میگرن چیست؛ علائم، محرک‌ها و روش‌های خانگی مؤثر برای درمان

در پاسخ به سوال «میگرن چیست؟» باید گفت که میگرن یک سردرد معمولی نیست. اگر دچار میگرن هستید، حتما می‌دانید که این عارضه چقدر دردناک و آزاردهنده است. زمانی که حمله‌ی میگرن رخ می‌دهد، دوست دارید هر کاری که می‌توانید بکنید تا آن را متوقف کنید. میگرن عارضه‌ای است که منجر به سردردهای شدید و تکرارشونده می‌شود و بعضی علائم را به همراه دارد.

علائم میگرن

علائم میگرن ممکن است یک تا دو روز قبل از خود سردرد شروع شوند. این مرحله را مرحله‌ی مقدماتی یا «پرودروم» می‌نامند. علائم این مرحله در ادامه آورده شده است.

هوس غذا خوردن
افسردگی
خستگی یا سطح پایین انرژی
خمیازه کشیدن مکرر
زودرنجی
گرفتگی گردن

در میگرن همراه با اورا، اورا بعد از مرحله‌ی مقدماتی رخ می‌دهد. طی اورا، ممکن است مشکلاتی را در بینایی، حواس، حرکت و صحبت کردن تجربه کنید. نمونه‌های این مشکلات به شرح زیر است.

مشکل در واضح صحبت کردن
احساس گزگز یا مورمور شدن در صورت، بازوها یا پاها
دیدن تصاویر یا نقطه‌های روشن
از دست دادن موقت بینایی

به مرحله‌ی بعد، مرحله‌ی حمله گفته می‌شود. این مرحله از علائم میگرن زمانی که درد رخ دهد، مزمن‌ترین یا شدیدترین مرحله به شمار می‌رود. علائم مرحله‌ی حمله می‌تواند چند ساعت تا چند روز طول بکشد. علائم میگرن از فردی به فرد دیگر متفاوت است. بعضی از علائم ممکن است شامل موارد زیر شوند.

افزایش حساسیت به نور و صدا
حالت تهوع
گیجی یا احساس غش
درد در یک طرف سر، یا سمت چپ یا سمت راست، جلو یا پشت یا در شقیقه
سردرد نبض‌دار
استفراغ

بعد از مرحله‌ی حمله، بیمار معمولا مرحله‌ی پست‌دروم (Postdrome) را در میان علائم میگرن تجربه می‌کند. در این مرحله، تغییراتی در خلق‌وخو و احساسات رخ می‌دهد. افراد طی این مرحله یا خیلی شاد می‌شوند یا خیلی بی‌حال و بی‌تفاوت. سردرد خفیف ممکن است ادامه پیدا کند. طول و شدت این مراحل می‌تواند از فردی به فرد دیگر متفاوت باشد.
محرک‌های میگرن

پزشکان پنج محرک میگرن را شناسایی کرده‌اند. یکی از این محرک‌‌ها مواد غذایی است که در بالا به آن‌ها اشاره کردیم. در ادامه چهار محرک دیگر را معرفی می‌کنیم.

تغییراتی در محیط: تغییر در فشار اتمسفر، فصل‌ها و حتی طوفان ممکن است این بیماری را تحریک کند.
هورمون‌ها: تغییر در سطح هورمون‌ها که به دلیل چرخه‌ی قاعدگی رخ می‌دهد، همچنین تغییر هورمونی طی دوران بارداری می‌توانند عامل تحریک باشند‌.
محر‌ک‌های حسی: نور، بعضی بوها، دود و صداهای بلند و تکراری می‌توانند باعث تحریک در بعضی افراد شوند.
استرس: استرس، ورزش شدید، بیماری یا عادت‌های غیرمعمول خوابیدن از دیگر محرک‌ها محسوب می‌شوند.‌

گاهی اوقات ترکیبی از این محرک‌ها می‌توانند منجر به سردرد میگرنی شوند. به‌طور مثال، فرد در صورتی که استرس زیادی داشته باشد، وعده‌های غذایی خود را حذف کند و به اندازه‌ی کافی نخوابد، ممکن است دچار سردرد میگرنی شود.
نقش کافئین در تسکین و درمان سردرد میگرنی

میگرن عصبی

اگر دچار سردرد میگرنی هستید، می‌توانید برای تسکین علائم خود کافئین مصرف کنید، اما نباید در این کار زیاده‌روی نکنید.

کافئین ترکیبی است که می‌تواند به درمان میگرن کمک کند. بعضی از شرکت‌های داروسازی به داروهای سردرد بدون نسخه‌ی پزشک پودر کافئین اضافه می‌کنند. با این حال باید توجه کنید که مقدار مشخصی از کافئین می‌تواند سردرد میگرنی را کاهش دهد.

