بیماری قلبی نوزادان را این‌طور تشخیص دهید

خبر خوب برای مادران نگران اینکه بیماری قلبی حتی در دوران جنینی هم قابل تشخیص است. در روزهای اول تولد نیز با انجام معاینه‌های پزشکی می‌توان تپش‌های قلب کوچک نوزاد را کنترل کرد و اقدام‌های لازم را در صورت وجود مشکل انجام داد.

کمتر از یک درصد نوزادان دچار بیماری قلبی مادرزادی هستند. البته در بین جنین‌هایی که سقط می‌شوند ۱۰ تا ۲۵ درصد آنها مشکل قلبی دارند که ممکن است که این دلیل سقط‌شان بوده باشد.

علل بیماری‌های قلبی مادرزادی چیست؟

چندین عامل از جمله عوامل ژنتیکی و محیطی در ابتلا به این بیماری تأثیرگذارند. به این معنی که اگر والدین یا خواهر و برادرهای جنین مبتلا باشند، احتمال دارد جنین نیز دچار شود اما عوامل محیطی مانند دیابت مادر، سرخجه مادرزادی و بعضی داروها هم می‌توانند باعث بروز مشکل در جنین شوند.

آیا تشخیص بیماری در دوره جنینی مقدور است؟

بله. امروزه به کمک اکوکاردیوگرافی جنین، در دوره حاملگی بعضی از انواع بیمارهای قلبی را می‌توان تشخیص داد که در صورت لزوم و تشخیص پزشک انجام می‌شود.

بیماری چه زمانی تشخیص داده می‌شود؟

در بیشتر موارد بیماری‌های قلبی مادرزادی در زمان تولد علائمی دارند که زمان معاینه کلی بدن و قلب، شواهد بیماری کشف می‌شود. مواردی هم وجود دارند که علائم بیماری طی یک تا سه ماه بعد از تولد بروز پیدا می‌کند. این مساله اهمیت معاینه روتین نوزادان توسط متخصص اطفال را نشان می‌دهد. همه نوزادان لازم است در زمان تولد و سه روز بعد معاینه شوند. همچنین در ویزیت‌های بعدی در روزهای ۱۵، ۳۰ و ۶۰ روز بعد از تولد هم معاینه قلبی و عروقی توسط پزشک موارد دیگر را کشف خواهد کرد.

نمونه‌ای از بیماری قلبی هم هست که بلافاصله پس از تولد منجر به کبودی نوزاد شده و مشکل تنفسی ایجاد می‌کند. به‌علاوه اینکه علائم شدید قلبی عروقی نیز دارد. این مورد از اورژانس‌های پزشکی محسوب شده و باید هرچه سریع‌تر اقدام‌های فوری برای آن انجام شود. مواردی هم هستند که طی روزها و ماه‌های بعدی تشخیص داده می‌شوند و نیاز به اقدام اورژانسی ندارند.

بعضی از این نوزادان فقط مشکل عدم توانایی در شیر خوردن و کمبود وزن دارند که با مراجعه به پزشک معالج و بررسی علائم و همچنین معاینه دقیق و در صورت نیاز با انجام اکوکاردیوگرافی بیماری تشخیص داده می‌شود.

آیا همه بیماری‌های قلبی مادرزادی نیاز به درمان دارویی یا جراحی دارند؟

معمولا خبر ابتلای نوزاد به بیماری مادرزادی برای خانواده‌ها بسیار تکان‌دهنده و نگران‌کننده است. درحالی‌که بسیاری از انواع مشکل‌ها حتی نیاز به درمان دارویی هم ندارند؛ برای مثال بیماری VSD یا سوراخ بین بطنی که شایع‌ترین بیماری قلبی مادرزادی است و ۲۵ درصد همه موارد را شامل می‌شود، در بسیاری از اوقات هیچ علامتی ندارد و فقط طی معاینه توسط پزشک کشف می‌شود. در مواردی که‌ اندازه سوراخ کوچک است ۳۰ تا ۵۰ درصد احتمال بسته شدن خود به خودی وجود دارد. فقط در بعضی موارد لازم است درمان دارویی صورت ‌گیرد و یا با عمل جراحی ترمیم شود.

این نوزاد چروک

نوزاد تازه به دنیا آمده به نظر کمی مچاله و چروک می‌آید. این را بسیاری از مادران تازه کاری که به تازگی زایمان کرده‌اند، می‌گویند. طبیعی است! این طفل معصوم مدت‌ها به صورت سرازیر و در خود فرورفته در رحم معلق بوده است. او هنوز نمی‌تواند دست و پایش را کامل از هم باز کند و هنوز کنترلی بر آنها ندارد. نگران نباشید آرام‌آرام این کوچولوی دوست‌داشتنی چروکیده، وزن می‌گیرد، تپل‌ می‌شود و از همه مهم‌تر از این حالت درآمده و به اصطلاح از هم باز می‌شود.

با رسیدن به شش ماهگی شما با کودکی با دست‌ها و پاهای باز و کنترل شده، لپ‌های آویزان و خنده‌های معنی‌دار روبه‌رو هستید. تا رسیدن به آن زمان، برای اینکه کودک بتواند به محیط بیرون از رحم عادت کند، او را در پتو یا قنداقی گرم و نرم به آرامی بپیچید.

نوزاد با یک سری واکنش‌های طبیعی و غیرارادی به دنیا می‌آید. یکی از این حرکت‌های غیرارادی تکان‌های ناگهانی است که در اثر آن خودش را جمع یا دست و پایش را از هم باز می‌کند یا با شنیدن یک صدای بلند یا یک تکان ناگهانی به گریه می‌افتد. این واکنش‌ها در خواب هم ممکن است اتفاق بیفتد. با گذشت چند ماه، این رفتارهای غیرارادی کم‌کم از بین می‌روند.

خوراک و خواب مهم‌ترین مسائل زندگی نوزاد شما در بدو تولد هستند؛ بنابراین با شناخت روحیه و نیازهای نوزادتان باید بتوانید برای این دو مساله مهم زندگی‌اش برنامه‌ریزی کنید. بیشتر نوزادان هر دو یا سه ساعت یک بار نیاز به شیر خوردن و معمولا به ۱۶ تا ۱۷ ساعت خواب در شبانه‌روز نیاز دارند. توجه داشته باشید که برای جلوگیری از سندروم مرگ ناگهانی نوزاد حتما او را به پشت بخوابانید. با رسیدن به یک ماهگی الگوی خواب و خوراک کودک کمی تغییر می‌کند. در این سن هر بار که نشانه‌های گرسنگی را نشان داد باید به او شیر بدهید؛ البته قبل از اینکه آن قدر گرسنه شود که به گریه بیفتد.