۱۹ باور رایج در مورد سلامت بدن که باید درستی و نادرستی آن را بدانید
حتما جملههایی شبیه این را زیاد شنیدهاید: پنیر باعث میشود خواب بد ببینید یا شکلات باعث جوش زدن میشود. بسیاری از این جملهها باورهای اشتباه است که سینه به سینه منتقل شده و بسیاری از مردم آن را بهعنوان یک حقیقت علمی در نظر میگیرند. در ادامه تعدادی از این چند باور رایج در مورد سلامت بدن را بررسی میکنیم تا ببینیم کدام اشتباه و کدام درست و علمی است.
۱. مرغ برای درمان سرماخوردگی و آنفلوانزا خوب است
این یک باور درست است. وقتی دچار سرماخوردگی میشوید، بهترین چیزی که میتوانید بخورید، یک سوپ مقوی و پرخاصیت است. مرغ حاوی ویتامین B12 است و آنتیاکسیدانها و ویتامینهایی دارد که برای تقویت سیستم ایمنی بدن مفید است و به هضم بهتر غذا کمک میکند. همچنین غنی از پروتئین است که برای بازیابی سلولی لازم است. اگر به این سوپ انواع سبزیجات هم اضافه کنید، ویتامینها و مواد معدنی آن را افزایش میدهید که برای کمک به بهبود شما لازم است.
گوشت چرخ کرده مرغ مهیا پروتئین – 0.5 کیلوگرم
۲. باور رایج در مورد سلامت بدن؛ شکلات باعث آکنه میشود
یک باور رایج در مورد سلامت بدن این است که خوردن شکلات باعث میشود که جوش بزنید. این باور، نادرست است. پوست بزرگترین عضو بدن است و میکروبیوم یا باکتریهای خاص خودش را دارد. هر چقدر تغذیهی بهتری داشته باشید، پوست بهتر و سالمتری خواهید داشت. مقدار کمی از شکلات، روی سلامت پوست شما تاثیر کمی دارد اما شکلاتی که شکر و محصولات لبنی کمتری داشته باشد، بهتر است.
آنچه که برای سلامت پوست اهمیت بیشتری دارد، مصرف آب کافی است. در طول روز باید ۱/۵ تا ۲ لیتر یعنی ۶ تا ۸ لیوان آب بخورید. قهوه ادرارآور است و موقع مصرف آن، مقدار مایعی که دریافت میکنید بیشتر از مقداری است که در ادرار از دست می دهید. چای هم برای تامین آب بدن خوب است؛ اما از نوشیدن آن با غذا خودداری کنید، زیرا تانن موجود در چای مانع از جذب آهن می شود (کمبود آهن میتواند منجر به علائمی مانند خارش پوست شود).
۳. با خوردن یک سیب در روز به دکتر نیازی ندارید
این باور، درست نیست اما میتواند شما را از داروخانه دور نگه دارد. جالب است بدانید که یک مطالعه به شیوههای مراقبتهای بهداشتی مصرفکنندگان روزانه یک سیب پرداخت و نشان داد که آنها از داروهای تجویزی کمتری استفاده میکنند. این بیشتر به سالمتر بودن آنها مربوط میشود. همچنین سیبخواران سطح تحصیلات بالاتری داشتند و احتمال سیگار کشیدن در آنها کمتر است. با این حال، ازآنجاکه سیب یک میوهی مغذی و پرخاصیت است، مصرف یک عدد در روز آن، ایده بدی نیست.
۴. بیرون رفتن یا موی خیس، باعث میشود سرما بخورید
یک باور رایج در مورد سلامت بدن این است که بیرون رفتن با مو یا بدن خیس، باعث سرماخوردگی میشود. این باور، نادرست است. اگر موهای خیس باعث لرزیدن شما میشود، این یک پاسخ التهابی است؛ بنابراین احتمالاً در حال حاضر یک عفونت ویروسی در حال ظهور دارید. اما اگر سالم باشید، سرما نخواهید خورد.
کمبود خواب و استرس بر سیستم ایمنی تأثیر میگذارد و فرد را مستعد ابتلا به سرماخوردگی میکند؛ اما شما فقط از دیگران سرما میخورید، بهویژه در هوای سرد چون این یک بیماری ویروسی است. ویروسها و باکتریها بهراحتی پخش میشوند بهویژه وقتی که داخل خانهی بدون تهویه جمع شدهایم.
