مدیتیشن برای سلامتی روح یا جسم؟!

مدیتیشن که به آن مراقبه یا در درون‌پویی گفته می‌شود، عملی است که در آن فرد از یک تکنیک مانند ذهن آگاهی یا تمرکز ذهن برای یک موضوع، فکر یا فعالیت خاص برای آموزش و توجه و آگاهی و دستیابی به یک حالت روان و آرام و پایدار ذهنی استفاده می‌کند. برای کلمه مدیتیشن در فارسی واژه معادل درون کاوی پیشنهاد شده است. در غفاری دایت می‌خواهیم بگوییم مراقبه یا مدیتیشن چیست و فواید مدیتیشن کدام هستند. همچنین با انواع مدیتیشن آشنا می‌شویم؛ پس تا پایان این مطلب با ما همراه باشید. مدیتیشن برای سلامتی روح یا جسم؟!

مراقبه یا مدیتیشن چیست ؟

مراقبه یا مدیتیشن به‌طور کلی فنون و روش تسلط بر ذهن است. افراد به دلایل دینی و غیردینی با اهداف مختلف مدیتیشن انجام می‌دهند. بسیاری از آیین‌های مدیتیشن و برخی از دین‌های بزرگ، به‌خصوص ادیان شرقی نظیر هندو و بودایی روش‌های مدیتیشن را نیز در بر می‌گیرد.

روش‌های معروف مدیتیشن شرقی عبارتند از:

مراقبه متعال (تی ام)
ذاذن
ویپاسانا

در مدیتیشن با تمرکز ذهن و آزاد کردن نیروی چاکرا به آرامش روحی و جسمی می‌رسند و توانایی کنترل این نیرو را به دست می‌آورند.

مراقبه ممکن است استرس، اضطراب، افسردگی و درد را به میزان قابل توجهی کاهش دهد و باعث افزایش آرامش درک و خودانگاره و رفاه شود.

روش انجام مدیتیشن

در روش انجام مدیتیشن باید نکاتی را در نظر بگیرید. برای نشستن، سعی کنید که رو به جهت شمال و شرق قرار بگیرید تا از فواید نیروهای مغناطیسی طبیعت بهره‌مند گردید و همچنین به حالت آزاد و ثابت بنشیند. حالت نشستن باید حالت لوتوس (نیلوفر) باشد، ستون فقرات و گردن کاملا عمود بوده و هیچگونه فشاری بر آن‌ها وارد نشود.

قبل از شروع، به مغزتان دستور بدهید که به مدت معینی (از نظر زمانی) آرام باشد؛ گذشته، حال و آینده را فراموش کنید.

آگاهانه تنفس را منظم کنید. به مدت ۵ ثانیه تنفس شکمی انجام دهید تا اکسیژن به مغز شما برسد و به‌طور تدریجی مغز را آسوده کنید. تنفس (دم و بازدم) را هماهنگ کنید. ۳ ثانیه دم و ۳ ثانیه بازدم با منظم کردن عمل تنفس، جریان پرانا و انرژی حیاتی منظم می‌شود.

در ابتدا اجازه دهید تا فکرتان منحرف شود، بدین ترتیب ذهن شما به موارد گوناگونی مشغول خواهد شد؛ اما بالاخره تمرکز خواهد یافت. برای ساکت شدن ذهن، به خود فشار نیاورید؛ زیرا با این عمل امواج مغزی افزایش یافته و مدیتیشن به تاخیر خواهد افتاد.

یکی از نکات مهم در روش انجام مدیتیشن این است که یک نقطه کانونی را برای استراحت ذهن انتخاب کنید. اشخاصی که به‌طور ذاتی، عقلانی و ذهنی هستند، می‌توانند برای تمرکز خود چاکرا که محلی بین دو ابرو است را انتخاب کنند و برای بقیه اشخاص، یعنی افرادی که تحریک‌پذیر و هیجانی هستند، استفاده از چاکرای قلب توصیه می‌شود. هرگز این نقطه را تغییر ندهید.