بنابراین نباید در مصرف آن زیاده‌روی کنید، وگرنه دچار مشکلاتی می‌شوید. بنیاد میگرن آمریکا توصیه می‌کند بیماران مبتلا، کافئین مصرفی خود را به ۲۰۰ میلی‌گرم در روز محدود کنند.

برای درمان میگرن چه بخوریم؟

اگر شما هم با این پرسش مواجه شده‌اید که برای درمان میگرن چه بخورید باید بدانید که داشتن یک رژیم غذایی سالم می‌تواند در جلوگیری از این بیماری مؤثر باشد. چنین رژیم غذایی باید شامل مواد غذایی تازه از جمله میوه‌ها، سبزیجات، غلات غنی شده و پروتئین باشد.

احتمال وجود نگهدارنده‌های مواد غذایی مثل «مونوسدیم گلوتامات» (MGS) در خوراکی‌های تازه کمتر است. مواد نگهدارنده در بعضی افراد منجر به تحریک میگرن می‌شوند. بنابراین بهتر است از مصرف مواد غذایی حاوی آن‌ها خودداری کنید. در مواد غذایی مناسب برای این عارضه معمولا مواد نگهدارنده، مخمر، طعم‌دهنده و سایر ترکیباتی که میگرن را تحریک می‌کنند، وجود ندارد

خوردن بعضی از مواد غذایی که در ادامه به آن‌ها اشاره می‌کنیم، می‌تواند در به حداقل رساندن حالت تهوع طی حمله‌ مفید باشد. بعضی خوراکی‌ها هم باعث بدتر شدن علائم میگرن می‌شوند. در ادامه به بایدها و نبایدهای تغذیه‌ای در هر گروه از مواد غذایی اشاره می‌کنیم.
نان‌ و غلات

بایدها

بیشتر غلات صبحانه، به جز آن‌هایی که حاوی مغزها، میوه‌ی خشک شده یا آسپارتام (یک نوع شیرین‌کننده‌ی مصنوعی) هستند.
چیپس سیب‌زمینی یا پرتزل بدون طعم
نان جو یا نان سفید

نبایدها

کراکر طعم‌دار مثل کراکر با طعم پنیر چدار
پیتزا
چیپس که حاوی مقدار زیادی طعم‌دهنده است.

گوشت‌ها، مغزها و دانه‌ها

بایدها

گوشت گاو تازه، گوشت مرغ، ماهی، گوشت بوقلمون و گوشت بره
شاهدانه
تخم کدوحلوایی
کنجد
تخم‌آفتاب‌گردان بدون طعم‌دهنده‌ی طبیعی

نبایدها

جگر گاو یا مرغ
گوشت مزه‌دار شده
پف‌فیل طعم‌دار
کره‌ی مغزها مثل کره‌ی بادام‌زمینی

سبزیجات و میوه‌ها

بایدها

میوه‌های تازه
سبزیجات تازه
کاهو

از جمله سبزیجات مناسب برای افراد مبتلا به میگرن می‌توانیم به فلفل‌ها، کدو، سیب‌زمینی تازه، هویج و گل‌کلم اشاره کنیم.

نبایدها

میوه‌های خشک شده که حاوی مواد نگهدارنده و سولفیت هستند.
مرکبات
پیاز
لوبیا سفید

بعضی از میوه‌ها هم ممکن است حاوی گرده یا سایر ترکیباتی باشند که می‌توانند منجر به ترشح هیستامین در بدن شوند که این موضوع می‌تواند عارضه مورد نظر را تحریک کند. از جمله‌ی این میوه‌ها می‌توانیم موز، پرتقال، گریپ‌فروت، تمشک و آلو را نام ببریم.
کدام مواد غذایی میگرن را تحریک می‌کنند؟

میگرن چشمی

اگر میگرن دارید، برای مدت طولانی گرسنه نمانید، وگرنه علائمتان بدتر می‌شوند.

مواد غذایی که محرک این بیماری محسوب می‌شوند، از فردی به فرد دیگر متفاوت هستند. بعضی از افراد ممکن است به محرک‌های مرتبط با مواد غذایی حساس نباشند. با این وجود، در ادامه به بعضی از خوراکی‌ها که معمولا منجر به تحریک میگرن می‌شوند، اشاره می‌کنیم.

شکلات
نگهدارنده‌های مواد غذایی مثل نیترات، نیتریت و شیرین‌کننده‌های مصنوعی
ماهی دودی
عصاره‌ی مخمر

غذا نخوردن به مدت طولانی هم می‌‌تواند عامل محرک باشد. در بعضی از افراد گرسنگی طولانی‌مدت و به اندازه‌ی کافی غذا نخوردن به‌عنوان محرک شناخته می‌شود. علت این موضوع ممکن است ارتباط بین قند خون پایین و بدتر شدن سردرد میگرنی باشد.
درمان میگرن در خانه

برای درمان یا کاهش علائم می‌توانید از روش‌های خانگی کمک بگیرید. این روش‌ها ممکن است به جلوگیری از میگرن یا دست‌کم کاهش شدت و طول این عارضه کمک کنند.

