چرا باتری گوشی‌های هوشمند منفجر می‌شود و چگونه از این اتفاق جلوگیری کنیم؟

آیا می‌دانستید گوشی هوشمندی که در جیب خود قرار می‌دهید ممکن است منفجر شود؟ به طور کلی باتری‌های لیتیوم یون که در انواع گجت‌ها استفاده می‌شوند، از فناوری یکسانی بهره می‌برند و با خطرات یکسانی هم روبرو هستند. اما احتمال انفجار باتری گوشی‌های هوشمند چقدر است و چگونه می‌توانید احتمال انفجار را پایین بیاورید؟ در ادامه به این موضوع می‌پردازیم.

حقایق مربوط به انفجار باتری گوشی‌های هوشمند

همین ابتدا باید بگوییم که انفجار باتری گوشی هوشمند چیزی نیست که اصلا امکان وقوع نداشته باشد اما از طرف دیگر بیشتر کاربران هیچوقت با چنین چیزی روبرو نمی‌شوند. این روزها باتری‌های لیتیوم-یون در کنار گوشی‌ها و انواع گجت‌ها، در اتومبیل‌های برقی هم استفاده می‌شوند. اما قبل و حین انفجار باتری لیتیوم-یون چه اتفاقاتی رخ می‌دهد؟

در چنین شرایطی در ابتدا احتمالا یک ناحیه از باتری به دلیل اتصال کوتاه در مدار شارژ یا دیگر دلایل به شدت داغ می‌شود.
سپس در همان ناحیه داغ شده، واکنش‌های شیمیایی حرارت را افزایش می‌دهند و این گرما به دیگر بخش‌های باتری سرایت می‌کند.
در نهایت این گرمای ایجاد شده منجر به تولید بخار از طرف الکترولیت می‌شود و این موضوع باعث ترکیدن محفظه‌ی باتری می‌شود.
یک مایع بسیار داغ و قابل اشتعال از باتری خارج کی‌شود . این مایع می‌تواند بخش‌هایی از گوشی را بسوزاند. سپس بعد از انفجار یا آتش گرفتن گوشی، ممکن است این آتش به اطراف گوشی هم سرایت کند.

این اتفاقات که از آن تحت عنوان «فرار حرارتی» یاد می‌شود، بسیار ترسناک به نظر می‌رسد ولی باید توجه داشته باشید که سازندگان گوشی‌های هوشمند همواره ویژگی‌های ایمنی را بهبود می‌بخشند تا احتمال بروز این نوع اتفاقات را کاهش دهند.
ویژگی‌های گوشی برای جلوگیری از بروز این اتفاقات

در سال‌های گذشته امکانات گوشی‌های هوشمند برای جلوگیری از انفجار و آتش گرفتن بسیار بیشتر شده و در این زمینه شاهد پیشرفت‌های قابل توجهی هستیم. از بین این ویژگی‌ها مثلا می‌توانیم به موارد زیر اشاره کنیم:

مواد خاص غیرقابل اشتعال به پوشش الکترولیت و باتری اضافه شده تا احتمال آتش گرفتن باتری کاهش پیدا کند.
مدار داخلی شارژ گوشی‌ها در برابر نوسانات جریان برق مقاومت بالایی دارد.
اگر سلول‌های درون باتری بیشتر از حد استاندارد انبساط پیدا کنند، دریچه‌های خاصی گاز منتشر شده را آزاد می‌کنند.
همچنین اگر دمای باتری از حد خاصی عبور کند، فیوزهای حرارتی جریان برق را قطع می‌کنند.

