«پیروز» در کنار «توران» و «آذر»؟/ باورها و انتظارات نادرست مردم نسبت به «پیروز» چیست؟
پیروز
یک تیمارگر حیات وحش ضمن اشاره به آخرین وضعیت جسمانی «پیروز» – توله یوز ایرانی در اسارت – گفت: «پیروز» رشد خوبی داشته است و احتمال جفت‌گیری او با «توران» و «آذر» – دو توله یوز ماده تازه مشاهده شده در توران – نیز وجود دارد.
علیرضا شهرداری درباره آخرین وضعیت جسمانی «پیروز» اظهار کرد: هشت ماهگی پیروز در دی‌ماه تمام و وارد ۹ ماهگی می‌شود. اکنون ۱۲ کیلوگرم وزن دارد. تغذیه «پیروز» با گوشت از روزی یک گرم گوشت شروع شد و اکنون روزی یک کیلوگرم گوشت مصرف می‌کند.
وی افزود: تغذیه «پیروز» ترکیبی از گوشت قرمز و سفید است. گوشت قرمز استفاده شده ترکیبی از گوشت گوساله و گوسفند تازه و گوشت سفید مصرفی نیز مرغ است. در بعضی وعده‌های غذایی گوشت بلدرچین و خرگوش نیز مصرف می‌کند.
به گفته شهرداری خوشبختانه «پیروز» از نظر جسمانی رشد مناسبی داشته است. وی دراین باره گفت: نکته حائز اهمیت این است که ما اطلاعاتی از وزن دقیق توله یوز آسیایی در سن هشت ماهگی نداریم. اطلاعات ما درباره زیرگونه آفریقایی یوز است که جثه بزرگتری دارد به‌طوری‌که حتی یوز بالغ آفریقایی از یوز بالغ آسیایی وزن بیشتری دارد اما خودمان گمان می‌کنیم «پیروز» به علت اینکه اوایل تولد رشد سختی داشته اکنون وزنش شاید دو تا سه کیلوگرم از وزن طبیعی کمتر باشد.
تیمارگر «پیروز» تاکید کرد: درحال حاضر وضعیت جسمانی‌اش به نسبت مشکلات بزرگی که پشت سر گذاشتیم بسیار بهتر است ولی متاسفانه ما هنوز نمی‌توانیم بگوییم «پیروز» در عالی‌ترین وضعیت خود قرار دارد چراکه او از ابتدای تولد به علت تغذیه نکردن از شیر مادر با مشکل گوارشی مواجه بود. شیر مادر برای گونه‌های جانوری به‌ویژه یوزپلنگ بسیار دارای اهمیت است. به عبارتی مهم‌ترین نکته شیردهی بوده که پیروز شیر مناسبی در روزهای ابتدایی تولدش مصرف نکرده است. چندین بار شیرخشک‌های مختلف را تجربه کرده اما سیستم گوارش «پیروز» همچنان مطلوب نیست.
«پیروز» و توانایی‌هایش
شهرداری درباره توانایی‌های حیوانات در شرایط تکثیر در اسارت توضیح داد: پروژه تکثیر در اسارت پروژه متفاوتی است، به‌طوری‌که اصلا نباید انتظار حضور توله‌ای در شرایط اسارت را در طبیعت به صورت آزاد داشت. «پیروز» حتی اگر از مادر به‌صورت طبیعی نیز متولد می‌شد و شیر مادر را می‌خورد، باز هم قرار نبود به طبیعت بازگردد. با فرض اینکه پیروز نسل اول تعدادی یوز باشد از نسل‌های سوم به بعد او، شرایط خاصی را در یک زیستگاه خاص برایشان فراهم خواهند کرد تا بتوانند آن‌ها را به یک زیستگاه کاملا حفاظت شده، بدون رقیب و دشمن طبیعی برگردانند.
وی ضمن اشاره به توانایی‌های «پیروز» گفت: پیروز اکنون به‌راحتی به دنبال خرگوش می‌دود و او را می‌گیرد اما توانایی دریدن آن را ندارد چراکه توله‌های یوزپلنگ تا دو سالگی در کنار مادر هستند و از دوسالگی به بعد به‌صورت کامل مستقل می‌شوند. «پیروز» هشت ماهه است و هنوز فرصت زیادی برای این کار دارد و اصلا نیازی نیست حتما شکار یاد بگیرد چراکه در نهایت باید یک خرگوش شکار کند که اکنون نیز می‌تواند این کار را انجام دهد. او قرار است در اسارت نگهداری شود و غذا در اختیارش قرار داده می‌شود، همانطور که «ایران» و «فیروز» مادر و پدر «پیروز» نیز شکار نمی‌کنند و غذا برایشان تهیه می‌شود.