۵. هویج کمک میکند که در تاریکی بهتر ببینید
این یک باور درست است. هویج حاوی ویتامین A است که برای سلامت چشم و بینایی سالم، لازم است؛ زیرا به تشکیل رنگدانهای در شبکیه به نام رودوپسین کمک میکند. این برای دید در نور کم ضروری است. کمبود ویتامین A میتواند منجر به مشکل در دید در نور کم شود؛ بنابراین دریافت کافی از غذاهایی مانند هویج، سبزیجات برگدار و سیبزمینی شیرین برای دید در شب مهم است.
۶. کاری تند، باعث زایمان میشود
این باور، نادرست است. تئوری پشت این باور این است که ادویه روده را تحریک میکند تا شدیدتر کار کند و میتواند رحم را همزمان تحریک کند. هنگامی که میخواهید زایمان کنید، روده به طور طبیعی تحریک میشود، بنابراین اکثر زنان اسهال را به عنوان نشانهای از آمدن نوزاد تجربه میکنند. با این حال، هیچ غذایی باعث زایمان نمیشود. هر چند ممکن است این احساس را در شما ایجاد کند.
۷. در سرماخوردگی غذا بخورید و موقع تب گرسنگی بکشید
این باور رایج در مورد سلامت بدن، نادرست است. مواد مغذی برای بهبودی از هر بیماری لازم است. پس موقع سرماخوردگی غذا بخورید بهخصوص غذایی که کربوهیدرات داشته باشد تا بتوانید انرژی مورد نیاز سیستم ایمنی بدن برای مبارزه با ویروس را تامین کنید. اما زمانی که دچار عفونت باکتریایی شدهاید که تب یکی از علائم آن است، واکنش بدن به باکتری میتواند شدید باشد؛ بنابراین کاهش کربوهیدراتها سیستم ایمنی را از فعالیت بیشازاندازه منع میکند. مایعات برای هر دو نوع بیماری ضروری و مفید است. در دوران بیماری باید سعی کنید غذای کمتری در دفعات بیشتر بخورید.
۸. زردچوبه از بیماری قلبی پیشگیری میکند
این یک باور درست است. در تحقیقات مشخص شده است که زردچوبه خواص ضدالتهابی و آنتیاکسیدانی دارد که هر دو با کاهش استرس اکسیداتیو به مبارزه با بیماری قلبی کمک میکنند. استرس اکسیداتیو یک فرآیند بیولوژیکی مضر شبیه به زنگزدگی روی آهن است. برای جذب مادهی فعال زردچوبه یعنی کورکومین، به چربی هایی مانند روغن زیتون و ترکیبی به نام پیپرین که در فلفل سیاه یافت میشود نیاز دارید. البته مشخص نیست که چقدر از این مواد برای بیشترین بهره بردن از خواص آن لازم است.
دقت کنید که دوزهای بالای زردچوبه میتواند با برخی از داروهای رقیقکنندهی خون تداخل داشته باشد؛ بنابراین ابتدا با پزشک خود مشورت کنید.
۹. شکستن بند انگشتان باعث آرتروز میشود
این باور نادرست است. صدای حاصل از شکستن و خم کردن بند انگشت، ناشی از آزاد شدن سریع گاز نیتروژن از مایعی است که مفاصل ما را روان میکند. این در واقع برای مفاصل مضر نیست و هیچ مدرکی وجود ندارد که نشان دهد میتواند باعث آرتروز شود. با این حال، برخی از مطالعات نشان میدهد که انجام بیش از حد این کار، ممکن است با تورم دستها، کاهش توانایی دست در گرفتن اجسام و آسیب به بافت نرم مرتبط باشد.
۱۰. هضم کردن آدامس بلعیده شده، ۷ سال طول میکشد
این باور رایج در مورد سلامت بدن، نادرست است. آدامس از شیرینکنندهها، نگهدارندهها و نرمکنندههایی ساخته شده است که دستگاه گوارش شما بیشتر آنها را از بین میبرد. همچنین حاوی پلیمرهای مصنوعی مانند موم است که در کمتر از هفت روز از دستگاه گوارش شما دفع میشود. مشکلات بزرگتر ناشی از جویدن آدامس، نفخ و رفلاکس اسید معده است که به دلیل آماده شدن معده برای دریافت غذا و تولید بزاق و اسید غیرضروری ایجاد میشود.