توجه داشته باشید که برای میگرن شدید به داروهای بدون نسخه و با نسخه‌ی پزشک نیاز دارید و در این موارد امکان درمان میگرن در خانه وجود ندارد. در ادامه ۱۳ روش خانگی برای کاهش علائم این نوع سردرد را به شما معرفی می‌کنیم.

۱. روغن اسطوخودس

استنشاق روغن اسطوخودس ممکن است درد را تسکین دهد. بر اساس یک تحقیق در سال ۲۰۱۲، افرادی که طی حمله‌ به مدت ۱۵ دقیقه روغن اسطوخودس را استنشاق کردند، در مقایسه با افرادی که دارونما (پلاسبو) استنشاق کردند، سریع‌تر تسکین یافتند. می‌توانید روغن اسطوخودس را استنشاق کرده یا آن را با یک روغن حامل رقیق کنید و روی شقیقه‌ی خود ماساژ دهید.

۲. فشار درمانی

منظور از فشار درمانی، فشار وارد کردن با انگشتان و دست‌ها به قسمت خاصی از بدن برای تسکین درد و سایر علائم است. بر اساس یک بررسی سیتماتیک در سال ۲۰۱۴، فشار درمانی برای افرادی که سردرد مزمن داشتند، مفید بود. یک مطالعه‌ی دیگر به این نتیجه رسید که فشاردرمانی ممکن است به بهبود حالت تهوع مرتبط با میگرن کمک کند.

۳. گل بابونه‌ی گاوی برای درمان میگرن

این نوع گل تا حدودی شبیه به گل آفتاب‌گردان است. از این نوع گل به‌عنوان درمان سنتی استفاده می‌شود. هر چند بر اساس یافته‌های یک بررسی سیستماتیک در سال ۲۰۰۴، شواهد کافی برای اثبات مفید بودن گل بابونه‌ی گاوی در پیشگیری وجود ندارد. با این حال بسیاری از افراد ادعا می‌کنند که این گل بدون اینکه منجر به عوارض جانبی شود، به بهبود علائمشان کمک می‌کند.

۴. روغن نعناع

بر اساس یک مطالعه در سال ۲۰۱۰، منتول موجود در روغن نعناع ممکن است شروع عارضه را متوقف کند. این مطالعه به این نتیجه رسید که مالیدن محلول منتول به پیشانی و شقیقه در تسکین درد مرتبط با میگرن، حالت تهوع و حساسیت به نور، مؤثرتر از پلاسبو بود.

۵. زنجبیل برای درمان سردرد میگرنی

زنجبیل خواص زیادی برای سلامتی بدن دارد. این ادویه‌ی مفید به تسکین حالت تهوع ناشی از بسیاری از عارضه‌ها از جمله میگرن کمک می‌کند. زنجبیل ممکن است برای این بیماری فواید دیگری هم داشته باشد. بر اساس نتایج تحقیقات، پودر زنجبیل شدت و طول این عارضه را کاهش می‌دهد.

۶. یوگا

یوگا یک نوع تمرین است که می‌تواند در کنار درمان اصلی، در کاهش علائم میگرن مفید باشد.

تحقیقات نشان می‌دهند که یوگا ممکن است تکرر، طول و شدت این عارضه را کاهش دهد. باور بر این است که میگرن به کاهش اضطراب و بهبود سلامتی قلبی و عروقی کمک می‌کند.

اگرچه محققان عنوان می‌کنند که هنوز خیلی زود است که یوگا را به‌عنوان درمان اولیه‌ پیشنهاد کنیم، اما آن‌ها باور دارند که یوگا سلامت عمومی بدن را بهبود می‌بخشد و می‌توان آن را در کنار درمان اصلی و به‌عنوان درمان تکمیلی انجام داد.

۷. بازخورد زیستی برای درمان میگرن

بازخورد زیستی یا بیوفیدبک یک نوع متد ریلکسیشن است. به کمک این روش یاد می‌گیرید واکنش‌های خودکار به استرس را کنترل کنید. بازخورد زیستی ممکن است برای میگرن ناشی از واکنش‌های فیزیکی به استرس، مثل سفت شدن و گرفتگی عضلانی مفید باشد.

