نکاتی برای هماهنگی مصرف داروهای ضد کلسترول با برنامه غذایی

«استاتین‌ «ها (statin) متداول‌ترین نوع داروهای کاهش‌دهنده چربی خون هستند که با بالا رفتن سطح کلسترول خون و رسیدن آن به محدوده‌ی خطر، تجویز می‌شوند.
آمارها نشان می‌دهد که ۲۸ درصد بزرگ‌سالان بالای ۴۰ سال، روزانه یکی از انواع داروهای استاتین را مصرف می‌کنند. خیلی از مردم فکر می‌کنند همین‌ که در حال مصرف دارو هستند، کلسترول خونشان پایین می‌آید و دیگر لازم نیست هیچ توصیه‌ی غذایی را رعایت کنند و آزادند که هر غذایی را که دوست دارند، بخورند، درحالی‌که با وجود مصرف استاتین‌ها، انجام تغییر در شیوه‌ی زندگی، داشتن یک برنامه غذایی صحیح و افزایش فعالیت بدنی روزانه لازم است تا اثرات مفید دارو تقویت شود. در ادامه با مهم‌ترین توصیه‌های غذایی که باید موقع مصرف داروهای استاتین رعایت کنید، آشنا می‌شوید.
۱. از الگوی غذایی مدیترانه پیروی کنید

اضافه کردن یا حذف یک غذای خاص از برنامه‌ی غذایی روزانه، تأثیر آن‌چنانی روی کلسترول خونتان ندارد، اما رعایت یک الگوی غذایی سالم می‌تواند به شما کمک کند تا چربی بد خونتان را پایین بیاورید. برنامه‌ی غذایی مدیترانه‌ای شامل میوه‌ها و سبزیجات تازه، روغن‌زیتون، آجیل و دانه‌های روغنی، حبوبات و انواع ماهی است. تحقیقات نشان داده است که پیروی از این رژیم هم چربی خون را پایین می‌آورد و هم خطر ابتلا به بیماری‌های قلبی و عروقی را کم می‌کند ‌طوری‌ که نتایج پژوهشی که در مجله‌ی نیوانگلند (NEWENGLAND) منتشر شده، نشان داده است افرادی که برنامه‌ی غذایی‌شان بر پایه رژیم مدیترانه‌ای برنامه‌ریزی ‌شده، ۳۰ درصد کمتر از دیگران دچار بیماری‌های قلبی و عروقی می‌شوند.
۲. کم‌چرب را فراموش کنید، کمتر کربوهیدرات بخورید

خیلی‌ها همین‌ که متوجه می‌شوند چربی خونشان بالا رفته، همه‌ی انواع چربی و روغن را از رژیم غذایی روزانه‌شان حذف کرده و در عوض مصرف کربوهیدرات‌ها را در رژیمشان به‌شدت بالا می‌برند. مشکل اینجاست که اغلب این کربوهیدرات‌ها از نوع تصفیه‌شده هستند که قند ساده زیادی دارند و شما را توی یک دردسر درست‌وحسابی می‌اندازند. درواقع حکایت جایگزین کردن چربی و روغن با کربوهیدرات‌های ساده، حکایت از چاله درآمدن و توی چاه افتادن است. کربوهیدرات‌های تصفیه‌شده، ریسک چاقی، اضافه‌وزن، دیابت و افزایش کلسترول خون را چند برابر می‌کنند. در مطالعه‌ای که نتایج آن در مجله‌ی پزشکی نیوانگلند منتشر شده، نشان داده است افرادی که از رژیم‌های کم‌کربوهیدرات با چربی اشباع کم پیروی می‌کنند، دو برابر بیش از کسانی وزن کم می‌کنند که رژیمشان محدودیت سفت و سختی از نظر کالری و چربی دارد.
۳. مراقب مصرف شیرینی، کلوچه و حتی ماست باشید!

مصرف انواع و اقسام شیرینی‌ها از مافین گرفته تا کلوچه و کیک‌های ساده اسفنجی که قند بالایی دارند، برای کسانی که کلسترول خونشان بالاست ضرر دارد، اما این افراد حتی در مصرف ماست هم باید احتیاط کنند! انواع ماست‌های طعم‌دار، نوشیدنی‌های شیرین‌شده، نوشابه، شربت و… نیز حاوی قند بالایی هستند که به‌صورت مصنوعی به این خوراکی‌ها اضافه‌ شده است و به گفته‌ی متخصصان، مصرف غذاهای شیرین‌شده خطر کاهش کلسترول خوب خون یا «HDL » را سه برابر می‌کند. اگرچه افرادی که عادت به مصرف این خوراکی‌ها ندارند، هم تری‌گلیسرید (نوعی چربی خون که با بروز بیماری‌های قلبی و عروقی مرتبط است) پایین‌تری دارند و هم کلسترول خوب خونشان بالاتر است.
۴. در مصرف گریپ‌فروت زیاده‌روی نکنید

خوردن گریپ‌فروت یا نوشیدن آب این میوه، روی داروهای استاتین، اثر منفی دارد. «فورناکومارین» (furanocoumarin) نوعی ماده‌ی شیمیایی است که به‌وفور در گریپ‌فروت یافت می‌شود و نحوه‌ی عملکرد داروهای استاتین را در بدن تغییر می‌دهد. البته این ماده در نارنگی هم وجود دارد و میزان استاتین‌ها را در عروق خونی بیشتر می‌کند و می‌تواند به‌طور بالقوه مسمومیت‌زا باشد.

