هوش سیال چیست؟

محققان کالج دانشگاهی لندن در مطالعه اخیرشان برخی از نواحی مغز را که برای تفکر سریع لازم هستند، شناسایی کردند.

به گفته دانشمندان، هوش سیال عامل تعیین کننده شناخت انسان است. این چیزی است که به ما کمک می‌کند به موقعیت‌های غیرمنتظره واکنش نشان دهیم، ایده‌های جدید را تدوین کنیم و استراتژی‌های موفقیت را با دقت برنامه‌ریزی کنیم. مطالعات نشان می‌دهد که هوش سیال بالا، شکوفایی حرفه‌ای، تحرک اجتماعی، سلامتی و طول عمر را پیش‌بینی می‌کند و همچنین با ظرفیت‌های شناختی قوی‌تر مانند حافظه مرتبط است. اکنون، تحقیقات جدید بخش‌هایی از مغز را که از توانایی ما برای فکر کردن سریع پشتیبانی می‌کند، شناسایی کرده است.

کالج دانشگاهی لندن اظهار کردند که هوش سیال کلید تفکر فعال است، که تفکر فعال نیز مجموعه‌ای از فرآیندهای ذهنی پیچیده درگیر در انتزاع، بازداری، قضاوت، توجه و تولید استراتژی است. ما به طور روزانه مثلاً هنگام رانندگی با ماشین یا سازماندهی یک مهمانی شام، از هوش سیال استفاده می‌کنیم.

پروفسور “لیزا سیپولوتی”(Lisa Cipolotti) عصب شناس و سرپرست تیم تحقیق از کالج دانشگاهی لندن گفت: یافته‌های ما برای اولین بار نشان می‌دهد که نواحی لوب راست مغز برای عملکردهای سطح بالای هوش سیال مانند حل مسئله و استدلال، حیاتی هستند.

به رغم اینکه علم مدرن تا حد زیادی موافق است که هوش سیال جنبه کلیدی چیزی است که ما را انسان می‌کند، هنوز مشخص نیست که آیا این توانایی‌های شناختی واحد است یا خوشه‌ای و اینکه ماهیت دقیق رابطه آن با مغز هنوز ناشناخته است. همچنین مطالعه این موضوعات برای دانشمندان بسیار دشوار است. به منظور تعیین اینکه کدام بخش از مغز برای یک توانایی خاص ضروری است، محققان می‌بایست بیمارانی را مطالعه می‌کردند که قسمتی از مغز آنها از بین رفته یا آسیب دیده بود.

محققان در این پروژه جدید در مجموع به بررسی ۲۲۷ بیمار پرداختند که تومور مغزی یا سکته مغزی را در بخش‌های خاصی از مغز خود تجربه کرده بودند. محققان این کار را با استفاده از ماتریس‌های پیش‌روندهٔ رِیوِن(Raven’s Progressive Matrices) انجام دادند.

در مرحله بعد، محققان یک رویکرد جدید نقشه برداری نقص ضایعه را معرفی کردند که به تفکیک الگوهای آناتومیکی پیچیده آسیب‌های مغزی رایج مانند سکته کمک کرد. رویکرد منتخب نویسندگان مطالعه، روابط بین نواحی مغز مانند یک شبکه ریاضی شامل شبکه‌هایی که تمایل نواحی را با هم تحت تأثیر قرار می‌دهند را می‌دانست.

این استراتژی به تیم تحقیقاتی کمک کرد تا نقشه مغزی توانایی‌های شناختی را از الگوهای آسیب جدا کنند، که این امر نقشه‌برداری از بخش‌های مختلف مغز را تسهیل کرد و توانستند تعیین کنند که کدام بیماران در آزمایش هوش سیال با توجه به آسیب‌هایشان بدتر عمل می‌کنند.

محققان گفتند: رویکرد ما که ترکیب نقشه‌برداری جدید با بررسی دقیق عملکرد ماتریس‌های پیش‌روندهٔ رِیوِن در نمونه بزرگی از بیماران است، اطلاعات مهمی در مورد اساس عصبی هوش سیال ارائه می‌کند. بررسی بیشتر کشف رابطه بین مغز و شناخت ضروری است.