در روش انجام مدیتیشن بهتر است بر روی اشیای بی‌رنگ تمرکز نموده و پس از بستن چشم‌ها آن شی را تصور کنید. اگر از مانترا (ذکر کلمه‌ای که در هنگام تمرکز و مدیتیشن مرتباً تکرار می‌شود) استفاده می‌کنید، آن را در درون خود تکرار و تنفس خود را با آن هماهنگ کنید. چنانچه شخص دچارخواب‌آلودگی شد مانترا را با صدای بلند تکرار کنید. این کار باعث خلوص و پاکی اندیشه‌ها می‌شود. در صورتی‌که امواج صوتی با امواج مغز همراه شود، حتی اگر این عمل بدون آگاهی از معنای آن باشد، تکرار لفظی از طریق تکرار ذهنی و روانی به زبان تله‌پاتی پیشرفت خواهد کرد و در آنجا که اندیشه پاک خواهد شد؛ با تمرین مدیتیشن دوگانگی از بین رفته و خود برتر جایگزین می‌شود و با ادامه آن دیگر بی‌حوصله و بیتاب نخواهید شد.

اگر روزی نیم ساعت عمل مدیتیشن را انجام دهید، قادر خواهید بود زندگی با قدرت روحی و آرامش بیشتری داشته باشید.

فواید مدیتیشن

مدیتیشن تمرینی است که در آن به ذهن برای تمرکز کردن و هدایت مجدد افکار آموزش داده می‌شود؛ بنابراین فواید مدیتیشن برای بدن بسیار زیاد است که شامل موارد زیر می‌شود:

کاهش استرس
کنترل اضطراب
سلامتی احساسی
افزایش خودآگاهی
افزایش توجه در بازه زمانی
کاهش از دست دادن حافظه به خاطر افزایش سن
ایجاد حس مهربانی
بهبود خواب
کنترل درد
کاهش فشار خون
بهبود بعضی از علائم بیماری‌ها (کنترل علائم بیماری‌هایی مثل: اضطراب، آسم، سرطان، درد مزمن، افسردگی، بیماری قلبی و سردردهای تنشی)
بهبود پردازش اطلاعات و تصمیم‌گیری
کاهش اختلالات التهابی
کاهش آلزایمر و مرگ زودرس
مدیریت پسوریازیس
کمک به بیماران فیبرومیالژیا (بیماری که باعث می‌شود فرد در تمام قسمته‌ای بدن خود احساس درد کند)

البته فواید مدیتیشن زمانی بهترین تاثیر خود را دارند که برنامه انجام آن طولانی‌مدت و به‌صورت منظم پیگیری شود و تنها با انجام چندبار مدیتیشن و به‌صورت پراکنده، نمی‌توان به تمام فواید مدیتیشن دست پیدا کرد.

مدیتیشن شامل دو نوع کلی است:

۱-مدیتیشن تمرکزی

۳- مدیتیشن تفکری

مدیتیشن تمرکزی، یکی از انواع مدیتیشن است که بر روی تنفس، تصویر واقعی یا خیالی، صدا یا عبارتی که تکرار می‌شود (مانترا) ویا بر حرکات مشخص مانند حرکات تای چی، یوگا و چی‌کونگ تمرکز می‌کند و هنگام متمرکز شدن، نگرانی و اضطراب از بین می‌رود و جای آن را احساس آرامش می‌گیرد.

در مدیتیشن تفکری، افزایش دقت روی حواس است. در این روش بدون تفکر، از حواس پنجگانه و افکار ناراحت‌کننده که جلوی ذهن انسان رژه می‌روند، اطلاعاتی دریافت می‌کند و شخص بدون انجام فعالیت خاصی فشارهای وارده به ذهن و حواس پنجگانه را تخلیه می‌کند.

سلامت جسم و روح

در این مطلب با فواید مدیتیشن آشنا شدیم و به‌صورت کلی روش انجام مدیتیشن را بررسی کردیم. برای استفاده هرچه بهتر از مدیتیشن و دستیابی به خواص آن برای افزایش تمرکز ویا بهبود قدرت تفکر و آرامش ذهنی بهتر است با یک فرد متخصص در این زمینه که بتواند شما را راهنمایی کرده و از بین انواع مدیتیشن بهترین آن را به شما معرفی کند، کمک بگیرید. با این‌حال، یکی از نکات مهم در سلامتی فردی توجه به جسم در کنار توجه به شرایط روحی است. در حقیقت بسیاری از افراد با ایجاد حس آرامش و تجربه استرس کمتر، بسیاری از عوامل چاقی ویا لاغری خود همچون پرخوری ویا کم‌خوری عصبی را از بین می‌برند و می‌توانند سلامت جسم خود را نیز افزایش دهند.