در بیماری آنفلوآنزا فقط با یک ویروس مواجه نیستیم

بسیاری از افراد، مدت کوتاهی بعد از بهبودی از بیماری آنفلوآنزا، مجددا بیمار می‌شوند یا بیماری خود را به دیگران انتقال می‌دهند.
بسیاری از افراد، مدت کوتاهی بعد از بهبودی از بیماری آنفلوآنزا، مجددا بیمار می‌شوند یا بیماری خود را به دیگران انتقال می‌دهند. حمید سوری، متخصص اپیدمیولوژی و استاد دانشگاه درباره اینکه چرا فرد مبتلا به یک عفونت‌تنفسی، مدت کمی بعد از بهبود‌، درگیر ویروس تنفسی دیگری می‌شود، می‌گوید: «الگوی توزیع بیماری‌ها و پاتوژن‌ها به این صورت است که معمولا وقتی در یک دوره‌ای در جامعه‌ای عمومیت پیدا می‌کنند، آن بیماری با توجه به قابلیت انتشارش می‌تواند گروه‌های مختلفی را مبتلا کند.
مواد غذایی ممنوع در هنگام ابتلا به آنفلوآنزا

اما معمولا فرد در یک دوره زمانی تعریف‌شده ۲بار یا بیشتر دچار همان بیماری و به‌علت همان عامل بیماری‌زا نمی‌شود. ولی در مورد ویروس‌ها چون مرتبا دچار جهش یا موتاسیون می‌شوند، تضمینی وجود ندارد و ممکن است واریانت‌ها و ساب‌واریانت‌های دیگر یک ویروس موجب شوند که با وجود ایجاد ایمنی اولیه در فرد، او باز هم مبتلا به آن بیماری شود.»

سوری ادامه می‌دهد: «مثلا درباره بیماری آنفلوآنزا فقط با یک ویروس مواجه نیستیم و زیرسویه‌های زیادی دارد. هرچند احتمال ابتلا نسبت به کسی که خیلی حساس است و آنتی‌بادی لازم برای مقابله با آن ویروس در بدنش ایجاد نشده، خیلی کمتر است. به همین دلیل زمانی که مبتلا به یک عفونت تنفسی می‌شویم، اگر آن عفونت از نوع ویروسی باشد، احتمال ابتلای دوباره فرد وجود دارد، ولی درباره عفونت‌های باکتریایی، موضوع کاملا متفاوت است.»

او با بیان اینکه ابتلای مجدد به ویروس‌های مختلف، متفاوت است، عنوان می‌کند: «در مورد بعضی از ویروس‌ها ممکن است حتی تا چند ‌ماه طول بکشد تا مجددا به آن مبتلا شویم و در مورد برخی از ویروس‌ها هم این دوره کوتاه‌تر است. معمولا فرد یک تا ۲هفته بعد از ابتلا به بیماری در برابر آن مصونیت دارد؛ چه در برابر واکسن باشد و چه در خصوص بیماری. اما کم‌کم سطح ایمنی پایین می‌آید و فرد مثل ۲هفته اول بعد از بیماری نمی‌تواند مصون بماند. این موضوع را در دوره اوج کرونا هم شاهد بودیم؛ افراد مدتی بعد از ابتلا مصونیت داشته اند و بعد با ورود واریانت‌ها و ساب‌واریانت‌های جدید یا عوامل بیماری‌زای دیگر، احتمال ابتلای دوباره به این ویروس (کرونا) را داشته اند.»

سیستم ایمنی بدن ما یک ساختار پیچیده دارد که بدون وقفه تلاش می کند از بدن ما در برابر «دشمن خارجی» دفاع کند. بدن ما در اصل دارای دو سیستم مختلف ایمنی است

سیستم ایمنی ذاتی

یکی از سیستم های دفاعی بدن، ذاتی است. این سیستم بسیار مؤثر و سریع بوده و طور مثال باکتری ها را در زمان بسیار اندک کشف و بی ضرر می سازد. هرچند این سیستم سریع است، اما باکتری ها و یا ویروس ها را به گونه مشخص و هدفمند مورد حمله قرار داده نمی تواند و در برابر هریک از این عوامل بیرونی بیماری زا جداگانه مبارزه نمی تواند، بلکه به صورت عام عمل می کند. سلول های دفاعی از گروه لکوسیت یا کرویات سفید خون، بخشی از سیستم ایمنی ذاتی اند. کرویات سفید خون در غده تیموس یا زعتریه و مغز استخوان ساخته می شوند. غده تیموس بخشی از دستگاه لمفاوی یا لنفاوی بدن است که در بالای قلب انسان موقعیت دارد

کرویات سفید از طریق خون و جریان لمفاوی به تمام بدن می رسند. میزان بلند کرویات سفید در خون نمایانگر یک التهاب و یا یک عفونت است که باید مورد معالجه قرار داده شود

عاملان بیماری زا، پیش از اینکه بتوانند وارد بدن شوند، باید از موانعی بگذرند. این موانع در قدم نخست پوست و غشا هایی مخاطی در همه مجراهای باز بدن، مثلاً ناحیه دهن و گلو اند. این موانع نمی گذارند که عاملان بیرونی به راحتی داخل بدن شوند. به این ترتیب این موانع جزو مهم نظام دفاعی بدن به شمار می روند. مواد کیمیایی، مانند اسید های خود بدن و یا مخاط (ماده لزجی که به آن بلغم نیز می گویند) نیز شامل این نظام اند. این مواد نیز نمی گذارند که باکتری ها و یا ویروس ها به آسانی در بدن جا بگیرند

سیستم ایمنی اکتسابی یا معافیتی

اگر با وجود تلاش های سیستم ایمنی ذاتی و همه میکانیزم دفاعی بدن، عاملان بیماری زا بتوانند داخل بدن شوند، آنگاه سیستم دفاعی دیگری در بدن فعال می گردد. این سیستم ایمنی به گونه خاص واکنش نشان داده و فعال شدن آن تقریباً چهار تا هفت روز را در بر می گیرد. این سیستم انتی ژن ها را به گونه هدفمند هدف قرار داده و مشخصات عامل بیماری زا را در سلول های موسوم به سلول حافظه ثبت کرده و به اصطلاح به خاطر می سپارد. در صورتی که عین ویروس در زمان دیگری به بدن حمله ور شود، چون سیستم ایمنی اکتسابی شیوه مجادله با آن را از قبل به خاطر دارد، فوراً وارد عمل شده و عامل را در جا بی ضرر می سازد. به همین دلیل است که انسان ها به برخی از بیماری ها تنها یک بار در عمر خود مبتلا می شوند