۸. اضافه کردن منیزیم به رژیم غذایی

قبلا در این مقاله ۹ خاصیت ثابت‌شده‌ی منیزیم برای سلامتی و ۸ منبع غذایی سرشار از آن درباره‌ی خواص منیزیم برای بدن صحبت کردیم. این ماده‌ی معدنی در بسیاری از فرآیندهای بدن از جمله سوخت‌وساز و تنظیم فشار خون نقش دارد.

گفته می‌شود که کمبود منیزیم با سردرد و ایجاد این عارضه در ارتباط است. مطالعات نشان می‌دهند که مصرف مکمل‌های منیزیم می‌توانند به جلوگیری از این بیماری همراه با اورا کمک کنند.

همچنین ممکن است در پیشگیری از میگرن مرتبط با قاعدگی مفید باشند. می‌توانید منیزیم را از طریق خوردن مواد غذایی زیر دریافت کنید.

بادام
کنجد
تخم آفتاب‌گردان
آجیل برزیلی
بادام‌هندی
جو دوسر
تخم‌مرغ
شیر

۹. ماساژ درمانی

بر اساس یک مطالعه در سال ۲۰۰۶، ماساژ هفتگی ممکن است تکرر این بیماری را کاهش دهد و کیفیت خواب را بهبود ببخشد. تحقیقات عنوان می‌کنند که ماساژ ضربان قلب، سطح هورمون کورتیزول (هورمون استرس) و اضطراب را کاهش می‌دهد.

۱۰. مکمل‌های غذایی برای درمان میگرن

قرص میگرن

افراد مبتلا معمولا برای پیشگیری مکمل مصرف می‌کنند، چون مکمل‌ها به‌راحتی در دسترس هستند و به‌ اندازه‌ی داروهای سنتی عوارض جانبی ندارند. در ادامه لیستی از چند مکمل مفید را در اختیارتان قرار می‌دهیم.

کوآنزیم کیوتن: به نظر می‌رسد زمانی که این مکمل با سایر داروهای مناسب مصرف شود، در کاهش شدت و تکرر حملات مؤثر است.
ریبوفلاوین یا ویتامین B2: تحقیقات اخیرا انجام شده نشان می‌دهند که این مکمل غذایی می‌تواند به کاهش درد سردردهای میگرنی کمک کند.
ملاتونین: ملاتونین هورمونی است که حالت خواب و بیداری را تنظیم کرده و از شما در برابر آسیب ناشی از استرس اکسیداتیو محافظت می‌کند. استرس اکسیداتیو می‌تواند منجر به آسیب سلولی شود. بعضی از تحقیقات نشان می‌دهند که این مکمل می‌تواند به پیشگیری از میگرن کمک کند و حتی مؤثرتر از سایر داروهای پیشگیرانه باشد.

۱۱. مدیتیشن برای درمان سردرد میگرنی

این روزها افرادی زیادی به انجام مدیتیشن می‌پردازند. مدیتیشن روشی برای کاهش استرس و درد است. محققان عنوان می‌کنند که مدیتیشن می‌تواند تحمل درد را افزایش دهد و از این لحاظ برای میگرن مفید باشد.

۱۲. آبرسانی به بدن

آب نخوردن به اندازه‌ی کافی یکی از محرک‌های شناخته‌ شده‌ی میگرن به شمار می‌رود. کم‌آبی بدن حتی به میزان کم ممکن است منجر به سردرد شود. باید سعی کنید هر روز دست‌کم ۸ تا ۱۰ لیوان آب بنوشید و مواد غذایی آبرسان مثل هندوانه یا خیار را به رژیم غذایی خود اضافه کنید.

۱۳. کمپرس گرم یا سرد برای درمان میگرن

قرار دادن کمپرس گرم پشت گردن یا پیشانی می‌تواند در تسکین درد میگرن مفید باشد. برای بعضی از افراد، استفاده از کمپرس سرد مؤثرتر عمل می‌کند. البته توجه داشته باشید که این روش درمانی ممکن است با بعضی عوارض جانبی همراه باشد. افراد مبتلا به دیابت یا مشکلات پوستی نباید از کمپرس خیلی گرم یا خیلی سرد استفاده کنند.

کلام آخر درباره میگرن و سردرد میگرنی

اگر به سردرهای میگرنی مبتلا هستید، می‌دانید که مدیریت این عارضه چالش‌برانگیز است. این عارضه می‌تواند زندگی روزمره‌ی شما را مختل کند و باعث شود نتوانید سرکار بروید یا در مهمانی‌ها و دورهمی‌ها شرکت کنید. در این مقاله از دیجی‌کالا مگ علائم میگرن را بررسی کردیم. سپس به رژیم غذایی مناسب برای این عارضه پرداختیم و در پایان به روش‌های خانگی برای کاهش علائم آن پرداختیم. اگر دچار سردردهای میگرنی شدید می‌شوید، حتما به پزشک مراجعه کنید.