اقلیم‌شناسان سرانجام علت گرمای رکوردشکن سال ۲۰۲۳ را کشف کردند

تغییرات در پوشش ابر ممکن است دلیل این باشد که چرا دمای کره زمین در دو سال گذشته از پیش‌بینی‌های مدل‌های اقلیمی فراتر رفت.

کاهش پوشش ابرهای کم‌ارتفاع باعث می‌شود که زمین تابش خورشیدی بیشتری را جذب کند. این تغییر می‌تواند یکی از دلایل اصلی گرمای اضافی ۰٫۲ درجه سانتی‌گرادی باشد که اخیراً دانشمندان به دنبال توضیح آن بوده‌اند. افزایش تابش خورشیدی به سطح زمین نه تنها باعث گرم‌شدن بیشتر آن می‌شود، بلکه ممکن است تأثیرات بلندمدتی بر وضعیت اقلیمی کره‌ی زمین داشته باشد.

به‌گزارش نیوساینتیست،‌ در سال‌های ۲۰۲۳ و ۲۰۲۴، رکوردهای دما چندین بار شکسته شد و هر دو سال اکنون میانگین دما را حدود ۱٫۵ درجه‌ی سانتی‌گراد بالاتر از دوران پیشاانقلاب صنعتی نشان می‌دهند. در حالی که تغییرات اقلیمی و الگوی آب‌و هوای ال‌نینو هر دو در افزایش دما نقش داشته‌اند، هیچ یک از این عوامل به تنهایی نمی‌توانند گرمای شدیدی را که تجربه کرده‌ایم، توضیح دهند.

کاهش پوشش ابری باعث کاهش آلبدوی زمین شده و آن باعث افزایش دما شده است

اکنون، محققان بر این باورند که عامل دمای بیش‌از‌حد دو سال اخیر، کاهش شدید پوشش ابرهای کم‌ارتفاع در سال ۲۰۲۳ است. تغییر در میزان ابرها باعث کاهش آلبدوی زمین (توانایی سیاره برای انعکاس تابش خورشید به فضا) شد و افزایش دما را به دنبال داشت.

آلبدوی زمین از دهه‌ی ۱۹۷۰ عمدتاً دراثر ذوب‌شدن یخ‌های قطبی که به بازگرداندن نور خورشید به فضا کمک می‌کند، کاهش یافته است. با‌این‌حال، هلگه گوسلینگ، اقلیم‌شناس از موسسه‌ی آلفرد وگنر در آلمان به همراه همکارانش داده‌های ماهواره‌ای را تجزیه‌و‌تحلیل کردند و دریافتند که در سال ۲۰۲۳، آلبدوی زمین به پایین‌ترین حد خود رسید.

گوسلینگ و همکارانش سپس برای درک علل افت آلبدوی زمین از ترکیبی از مشاهدات آب‌و‌هوا و مدلسازی استفاده کردند و دریافتند که در سال ۲۰۲۳ تعداد ابرهای کم‌ارتفاع، کاهش یافت. این تغییر به‌ویژه در اقیانوس اطلس مشهود بود که برخی از غیرمعمول‌ترین نوسانات دمایی را در سال ۲۰۲۳ تجربه کرد.

گوسلینگ می‌گوید: «ما توانستیم نشانه‌ای از مکان و ارتفاع تغییر ابرها در جو به دست آوریم. بسیار قابل‌توجه است که این کاهش پوشش ابری، بیشتر در سطوح پایین اتفاق می‌افتد.»

یافته‌ها می‌تواند ۰٫۲ درجه سانتی‌گراد گرمای اضافی را که دانشمندان پس از در‌نظر‌گرفتن اثرات تغییرات اقلیمی پس‌زمینه‌ای و ال نینو ۲۰۲۳ در تلاش برای کشف علت آن بودند، توضیح دهد. گوسلینگ می‌گوید: «[یافته‌ها] قطعه‌ی دیگری از پازل و به نظر من بسیار مهم است.» اگرچه مطالعه‌ی جدید تنها داده‌های مربوط به سال ۲۰۲۳ را ارزیابی کرد، یافته‌ها ممکن است توضیح دهند که چرا با وجود ناپدیدشدن ال‌نینو در اوایل سال جاری، دمای جهانی همچنان در طول سال ۲۰۲۴ بسیار بالا باقی مانده است.

پائولو سپی، محقق از امپریال کالج لندن، می‌گوید مطالعه‌ی جدید به‌موقع انجام شده است؛ زیرا اقلیم‌شناسان مشتاق درک عوامل گرمای رکوردشکن اخیر هستند. سپی باور دارد که شواهد قوی ارائه‌شده در مطالعه‌ی جدید، نشان می‌دهد تغییرات آلبدو، به‌ویژه در ابرهای کم‌ارتفاع، سهم عمده‌ای در تغییرات بودجه‌ی تابشی سیاره و در نتیجه دما داشته است.

شاید عامل افزایش دما توضیح داده شده باشد، اما سوال بعدی این است که چرا ابرهای کم‌ارتفاع ناپدید شده‌اند. به‌طور‌کلی، سه توضیح وجود دارد. ممکن است کاهش جهانی آلودگی آئروسل‌ها در هوا که به شکل‌گیری و ماندگاری ابرها کمک می‌کند، باعث کم‌شدن ابرها شده باشد. از طرف دیگر، گرمایش جهانی ممکن است چگونگی رفتار ابرها را تغییر دهد. یا پاسخ ساده‌تر این است که همه‌ی این اتفاقات، تغییرپذیری طبیعی در آب‌و‌هوا است.

درک اینکه کدام یک از سه عامل احتمالی غالب است، اهمیت بالایی دارد؛ زیرا بر میزان حساس‌بودن اقلیم زمین به آلودگی گازهای گلخانه‌ای تأثیر می‌گذارد. اگر کمبود ابر به دلیل تغییرات اقلیمی باشد، در سال‌های آینده تأثیر آن شتاب می‌گیرد و دمای جهانی را بالاتر از حد انتظار می‌برد. سپی می‌گوید: «پاسخ [دلیل کم‌شدن ابرها] پیامدهای بسیار عمیقی برای انتظارات ما در مورد تغییرات اقلیمی آینده دارد.»