چند نکته مهم درباره ام اس که خوب است بدانید

ام اس بیماری است که منجر به آسیب به دستگاه عصبی می‌شود و بسته به محل ایجاد آسیب در هر قسمت از بدن، علائمی نظیر اشکال در کنترل تعادل، بینایی، حرف زدن و یا عضلات به وجود می‌آورد و در چنین حالتی سیستم عصبی مرکزی در بیماری درگیر می‌شود، با این وجود اما هنوز علت دقیق این بیماری مشخص نیست و به همین دلیل در این خصوص پرسش‌های بسیاری مطرح است که در ادامه به مهم‌ترین این موارد پاسخ داده شده است.

بیماری ام اس منجر به آسیب به دستگاه عصبی می‌شود و بسته به محل ایجاد آسیب در هر قسمت از بدن، علائمی نظیر اشکال در کنترل تعادل، بینایی، حرف زدن و یا عضلات به وجود می‌آید. در چنین حالتی سیستم عصبی مرکزی در بیماری درگیر شده است. علت دقیق این بیماری نامشخص است اما ناشی از فروپاشی ارتباط بین مغز و اعصاب است و هنوز هیچ درمان قطعی و دائمی برای آن ارائه نشده است.

این بیماری مختص اعصاب مرکزی (مغز و نخاع) است و در مغز لکه‌های سفیدی ایجاد می‌کند که این لکه‌ها موجب سفت‌شدگی غلاف‌های سلول‌های عصبی مغز (میلین‌ها) می‌شوند و از انتشار جریان الکتروشیمیایی رشته‌های عصبی مغز جلوگیری می‌کنند که همین امر موجب بروز اختلالات حرکتی در فرد بیمار می‌شود، زیرا که فرمانی از مغز به اندام حرکتی صادر نمی‌شود.

باتوجه به اینکه در خصوص این بیماری سوالات بسیاری مطرح می‌شود، موسسه خیریه کهریزک در مقاله‌ای از میان این سوالات به مهم‌ترین این موارد پاسخ داده است.

علت بروز ام اس چیست؟

با وجود چندین دهه مطالعه و تحقیق، همچنان علت بروز بیماری ام اس به صورت یک راز باقی مانده است. شواهد موجود نشان می‌دهند که شیوه زندگی، عوامل محیط زیستی، عوامل ژنتیک و بیولوژیک می‌توانند در این بیماری نقش داشته باشند. انجمن ام اس در حال بررسی عواملی نظیر جنسیت، سن، سابقه خانوادگی و تاثیر سبک زندگی بر روی افراد هستند تا مطمئن شوند که آیا این عوامل نیز در بروز این بیماری تاثیرگذار هستند یا خیر؟

علائم و نشانه‌های ام اس چیست؟

سرگیجه، سنگینی سر و بدن، کاهش حافظه، دوبینی و تاری دید، ناهماهنگی بین کلمات در سخن گفتن، دیر هضم شدن غذا، حساس و زود رنج شدن، دیدن کابوس در برخی موارد، علاقه به خوردن غذاهای سردی‌بخش (اسیدی) مانند لبنیات به‌ویژه ماست و بستنی، در صورت پیشرفت بیماری عدم کنترل ادرار و مدفوع، عدم تحمل هوای گرم و آب گرم، عدم تحمل آب سرد و هوای سرد، افسردگی و خودخوری، انزوا طلبی و گوشه گیری، گزگز شدن و مورمور شدن انگشتان، بی‌حسی در انگشتان، نداشتن تعادل و لرزش هنگام حرکت، یاری نکردن ماهیچه‌های پا هنگام راه رفتن از علائم آن هستند.

چه کسی در معرض بروز بیماری ام اس قرار دارد؟

ام اس ممکن است برای هر فردی در هر سنی رخ دهد اما معمولا به‌طور متوسط بین سنین ۲۰ تا ۴۹ سالگی رخ می‌دهد که اوج سن سال‌های تحصیلی، کاری و ساختن خانواده برای افراد مختلف است. بیماری ام اس حتی در برخی کودکان زیر ۲ سال نیز تشخیص داده شده است. ام اس در زنان سه برابر بیشتر از مردان گزارش شده است.

ام اس چگونه تشخیص داده می‌شود؟

ام اس خیلی آرام و با بروز یک سری علائم و نشانه‌ها خود را نشان می‌دهد و هرگز به صورت ناگهانی آشکار نمی‌شود. اگر نشانه‌های اولیه در فردی وجود داشته باشد و پزشک آن‌ها را تایید کند، باید فرد را نزد یک متخصص مغز و اعصاب فرستاد تا برای اطلاع از وجود و یا نبود این بیماری در شخص، یک سری آزمایشات را انجام و مورد بررسی قرار دهند. این آزمایشات نظیر معاینه حرکت چشم، قدرت تکلم و… هستند. برای رسیدن به یک تشخیص محکم و قابل استناد از وجود ام اس، ممکن است عصب‌شناس آزمایش‌های دیگری نظیر اسکن مغناطیسی رزونانس (MRI) انجام دهد. شدت ام اس در زمان انجام این آزمایشات مشخص نمی‌شود.

آیا ام اس مهلک و کشنده است؟

ام اس برای تعداد بسیار زیادی از بیماران کشنده و مهلک نیست. بیشتر افرادی که ام اس دارند، به دلیل پیشرفت در مدیریت علائم و درمان‌های اصلاح‌کننده این بیماری، می‌توانند روند زندگی عادی یا نزدیک به عادی را داشته باشند.

چرا علائم ام اس توسعه پیدا می‌کنند؟

سیستم ایمنی بدن طوری طراحی شده که بدن را در مقابل حملات مزاحمانی نظیر ویروس‌ها، باکتری‌ها و حملات بافت‌ها ایمن می‌دارد. بیماری ام اس به گونه‌ایست که به بافتی به نام میلین حمله می‌کند و موجب ایجاد اختلال در عملکرد آن می‌شود. بدون میلین، ارتباط بین سلول‌های عصبی مختل می‌شود و بدن دستورهایی نظیر صحبت کردن، دیدن، راه رفتن، یادگیری و دستورات دیگر را دریافت نمی‌کند. همین باعث ایجاد اختلال در عملکرد فرد می‌شود. آسیب به میلین می‌تواند منجر به بیماری مزمن عصبی غیر قابل برگشت شود و می‌تواند تاثیرات منفی و آزاردهنده‌ای بر سطح انرژی، خواب و کیفیت کلی زندگی فرد بیمار داشته باشد.