعالی در کودکان میتوانند در سه دسته جای گیرند:
در این کودکان پرتحرکی و فعالیت دائم چشمگیر است. این کودکان لحظه ای در جای خود ارام و قرار ندارند و حتی اگر به انها تذکر داده شود بازم هم نمیتوانند دست از پرتحرکی بردارند.
در دسته دوم کودکان بی توجه و بی تمرکز قرار دارند. این کودکان با کوچکترین محرکی تمرکز خود را از کاری که دارند انجام میدهند از دست میدهند.
نوع سوم ترکیبی از دو نوع اول است. یعنی کودک هم دچار تحرک و فعالیت بالاست و هم از نقص توجه و تمرکز رنج میبرد.
از علائم بیش فعالی کودکان میتوان به موارد ذیل اشاره کرد:
قطع گفتگوی دیگران و دائم پریدن وسط حرف
کم طاقتی در ایستادن در صف و نوبت
کودک بیش فعال عصبی و حساس است و دائم حرکت میکند
کودک بیش فعال بازی بقیه را بهم میزند
انجام وظایف محوله و تکالیف با بی دقتی
عدم مهارت در برقراری ارتباط با دوستان
دائم گم کردن وسایل
دائم عوض کردن تصمیم و ازین شاخه به ان شاخه پریدن
علائم شایع بیش فعالی در بزرگسالان:
بی دقتی و عدم توجه به جزئیات
گوش دادن به صحبت سایرین برای بیش فعالان مشکل است
نظم و ترتیب در کارها را نمیتوانند رعایت کنند
براحتی از کوره در میروند و به راحتی سرخورده و نا امید میشوند
احساس ناآرامیو بیقراری دائم
تصمیمات فکر نشده و تکانه ای
بیش فعلان معمولا بسیار فراموشکارند
تحمل انتظار کشیدن را ندارند و هر چیزی را در همان لحظه میخواهند.
بیش فعالی(ADHD)میزان شیوع بیش فعالی در جهان چقدر است؟
این امار در کشورهای مختلف میتواند متفاوت باشد اما طبق امار سازمان جهانی بهداشت بین ۸ تا ۱۲ درصد از کودکان در سراسر جهان دچار این سندروم هستند. بخشی از این کودکان با افزایش سن از این اختلال رهایی مییابند اما حدود ۴۰ تا ۶۰ درصد کودکان در بزرگسالی نیز این اختلال را خواهند داشت.
تشخیص بیش فعالی
بیش فعالی علائمیدارد که قبل از ۷ سالگی قابل بررسی و مشاهده است. با یک روش یا یک علامت به تنهایی نمیتوان وجود یا عدم وجود بیش فعالی را در یک فرد اثبات کرد.
علائمیمانند استرس و افسردگی که در بیش فعالی وجود دارند نبایستی و با اختلال افسردگی و اضطراب اشتباه گرفته شوند. تشخیص بیش فعالی از بچههای بالای ۴ سال شروع میشود و بایستی از همان موقع با اقدامات درست دارویی و رفتاری به درمان بچه بیش فعال پرداخت.
روشهای مختلفی برای تشخیص بیش فعالی وجود دارد. تستهای مختلف استاندارد در فضای اینترنت موجودند. روشهای عملی، بعنوان مثال روش نقشه مغزی، در تشخیص این بیماری خوب عمل میکنند؛ اما تا کنون تست و روشی که به صورت قطعی بیش فعالی را تشخیص دهد و مورد تایید سازمانهای جهانی بهداشت باشد ساخته نشده است.
رفتار والدین و آموزگاران با کودکان بیش فعال
کودکان بیش فعال به دلیل تکانشگری پرتحرکی و کم توجهی ای که دارند میتوانند والدین را براحتی از کوره در ببرند. ولی باید توجه داشت بچه بیش فعال در حقیقت رفتار خود را طبیعی میداند و والدین بایستی این نکته رو حتما در نظر داشته باشند.