اما اگر کلسترول خونتان فقط کمی بالا یا نزدیک به مرز خطر است و هنوز دارویی برایتان تجویز نشده، با خیال راحت گریپ‌فروت بخورید و اتفاقاً مصرف آن را در برنامه‌ی غذایی روزانه‌تان بیشتر کنید، چون بعضی مطالعات به‌ویژه مقاله‌ای که در مجله‌ی بین‌المللی «کشاورزی و شیمی مواد غذایی» منتشر شده، نشان داده در افرادی که روزانه یک عدد گریپ‌فروت می‌خورند، یک ماه بعد «LDL » یا کلسترول بد خون تا ۵/۱۵ درصد پایین می‌آید. در ضمن اثرات ضد تری‌گلیسریدی گریپ‌فروت‌های قرمز از انواع سفید آن بیشتر است.
۵. شام چرب نخورید اما هرگز صبحانه را حذف نکنید

وقتی پای سلامت قلب و عروق در میان باشد، صبحانه مهم‌ترین وعده‌ی غذایی است که باید در طول روز مصرف کنید چون به گفته‌ی متخصصان دانشگاه هاروارد، اگر وعده‌ی صبحانه را از برنامه غذایی روزانه‌تان حذف کنید، کلسترول خونتان بالا رفته و ریسک ابتلا به بیماری‌های قلبی و عروقی یا سکته و مرگ‌ومیر ناشی از آن، برایتان ۲۷ درصد بیشتر می‌شود، هرچند اصلاً قرار نیست برای صبحانه سوسیس و کالباس و گوشت‌های پرچرب بخورید، اما برخلاف آنچه پیش از این تصور می‌شود، مصرف یک عدد تخم‌مرغ در روز اشکالی ندارد و بر اساس نتایج تازه‌ترین تحقیقات باعث بالا رفتن کلسترول بد خون نمی‌شود.
۶. چربی ترانس نخورید اما همه‌ی انواع چربی را از برنامه غذایی‌تان حذف نکنید

چربی‌ها شهرت بدی دارند اما همه‌شان هم بی‌فایده و مضر نیستند و اصلاً نباید از برنامه‌ی غذایی روزانه حذف شوند. چربی‌های ترانس که در شیرینی‌ها، دسرهای آماده، قهوه‌های خامه‌دار، پیتزا و غذاهای منجمد و… وجود دارد، در صدر فهرست پرخطرترین چربی‌ها قرار می‌گیرند و باید به‌طور کامل حذف شوند. مصرف چربی‌های اشباع در حد تعادل اشکالی ندارد، اما بهترین نوع چربی‌ها در برنامه‌ی غذایی، چربی‌ای است که در آجیل، روغن‌زیتون، آووکادو و ماهی یافت می‌شود البته چربی‌های خوب هم پرکالری هستند، بنابراین حتماً موقع مصرفشان باید مراقب حجم وعده‌ای که می‌خورید باشید تا کالری اضافه دریافت نکنید و چاق نشوید.
۷. شکلات را جدی بگیرید

اگر عاشق شکلات هستید اما می‌ترسید کلسترولتان بالا برود، نفس راحت بکشید! شکلات‌های تیره و تلخ می‌توانند بخشی از برنامه غذایی دوستدار قلب و عروق باشد. مطالعاتی که در دانشگاه سن‌دیه‌گو (SANDIEGO) انجام‌شده، نشان داده است افرادی که روزانه حدود ۶۰ گرم شکلات تلخ (۷۰‌درصد کاکائو) می‌خورند در مقایسه با کسانی که عادت به مصرف شکلات سفید (صفر درصد کاکائو) دارند، «LDL » پایین‌تر و «HDL » بالاتر دارند چون شکلات‌های تیره سرشار از انواع آنتی‌اکسیدان‌های طبیعی نظیر فلاوونوئیدها (flavonoid) هستند.
۸. پنیر بخورید

متخصصان دانمارکی به کسانی که کلسترول خونشان بالاست، توصیه می‌کنند روزانه ۱۵۰ گرم پنیر بخورند. این محققان می‌گویند اگرچه مصرف پنیر به‌صورت روزانه باعث می‌شود دریافت چربی در روز بالا برود، اما تأثیری روی «LDL » ندارد و از آنجا که پروتئین بالایی دارد، می‌تواند یک وعده‌ی غذایی سیرکننده باشد.