۱۱. قرار دادن سیر زیر بالش، باعث خواب راحتتر میشود
این باور، اشتباه است. سیر حاوی مواد معدنی از جمله ویتامین B6 و سلنیوم (بهعلاوه چندین ترکیب گوگردی است که ممکن است حشرات را از بین ببرد) اما هیچ تاثیری بر خواب ندارد. با این حال، مصرف سیر میتواند به کاهش کلسترول و فشار خون و تقویت سیستم ایمنی کمک کند. یک راه بهتر برای بهبود خواب این است که از خوردن وعدههای غذایی زیاد و پرحجم قبل از خواب خودداری کنید، اتاق خواب را تاریک نگه دارید و هر روز در ساعت معینی به رختخواب بروید و از خواب بیدار شوید.
۱۲. ادرار کردن بعد از رابطه جنسی از عفونت ادراری جلوگیری میکند
این باور رایج در مورد سلامت بدن، درست است. ادرار کردن بعد از رابطه جنسی میتواند با کاهش باکتری در ناحیه تناسلی به پیشگیری از عفونت ادراری کمک کند. خانمها بیشتر در معرض خطر هستند؛ زیرا باکتریها فاصلهی کمتری از واژن تا مثانه دارند و رابطهی جنسی میتواند باعث التهاب مثانه شود. مجرای ادرار در آلت تناسلی مردانه طولانیتر است، اما برای مردان هم بهتر است که برای جلوگیری از عفونت ادراری، حتما بعد از رابطهی جنسی ادرار کنند.
۱۳. دارچین به تعادل هورمونی کمک میکند
این باور، اشتباه است. برخی تحقیقات محدود نشان دادهاند که یک ماده شیمیایی طبیعی در دارچین به نام سینامالدئید باعث افزایش پروژسترون و کاهش تستوسترون در زنان میشود و به تعادل هورمونها کمک میکند. اما بعید است که کیفیت و مقدار دارچینی که مصرف می کنید کافی باشد. هورمونها بخشی از سیستم غدد درونریز هستند و داشتن رژیم غذایی متعادل به حمایت از آن کمک میکند؛ اما شما نمیتوانید هورمونها را با غذا کنترل کنید. با این حال، میتوانید هورمونهای استرس کورتیزول و آدرنالین را با تنفس دیافراگمی مدیریت کنید تا بدن خود را از حالت سمپاتیک [جنگ یا گریز] به حالت پاراسمپاتیک [آرام] تغییر دهید.
۱۴. صدف، تقویتکنندهی غریزهی جنسی است
این باور، اشتباه است. صدف یک مادهی مغذی سرشار از روی است که برای سلامت باروری مهم است؛ اما هیچ مطالعهای وجود ندارد که نشان دهد خوردن صدف، میل جنسی را افزایش میدهد. روی میتواند دوپامین، ماده شیمیایی لذتبخش مغز را افزایش دهد؛ اما گفتن اینکه افزایش میل جنسی فوراً اتفاق میافتد، دشوار است. برای درمان میل جنسی کم یا اختلال نعوظ باید به دنبال یافتن علت اصلی آن باشید که برای بسیاری از افراد بیخوابی مزمن، مشکلات سلامت روان مانند اضطراب یا افسردگی یا یائسگی است.
۱۵. نیمی از حرارت بدن از سر دفع میشود
این باور، اشتباه است. میزان گرمایی که از سر خود از دست میدهید، با اندازه آن در مقایسه با بقیه بدن شما متناسب است. معمولاً حدود ۱۰ تا ۱۵ درصد گرمای بدن را از قسمت سر از دست میدهید؛ عمدتاً به این دلیل که وقتی در هوای سرد بیرون هستید، بیشتر بدن شما به جز سر و صورتتان با لباس پوشیده میشود. اگر با شلوارک بیرون میرفتید، همان مقدار گرما از پاهایتان هم از دست میدادید.
۱۶. خوردن پنیر باعث میشود خواب بد ببینید
این باور، نادرست است. هیچ مدرک محکمی وجود ندارد که نشان دهد پنیر باعث کابوس میشود. در مطالعهای در سال ۲۰۱۵، حدود ۱۷ درصد از شرکتکنندگان اعلام کردند که احساس میکنند رویاهایشان تحت تأثیر آنچه میخورند، تغییر میکند و محصولات لبنی بیشتر به خاطر خوابهای آزاردهنده مقصر شناخته میشوند. با این حال، این گزارش با شواهد قابلتوجهتری که نشان میدهد سایر محصولات لبنی، مانند شیر گرم، قبل از خواب میتوانند به خواب کمک کنند، تناقض دارد. این ویژگی به لطف اسید آمینه تریپتوفان است که برای ساخت سروتونین یا هورمون شادی و ملاتونین که هورمون آغازگر خواب است، استفاده میشود.
