نسل z چه کسانی هستند و چه ویژگی‌هایی دارند؟
نسل Z
تابه‌حال اصطلاح نسل z را شنیده‌اید؟ می‌دانید متولدان کدام سال جزو این نسل‌اند؟ تاکنون به تفاوت‌های نسلی بین افراد توجه کرده‌اید؟ شاید شما هم از نسل زد باشید و تصور کنید پدر و مادرتان شما را درک نمی‌کنند. شاید هم از نسل ایکس باشید و اتفاقی هنگام وب‌گردی درباره ویژگی‌های عجیب نوه‌هایتان به این مقاله رسیده‌اید. از هر نسلی که هستید، می‌توانید در این مقاله اطلاعات جامعی درباره نسل‌های مختلفی پیدا کنید، به‌ویژه درباره ویژگی‌های نسل z.
نسل Z چه کسانی هستند؟
نسل زد به جوان‌ترین نسل این دوران گفته می‌شود، یعنی کسانی که بعد از سال ۱۹۹۶ میلادی (۱۳۷۵ خورشیدی) به دنیا آمده باشند. به‌طور کلی می‌توان گفت متولدان دهه ۷۰ خورشیدی نسل z در ایران هستند.
همچنین کلیشه‌های گوناگونی برای توصیف نسل زد به کار می‌روند. مثلا نسل z اولین نسل بشر بود که با اینترنت و شبکه‌های اجتماعی آشنا شد. از این رو ویژگی‌های هویتی این نسل تفاوت تأمل‌برانگیزی با نسل‌های پیشین دارند.
ویژگی های نسل زد
۱. اولین نسل بشر هستند که در عصر دیجیتال متولد شده‌اند
مهم‌ترین مشخصه این نسل غوطه‌وری آنها در دنیای دیجیتال است. نسل z زمانی به دنیا آمدند که اینترنت و شبکه‌های اجتماعی سریع در حال گسترش بودند. گرچه نسل پیش از آنها (ملقب به نسل هزاره) اولین برخورد را با دنیای دیجیتال داشتند، نسل زد به اولین گروه بشر تبدیل شدند که دوران نوجوانی و جوانی را در ارتباط مستقیم با فضای مجازی می‌گذراند.
تعامل گسترده با چنین دنیایی مزایا و معایب خود را دارد. دسترسی به حجم زیادی از انواع داده‌ها به این نسل امکان می‌دهد که دانش گسترده‌‌تری درباره همه‌چیز داشته باشد. از سوی دیگر، این دسترسی زیاد و وقت‌گذرانی بیش از حد در فضای مجازی، اضطراب‌ها و مشکلات روانی خاصی را ایجاد کرده است. مثلا برخی می‌گویند نسل زد کمتر از نسل‌های پیشین خود مهارت‌های اجتماعی دارد.
۲. عملگرایی و مسائل مالی نقش بسزایی در تصمیم‌گیری این نسل دارند
اعضای نسل زد شاهد دشواری‌های مالی و فداکاری بسیار والدینشان بوده‌اند. به همین دلیل ترجیح می‌دهند دوره جوانی خود را صرف کسب ثروت و تأمین نیازهای معیشتی کنند. برخلاف نسل هزاره که در دوره رقابت‌های جنگ سرد حاضر بود جوانی و زندگی خود را صرف آرمان‌های ایدئولوژیک گوناگون کند، این نسل ترجیح می‌دهد نگاهی عملگرایانه به مسائل زندگی داشته باشد. بنابراین در نسل z از آرمان‌گرایی نسل‌های پیشین خبری نیست. این نسل سرمایه‌گذاری، مشاغل پایدار و کارآفرینی را ترجیح می‌دهد.
۳. با مشکلات و چالش‌های روانی متفاوتی مواجه هستند
همان‌طور که گفتیم، بزرگ‌شدن در تعامل زیاد با فضای مجازی، مشکلات روانی متفاوتی را برای این نسل ایجاد کرده است. صرف ساعت‌ها وقت در شبکه‌های اجتماعی و زل‌زدن به گوشی‌های تلفن همراه باعث شده است که برخی از روان‌شناسان نسل زد را تنها‌ترین نسل بشر بنامند. تنهایی و افسردگی از مشکلات شایع این نسل‌اند.
همچنین بحران‌های به‌ارث‌رسیده از نسل‌های پیشین نیز بر دوش نسل z سنگینی می‌کنند. بحران‌هایی مانند افراط‌گرایی سیاسی و تغییرات اقلیمی اضطراب این نسل را بیشتر هم کرده است.
۴. مصرف‌کنندگانی زیرک هستند
نسل‌های پیشین مصرف‌کنندگانی ساده بودند. آنها اغلب خرید‌های خود را حضوری و در مغازه‌های محلی انجام می‌دادند. به‌طبع تنوع کالا نیز محدود بود. اما نسل زد با دسترسی به دنیای دیجیتال، به انبوهی از محصولات متنوع دسترسی دارد. این نسل به‌خوبی آموخته است چطور از بین انواع محصولات محصول دلخواهش را انتخاب کند.
نسل z بی‌پروا نظرات مثبت یا منفی‌اش درباره استفاده از محصولات را در صفحه کاربری‌اش به اشتراک می‌گذارد. این نسل بیشتر خرید‌های خود را اینترنتی انجام می‌دهد. عادات و ترجیح‌های این نسل در جایگاه مصرف‌کننده، تفاوت‌های چشمگیری با نسل پیشین دارد.
حضور نسل زد در فضای مجازی به مشاغلی همچون دیجیتال مارکتینگ و سوشیال مدیا مارکتینگ رونق داده است. بسیاری از شاغلان این عرصه نیز خود از همین نسل‌اند.