باورها و انتظارات نادرست مردم نسبت به «پیروز» چیست؟
این تیمارگر حیات وحش درباره باورها و انتظارات نادرست مردم نسبت به او اظهارکرد: مردم بسیار نگران حضور «پیروز» در طبیعت هستند. قطعا «پیروز» هیچ وقت قرار نبوده به طبیعت بازگردد. دوم اینکه شایع شده بود در تامین غذای «پیروز» با مشکل مواجه هستیم اما هزینه غذای پیروز اصلا زیاد نیست و هیچ مشکلی تا الان برای تامین غذای «پیروز» نداشته‌ایم و در آینده نیز مشکلی نخواهیم داشت.
شهرداری درباره این باور نادرست که «پیروز» قرار است نسل یوزپلنگ آسیایی را از خطر انقراض نجات دهد، گفت: این یک باور کاملا غلط است چراکه در دنیا حفاظت از گونه‌های موجود در طبیعت صورت می‌گیرد و در کنار آن سایت تکثیر برای حفظ ژن نیز وجود دارد. «پیروز» یک توله یوز در شرایط تکثیر در اسارت است که قرار است در اسارت نیز باقی بماند. حتی اگر با چنین مشکلاتی مواجه نبود حفاظت از یوز آسیایی باید به صورت طبیعی و در طبیعت کشور انجام شود. خوشبختانه امسال نیز شاهد زادآوری‌های بسیار بهتر به نسبت سال گذشته بوده‌ایم. ما همچنان به حفاظت از یوز آسیایی در دل طبیعت امیدوار هستیم.
آیا روند کاهش وابستگی پیروز آغاز شده است؟
وی درباره آغاز روند کاهش وابستگی «پیروز» گفت: یک توله یوز به‌صورت طبیعی تا ۲ سالگی با مادر و خواهر یا برادر خود زندگی می‌کند و وابستگی توله به مادر تا این سن کاملا طبیعی است. از اواخر یکسالگی مادر طعمه را زخمی می‌کند تا توله‌ها شکار یاد بگیرند و دشمن‌های طبیعی خود را بشناسند. وابستگی «پیروز» در سن کنونی به من اصلا عجیب نیست اما باید آن را کم کنیم.
شهرداری ادامه داد: نکته دارای اهمیت این است که من از ابتدا نیز می‌توانستم این وابستگی را کم کنم اما برای بزرگ کردن گونه‌های جانوری صرف نظر از سلامت جسمانی، رشد و تغذیه آن‌ها سلامت روح و روان حیوان برایمان بسیار دارای اهمیت است. من می‌توانستم سختی‌هایی که در این هشت ماه کشیده‌ام را به جان نخرم اما با در نظر گرفتن سلامت رشد «پیروز» این کار را انجام دادم. تصمیم گرفتم به تدریج وابستگی پیروز به خود را کم کنم تا علاوه بر سلامت جسمانی از نظر روح و روان نیز سالم باشد. اکنون من در طول روز کنار «پیروز» نیستم و تنها شب‌ها در کنارش می‌مانم؛ به عبارتی وابستگی روزانه را کم کرده‌ام.
زمان بالغ شدن «پیروز»
این تیمارگر حیات وحش درباره زمان بالغ شدن «پیروز» اظهار کرد: به‌طور کلی توله یوزها پس از دو سالگی برای خود قلمرو تشکیل می‌دهند و مستقل می‌شوند. اگر در طبیعت موفق به زنده ماندن شوند در سه سالگی بالغ می‌شوند و می‌توان از آن‌ها انتظار جفت‌گیری داشت.
«پیروز» در فروردین ماه آمادگی انتقال به توران را دارد؟
وی درباره زمان انتقال پیروز به «توران« توضیح داد: اظهار نظر و نتیجه قطعی درباره این موضوع را باید در همان زمان اعلام کرد. ابتدا اعتقاد داشتیم پس از شش ماهگی و اکنون می‌گوییم پس از یک سالگی می‌تواند این اتفاق صورت بگیرد. افزایش استقلال «پیروز»، برطرف شدن مشکلاتش و آمادگی محیط توران برای او دارای اهمیت بسیاری برای انتقالش است. فعلا برای فروردین‌ماه سال آینده برنامه ریزی شده که امیدواریم مشکلی پیش نیاید. در توران نیز جایگاهی مانند پارک پردیسان به‌صورت فنسی‌کشی و مشابه محل زندگی‌اش در پردیسان ساخته شده است و تفاوتی بین آن‌ها نیست.