برای تربیت درست بچههای بیش فعال، به طوری که کمترین آسیب را از این اختلال ببینند، والدین باید حتما مطالعه کافی و دورههای مختلف مشاوره را دریافت نمایند تا بتوانند رفتارهای این کودکان را کنترل کنند.
معلمین مدرسه براحتی متوجه تفاوت کودکان در کلاسهای درس میشوند. از انجایی که تحصیلات و مدرسه در رشد شخصیتی کودک نقش بسیار مهمیرا دارد، معلمین نیز بایستی از روشهای درست و علمیبرای کنترل این دانش آموزان استفاده کنند.
علت بیش فعالی چیست؟
بیش فعالی علل مختلفی میتواند داشته باشد؛ عامل ژنتیک، عوارض بارداری و زایمان روی نوزاد، گوش دردهای عفونی، یا ضربههایی باشد که در دوران نوزادی به سر نوزاد وارد شده است، میتوانند از جمله دلایل بروز بیش فعالی باشند.
بیش فعالی(ADHD)
آثار بیش فعالی در زندگی
بیش فعالی بخاطر از بین بردن تمرکز افراد را از نظر توان اجرایی ضعیف میکند. افراد بیش فعال معمولا بخاطر شکستهای پیاپی و مشکلات زندگی اعتماد به نفس پایینی دارند. یک فرد بیش فعال بسته به شدت بیماری اش میتواند مانند یک فرد نرمال یا یک فرد شکست خورده زندگی کند.
افراد مبتلا به سندروم بیش فعالی معمولا در ازدواج دچار مشکل میشوند و درصد بالایی از این افراد در ازدواج و زناشویی شکست را تجربه کرده اند.
مشکل دیگر افراد بیش فعال گرایش بالای این افراد به مواد مخدر است. درصد بالایی از بیش فعالها مبتلا به سوی استفاده از مواد مخدر هستند.
فرد بیش فعال به دلیل عدم تمرکز کافی و فراموشکاری در محیط کار دچار مشکل میشود. فرد بیش فعال ممکن است دچار مشکلات ارتباطی و یا مشکلات یادگیری شود.
درمان بیش فعالی
جهت کنترل و بهبود افراد دچار اختلال بیش فعالی، داروهای مختلفی در بازار وجود دارند. این داروها میتوانند تا حدی علائم بیش فعالی را کم کنند اما تا کنون درمان قطی برای این اختلال پیدا نشده است. بایستی توجه کنیم که درمان در سنین پایین تر بسیار موثر است و در بهبود افراد در بزرگسالی کمک زیادی کند.
بیشتر بخوانید: بیش فعالی را چطور درمان کنیم؟
از روشهای دیگر درمانی مانند درمان سنتی و اسلامی و شرقی نیز میتوان در در مان این بیماری بهره برد اما در کل خط مقدم مقابله با بیش فعالی در حال حاضر درمان دارویی است.
انواع داروهای مختلف برای در مان بیش فعالی در بازار وجود دارند که در دو دسته اصلی – محرک و غیر محرک تقسیم بندی میشوند. داروهای محرک مانند ریتالین مدت زمان محدودی اثر کرده و خاصیت درمانی ندارند. اما داروهای غیر محرک نیز برای ان بیماری موجودند که در طولانی مدت بدون خطرهای داروهای محرک به کنترل و درمان بیش فعالی کمک میکنند. برای درمان بیش فعالی در کودکان، پزشکان و متخصصان این حوزه، از داروهای مختلفی مانند داروهای ضد افسردگی یا داروهای محرک استفاده به عمل میآورند. در صورت نیاز پزشک معالج امکان دارد کودک را برای بررسی و ارزیابی بیشتر به متخصص مشاوره رهنمون سازد. ناگفته نماند که برای درمان بیش فعالی در کودکان و به منظور کاهش علائم بیش فعالی، راهکارهای درمانی دیگری نیز وجود دارد. در سالیان اخیر و به منظور درمان بیش فعالی در کودکان، تولید داروهای مختلف در این زمینه با افزایش چشمگیر و قابل توجهی همراه شده است.