کدام مواد غذایی سیستم ایمنی بدن را در سرما قوی نگه می‌دارد؟

عضو هیئت علمی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی با اشاره به اینکه در فصول سرد سال امکان ابتلا به عفونت‌های تنفسی افزایش پیدا می‌کند، بر ضرورت مصرف آنتی اکسیدان کافی به منظور تقویت ایمنی بدن در مقابل ویروس‌ها و باکتری‌ها تاکید کرد.
آرزو رضازاده در خصوص نیازهای تغذیه افراد در فصول سرد سال، عنوان کرد: به طور کلی کالری و ریزمغذی های مورد نیاز در شرایط و فصول مختلف، تفاوتی ندارد و توجه و تنوع در مصرف گروه‌های اصلی مواد غذایی مطابق با هرم تغدیه‌ای در هر فصلی توصیه می‌شود.

وی ادامه داد: البته در روزهای سرد باید مصرف آنتی اکسیدان ها را افزایش داد چراکه به علت شرایط موجود، زمان بیشتری در فضای بسته سپری می‌شود و افراد در معرض ابتلا به عفونت‌های تنفسی قرار می‌گیرند، بویژه در این دوران که کشورها درگیر پاندمی کرونا هستند باید ایمنی و مقاومت بدن را در مقابل ویروس‌ها و باکتری‌ها بالا برد.

به گفته رضازاده، در فصل سرد به علت خشکی هوا، رطوبت لایه مخاط دستگاه تنفسی و توان لایه مخاطی برای دفع ذرات میکروبی و ویروسی کاهش می‌یابد.

این عضو هیئت علمی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی با اشاره به اینکه میوه‌ها، سبزی‌ها، گروه نان و غلات و سایر گروه‌های اصلی مواد غذایی آنتی اکسیدان مورد نیاز بدن را تامین می کنند، افزود: مواد غذایی سرشار از ویتامین A و پیش سازهای آن، ویتامین C، ویتامین E و ویتامین D آنتی اکسیدان‌های قوی هستند که مصرف روزانه آن توصیه می‌شود.

وی اظهار کرد: میوه‌های زرد و قرمز همچون خرمالو و سبزیجاتی مثل کدو حلوایی که در این فصل به وفور در دسترس هستند، پیش سازهای ویتامین A یا همان کاروتن‌های مورد نیاز بدن را تامین می‌کنند. انواع فلفل شیرین، فلفل سبز و فلفل دلمه‌ای به صورت خام سرشار از ویتامین C هستند.

رضازاده با تاکید بر لزوم مصرف سبزیجات سبزرنگ همچون سبزی خوردن، کاهو و اسفناج به علت افزایش مقاومت بدن در مقابل عفونت های تنفسی، تصریح کرد: ویتامین E موجود در دانه‌های روغنی و روغن‌های سالم همچون روغن ذرت و زیتون، آنتی اکسیدان‌هایی هستند که نقش بسزایی در خنثی کردن مواد اکسیداتیو موجود در بدن دارند.

این دکترای علوم تغذیه، عنوان کرد: متخصصان هیچگاه به افراد توصیه نمی‌کنند مصرف روغن را به طور کامل قطع کنند. همچنین مغزهایی مثل گردو و دانه‌های روغنی مثل بزرک که حاوی اسیدهای چرب امگا۳ هستند، خاصیت ضد التهابی دارند و مصرف آن برای افراد مبتلا به عفونت‌های تنفسی نیز مفید است.

رضازاده با اشاره به وجود امگا۳ در آبزیان نیز عنوان کرد: ماهی‌هایی همچون قزل آلا و کیلکا به علت دسترسی و قیمت ارزان‌تر، منبع مناسبی برای تامین امگا۳ و ویتامین D محسوب می‌شوند. همچنین برگ تازه خرفه سرشار از اسیدهای چرب امگا۳ است.