برخورد ایران با پیروز در توران چگونه خواهد بود؟
شهرداری درباره پیش‌بینی خود برای برخورد «ایران» با «پیروز» در توران گفت: یوز گونه‌ای تک‌زی است و به‌راحتی دیگری را در کنار خود نمی‌پذیرد. «ایران» هرگز «پیروز» را به عنوان فرزند خود نخواهد پذیرفت چراکه به او شیر نداده است و حس مادری نسبت به او ندارد. «پیروز» نیز مانند «کوشکی»، «دلبر»، «ایران» و «فیروز» جایگاه جداگانه‌ای خواهد داشت. احتمال اینکه در شرایط خاص به یکدیگر به‌ویژه به «توران» و «آذر» – دو توله یوز ماده تازه مشاهده شده – برای جفت‌گیری معرفی شوند، وجود دارد اما در کنار هم زندگی نخواهند کرد.
احتمال جفت‌گیری پیروز با توران و آذر وجود دارد؟
این تیمارگر حیات وحش درباره احتمال جفت‌گیری «پیروز» با دو توله یوز ماده تازه مشاهده شده در توران اظهار کرد: انتظار داریم این اتفاق رخ دهد اما اگر جفت‌گیری دو توله یوز نر و ماده به همین راحتی بود قطعا این گونه به خطر انقراض کشیده نمی‌شد. به عبارتی جفت گیری دو توله یوز موضوع بسیار خاص و حساسی است و همیشه انتخاب و پیش‌بینی‌های ما درباره این موضوع درست پیش نخواهد رفت. به هر حال اکنون دو توله یوز ماده قوی داریم که حدود ۱۵ روز از شیر مادر تغذیه کرده‌اند و با مشکلاتی که «پیروز» با آن‌ها مواجه بود، روبه‌رو نیستند. به همین دلیل اگر پس از بررسی‌ها همه چیز به خوبی پیش رود و مشکلات ژنتیکی نیز وجود نداشته باشد، به جفت‌گیری «پیروز» با این دو توله امیدوار هستیم.
آلودگی هوا باعث به خاطر افتادن سلامتی پیروز شده است؟
شهرداری درباره تاثیر آلودگی‌هوای اخیر تهران بر سلامت «پیروز» توضیح داد: در کل دنیا سایت تکثیر در مرکز شهر است و اینطور نیست که حتما در دل زیستگاه ساخته شود. مرکز توران که در دل زیستگاه احداث شده است با مشکلاتی مانند طی کردن مسیری طولانی برای حضور دامپزشک در سایت روبه‌رو است. حرف نادرستی است اگر بگوییم حضور «پیروز» در میان آلودگی هوای تهران هیچ مشکلی را برای او ایجاد نمی‌کند اما ما نیازمند اطلاعات دقیقی هستیم که براساس آن بتوانیم این نتیجه‌گیری را انجام دهیم. تاثیر آلودگی هوا بر سلامت پیروز قطعی نیست و باید یک نتیجه‌ای باشد که بتوان به‌طور قطعی به آن رجوع کرد.
لحظه خداحافظی علیرضا شهرداری با «پیروز» چگونه است؟
وی درباره لحظه خداحافظی با «پیروز» گفت: من از ابتدا انتظار این لحظه را داشتم. بار اولی نیست که من توله‌ای را بزرگ می‌کنم اما در مورد «پیروز» کمی سخت‌تر است. همیشه سعی در واقع‌گرایی دارم که «پیروز» نباید همیشه در کنار من بماند و من هم این را نمی‌خواهم. دلیل کمک من به «پیروز» رفتار شخصی خودم است که به هر گونه جانوری کمک کنم اما جایگاه «پیروز» به علت اینکه گونه‌ای در معرض خطر انقراض است، ویژه‌تر است.
شهرداری در پایان گفت: هشت ماه است که از خانه، زندگی و کار دور شده‌ام تا پیروز را به شرایط ایده‌آل برسانم. در نهایت حتما روزی این خداحافظی رخ می‌دهد و من تلاش می‌کنم این آمادگی را به صورت واقع‌گرایانه داشته باشم.