با این حال، برای اینکه تریپتوفان کار کند، باید از سیستم امنیتی مغز عبور کند تا به سروتونین تبدیل شود. مصرف کربوهیدراتها در کنار غذاهای سرشار از تریپتوفان ممکن است به این روند کمک کند؛ به همین دلیل است که شیر مالتدار یا شیر همراه با عسل برای خواب توصیه میشود.
۱۷. نزدیک نشستن به صفحه تلویزیون، قدرت بینایی را کاهش میدهد
این باور رایج در مورد سلامت بدن، اشتباه است. دنیا در حال نزدیکبینتر شدن است و خیرهشدن طولانی مدت به صفحههای ما یک نظریه برای این موضوع است که دلیل آن را پیشنهاد میکند. با این حال، نشستن بیش از حد نزدیک به احتمال زیاد باعث خستگی چشم میشود نه آسیب دائمی.
استراحت منظم چشم از خیره شدن به صفحه نمایش با نور آبی و تابش خیرهکننده، آسیب آن را کاهش میدهد. حتما مطمئن شوید که میزان روشنایی صفحه، متناسب با نور محیط است و پرنورتر یا کمنورتر از محیط اطراف نیست.
۱۸. صبحانه مهمترین وعده غذایی روز است
این باور هم درست و هم اشتباه است. صرف نظر کردن از خوردن صبحانه، خطرناک نیست و شما میتوانید مواد مغذی و منابع تامین انرژی را در سایر وعدههای غذایی خود بگنجانید. اما کسانی که بیشتر کالری موردنیاز خود را در ساعات ابتدای روز دریافت میکنند، در طول روز کمتر غذا میخورند در نتیجه وزن سالم را حفظ میکنند که باعث کاهش خطر ابتلا به دیابت نوع ۲ و بیماریهای قلبی میشود. اما اگر از صبحانه صرف نظر کنید و در سایر وعدههای غذایی، غذای مقوی و سالم بخورید، اشکالی ندارد و همان رژیمی را ادامه دهید که برای شما بهتر است.
۱۹. مصرف پروبیوتیکها، سلامت دستگاه گوارش را حفظ میکند
این باور، نادرست است. پروبیوتیکها باکتریها و مخمرهای مفید زندهای هستند که میتوانند در غذاهایی مانند ماست [با کشتهای زنده فعال]، کفیر، کیمچی و ناتو [لوبیا تخمیر شده] یافت شوند و میتوانید آنها را در مکملها هم پیدا کنید. شواهدی وجود دارد که نشان میدهد مکملهای پروبیوتیک ممکن است در برخی موارد مفید باشند؛ مثلا برای کاهش علائم سندرم رودهی تحریکپذیر. اما شواهد کمی برای تایید بسیاری دیگر از ادعاهای بهداشتی مطرح شده در مورد آنها وجود دارد.
در حال حاضر هیچ مدرک قانعکنندهای وجود ندارد که نشان دهد مصرف پروبیوتیک میتواند مفید باشد. همچنین بسیاری از انواع پروبیوتیک وجود دارد که میتوانند اثرات متفاوتی بر بدن داشته باشند؛ بنابراین تاثیر این مکملها در هر فرد، متفاوت است. بهتر است برای سلامت دستگاه گوارش و روده، از مواد غذایی بهره ببرید. هفتهای ۳۰ غذای گیاهی مختلف از جمله آجیل، دانهها، غلات کامل، حبوبات، گیاهان و ادویهجات مصرف کنید. هرچه رژیم غذایی شما متنوعتر باشد، میکروبیوت روده سالمتر خواهد بود؛ که به معنای ایمنی بهتر و سلامت روانی، قلبی عروقی و گوارشی بهتر است.
جمعبندی در مورد باورهای اشتباه در مورد سلامت بدن
باور رایج در مورد سلامت بدن بین افراد و در گفتوگوهای روزمره منتقل میشوند؛ بدون اینکه پشتوانهی علمی داشته باشند. گاهی بعضی از این باورها، بیخطر و حتی کاملا درست است اما بعضی از آنها میتواند برای سلامت شما خطرآفرین باشد. بهتر است قبل از پذیرش هر گزارهی علمی، در مورد آن تحقیق کنید و درستی و نادرستی آن را کشف کنید.