۵. نسل z از نظر سیاسی پیشروست
نسل زد از نظر سیاسی انعطاف‌پذیر‌تر از نسل هزاره است. برخلاف گذشته که سنت‌های سیاسی مشخصی بین احزاب وجود داشت، نسل زد ترجیح می‌دهد عقاید خود را داشته باشد. همان‌طور که این نسل به‌سرعت خودش را با پیشرفت‌های زمانه تطبیق می‌دهد، دوست دارد در عرصه مسائل سیاسی نیز با زمان پیش برود و کمتر تن به محافظه‌کاری می‌دهد.
حتی جوانان محافظه‌کار این نسل نیز بیشتر از محافظه‌کاران نسل پیشین با تحولات پرشتاب سازگارند.
نسل هزاره (نسل Y) چه کسانی هستند؟
نسل هزاره به کسانی گفته می‌شود که از سال ۱۹۸۱ تا ۱۹۹۶ میلادی (۱۳۶۰ تا حدود ۱۳۷۲ خورشیدی) به دنیا آمده‌اند. در واقع در کشور ما به عمده افراد این نسل دهه‌شصتی گفته می‌شود.
دهه‌شصتی‌ها نسلی‌اند که هنگام ورود به جامعه به‌عنوان نیروی کار بیشترین فشار اقتصادی را متحمل شدند. گرچه دهه‌شصتی‌ها اولین گروهی‌اند که با نسخه‌های اولیه دنیای دیجیتال آشنا شدند، جای خود را به کاربران فعال‌تر نسل زد دادند.
نسل ایکس (X) چه کسانی‌اند؟
نسل ایکس یا به‌تعبیر برخی‌ها نسل فراموش‌شده، به گروهی گفته می‌شود که از سال ۱۹۶۵ تا ۱۹۸۰ میلادی (۱۳۴۵ تا ۱۳۶۰ خورشیدی) به دنیا آمده‌اند. این نسل که به دهه‌پنجاهی‌ها شهرت دارند، امروزه سال‌های پیری خود را می‌گذرانند و همان نسلی‌اند که والدین و پدربزرگ‌ها و مادربزرگ‌های امروزی را تشکیل می‌دهند.
برخلاف ۲ نسل پیشین، نسل ایکس آشنایی بسیار کمی با دنیای دیجیتال دارد. به همین دلیل امروزه هنگام استفاده از فضای مجازی خیلی سردرگم می‌شوند. از دیگر ویژگی‌های این نسل نداشتن تجربه کودکی است، چراکه بسیاری از اعضای این نسل از همان سنین نوجوانی یا درگیر کار می‌شدند یا به جنبش‌های پرشور سیاسی نیمه دوم قرن بیستم می‌پیوستند.
نسل آلفا به چه کسانی گفته می‌شود؟
جدیدترین نسل بشر پس از سال ۲۰۱۰ میلادی (۱۳۸۹ خورشیدی) متولد شده‌اند که در ایران دهه‌نودی‌ها نامیده می‌شوند. البته می‌توانیم متولدان دهه ۸۰ خورشیدی را نیز جزو این گروه به شمار آوریم.
این نسل گرچه هنوز وارد جامعه نشده‌اند و در حال سپری‌کردن دوران تحصیل خود هستند، حضور آنها در دنیای دیجیتال پررنگ است. برخلاف نسل زد که در دوره نوجوانی با انفجار دنیای دیجیتال مواجه شدند، این نسل از همان لحظه تولد در این فضا غوطه‌ورند. این نسل فناوری‌های گوناگون را نه وسیله‌ای برای انجام کار، بلکه بخشی از زندگی می‌دانند.
سؤالات رایج
۱. تاریخ تولد و بازه سنی نسل زد کداماند؟
نسل زد متولدان سال ۱۳۷۵ به‌بعد هستند. در حال حاضر اعضای این نسل ۲۰ تا ۳۰ سال دارند.
۲. تفاوت نسل z با نسل هزاره چیست؟
نسل زد بیشتر تفکرات اجتماعی و سیاسی نسل هزاره را دارد، با این تفاوت که خوشبینی نسل قبلی را ندارد. بیشتر نسل زد معتقدند که اندیشه‌های سیاسی و اجتماعی نسل پیشین برای حل تمام مشکلات کارآمدی لازم را ندارد.
همچنین نسل زد مصرف‌کننده عمده شبکه‌های اجتماعی است در حالی که نسل پیشین کمتر در آن فضا حضور دارد.
۳. آیا نسل زد محافظه‌کار است؟
این نسل خود را در مسائل سیاسی و اجتماعی منعطف‌تر می‌داند. مثلا بیشتر جنبش‌های اجتماعی، سیاسی و محیط‌زیستی را نسل زد راه‌اندازی و پشتیبانی می‌کنند.
۴. نام‌ها و القاب نسل زد کداماند؟
این نسل گاهی نسل سده و iGen نیز نامیده می‌شود. حرف انگلیسی آی در این عبارت به‌معنای اینترنت است.
۵. نسل پس از نسل زد چه نامیده می‌شود؟
با توجه به پایان‌یافتن حروف انگلیسی با حرف زد، نسل بعدی آلفا نامیده شده که اولین حرف از حروف یونانی است.
ویژگی‌های نسل زد کداماند؟
تسلط به فناوری‌های ارتباطی و دنیای دیجیتال؛
پیشرو در عرصه‌های اصلاح سیاسی و اجتماعی؛
مشکلات روانی خاص مانند تنهایی و افسردگی به‌خاطر استفاده زیاد از شبکه‌های اجتماعی؛
سازگاری با فرهنگ‌های متنوع.