بنابراین باتری موجود در بیشتر گوشی‌های هوشمند، بدترین سناریو قبل از بروز آتش‌سوزی و انفجار این است که پیامی مبنی بر خاموش کردن گوشی نمایش داده شود و شاید خود باتری از کار بیفتد. با این حال با وجود تمام این مکانیسم‌های ایمنی، گاهی اوقات به دلیل بروز برخی اتفاقات، ممکن است باتری گوشی آتش بگیرد یا منفجر شود. اما برای جلوگیری از این اتفاقات چه کارهایی باید انجام دهیم؟

افتادن گوشی از دست و آسیب به باتری

زمانی که باتری از نظر فیزیکی سالم است، معمولا با اتفاقاتی نظیر آتش‌سوزی و انفجار روبرو نمی‌شوید. اما زمانی که باتری به دلیل افتادن گوشی از دست متحمل آسیب فیزیکی می‌شود، ریسک آتش‌سوزی هم افزایش پیدا می‌کند. زمانی که گوشی از دست شما می‌افتد، اگر نمایشگر یا مثلا ماژول دوربین آسیب دیده باشد، معمولا کاربران خیلی زود راهی مراکز تعمیر گوشی می‌شوند. اما اگر گوشی آسیب چندانی ندیده باشد، تقریبا هیچکدام از کاربران اصلا احتمال آسیب فیزیکی به باتری را در نظر نمی‌گیرند.

ضربه به بدنه‌ی گوشی، ممکن است ساختار فیزیکی یا شیمیایی درون باتری را تغییر دهد. به دلیل همین تغییرات، ممکن است مدارهای ایمنی باتری در شرایط استرس شدید از کار بیفتند. اما چگونه می‌توانیم باتری آسیب دیده را تشخیص دهیم؟ برای این کار ابتدا باید قاب گوشی را باز کنید تا با خود باتری روبرو شوید. سپس باید ببینید آیا باتری متورم شده یا تغییر شکل داده یا نه. البته طبیعتا باز کردن بدنه‌ی گوشی برای بسیاری از کاربران کار راحتی نیست.

در بیشتر مواقع با توجه کردن به نشانه‌های مربوط به باتری آسیب‌دیده، می‌تواند از بروز حادثه جلوگیری کنید. اگر باتری گوشی متحمل آسیب فیزیکی نشده باشد، احتمال اینکه دچار انفجار یا آتش‌سوزی شود، بسیار پایین خواهد بود.

قرارگیری در محیط بسیار گرم

زمانی که در یک محیط بسیار گرم قرار دارید، کارهایی مانند گیمینگ سنگین، فیلمبرداری ۴K و دیگر موارد این‌چنینی که فشار زیادی به قطعات وارد می‌کنند، ممکن است با دردسر روبرو شوید. به عنوان مثال اگر کنار ساحل زیر آفتاب نشسته‌اید و گوشی در معرض گرمای زیادی قرار دارد، نباید فشار زیادی به آن وارد کنید.

البته حتی در این شرایط هم لزوما قرار نیست باتری دچار آتش‌سوزی شود ولی همین کار می‌تواند عمر مفید باتری را کاهش دهد. از طرف دیگر همواره توصیه می‌شود که در محیط‌های بسیار گرم، گوشی را به شارژر وصل نکنید زیرا با این کار حرارت بدنه بیش از پیش افزایش پیدا می‌کند.

خیس شدن گوشی

لیتیوم در تماس با آب یا بخار آب مشتعل شده و آتش می‌گیرد. باتری گوشی‌های هوشمند معمولا به‌خوبی مهر و موم می‌شوند و بنابراین در شرایط عادی چنین تماسی هیچوقت اتفاق نمی‌افتد. اما اگر به هر دلیلی باتری گوشی از قبل آسیب دیده باشد و گوشی در آب بیفتد، همین اتفاق ممکن است منجر به آتش‌ گرفتن گوشی شود.

سخن پایانی؛ چندان نگران آتش گرفتن گوشی نباشید

در نهایت باید بار دیگر تاکید کنیم که بسیاری از کاربران هیچوقت با این اتفاق روبرو نمی‌شوند. اما اگر نگرانی زیادی بابت این موضوع دارید، فقط کافی است گوشی را برای مدت طولانی در محیط‌های بسیار گرم نگه ندارید و از طرف دیگر مراقب آسیب فیزیکی به باتری هم باشید. با رعایت همین دو نکته‌ی ساده، خیال شما از این بابت به طور کامل راحت می‌شود.