این عضو هیئت علمی دانشگاه لبنیات را نیز مملو از ویتامین D، A، C و E اعلام کرد و گفت: توصیه می‌شود روزانه دو تا سه واحد لبنیات مصرف شود؛ یک لیوان شیر، یک لیوان ماست، دو لیوان دوغ یا ۴۵ گرم پنیر هر کدام یک واحد محسوب می‌شوند.

وی، روی و آهن را یکی از مهمترین مواد معدنی و منابع تامین آنتی اکسیدان بدن دانست و گفت: این دو ماده معدنی در فصول سرد سال به افزایش مقاومت بدن در برابر عفونت‌ها کمک می‌کنند. از طرفی روی در مواد غذایی در دسترس همچون غلات به وفور یافت می‌شود. البته نان‌های سبوس‌دار با رنگ تیره مقدار روی بیشتری دارند. به طور کلی باید توجه کرد نان، تخمیر شده باشد. انواع مغزها، دانه‌ها، گوشت‌ها و آبزیان نیز حاوی روی و آهن هستند.

این دکترای تغذیه در خصوص باور برخی مبنی بر وجود تاثیر مستقیم سردی هوا و افزایش وزن، تصریح کرد: یکی از دلایل این امر کوتاه شدن روز، گذراندن زمان بیشتر در منزل و تمایل به ریزه‌خواری در اوقات فراغت بویژه مصرف مواد غذایی شیرین و چرب فاقد ریزمغذی‌های ارزشمند، با کالری بالا عنوان می‌شود.

وی در ادامه، بیان کرد: نوع پوشش در فصل سرد، زاویه مایل تابش خورشید و به طور کلی کمتر در معرض نور آفتاب بودن، منجر به کمبود ویتامین D در بدن می‌شود. مطالعات نشان می‌دهد کمبود ویتامین D، تغییر خلق و خو در افراد را به همراه دارد که خود یکی از مهمترین عوامل گرایش افراد به خوردن شیرینی‌جات است. همین امر موجب افزایش وزن می‌شود.

رضازاده کاهش مصرف مایعات در فصل سرد را از دیگر دلایل اضافه وزن اعلام کرد و گفت: دهیدراته شدن بدن بر میزان سوخت و ساز تاثیر می‌گذارد و متابولیسم را کاهش می‌دهد. لازم است در فصول سرد به علت خروج کمتر از منزل، امکان تحرک در منزل فراهم شود.

وی همچنین عنوان کرد: در روزهای سرد مواد غذایی باید کنترل شده مصرف شود و در زمان احساس نیاز به مصرف مواد غذایی، انتخاب‌های سالم‌تری همچون میوه و سبزی صورت گیرد. این مواد به علت فیبر بالا جذب قند را آهسته‌تر و از افزایش وزن جلوگیری می‌کنند.

رضازاده با بیان اینکه در فصول سرد، آلودگی هوا نیز افزایش می‌یابد، اظهار کرد: مواد سرشار از آنتی اکسیدان، سلنیوم، گوگرد و منیزیم خاصیت سم‌زدایی دارند و به دفع آلاینده‌های از بدن کمک می‌کنند. سیر، پیاز، مغزها، گوشت‌ها، قارچ، برخی میوه‌ها همچون موز و سبوس موجود در غلات سرشار از این مواد هستند و در این روزها بر مصرف آنها تاکید می‌شود. همچنین مصرف روزانه ۳ تا ۵ واحد سبزیجات با رنگ تیره به علت داشتن منیزیم، فیبر و ویتامین C نیز توصیه می‌شود.

وی در پایان با اشاره به نقش فیبر در دفع آلاینده از سیستم گوارشی، تصریح کرد: هر سهم سبزیجات معادل یک لیوان سبزیجات خام خورد شده، نصف لیوان سبزیجات پخته، نصف هویج یا پیاز است. به طور کلی با دریافت روزانه ۴۰۰ گرم میوه و سبزی در مجموع، فیبر کافی بدن تامین می‌شود.