ملاسما یا لک بارداری چرا به وجود می‌آید؟

بارداری یکی از شیرین‌ترین اتفاقات زندگی می‌تواند باشد. شوق حضور یک عضو جدید در خانواده و تلاش برای فراهم کردن لوازم آسایش او، یکی از شیرین‌ترین چالش ‌های زندگی هر مادر و پدری است. اما بارداری، موجب ایجاد تغییرات عمده‌ای در بدن مادر می‌شود که برخی از آن‌ها مانند لک بارداری یا ملاسما ممکن است نگران کننده به نظر برسند.

ملاسما در افراد باردار به قدری شایع است که گاهی اوقات به آن “ماسک بارداری” می‌گویند. ملاسما یا لک بارداری، باعث تغییر رنگ در پوست به شکل لکه‌ای می‌شود، که این لک‌ها گاهی شبیه کک و مک به نظر می‌رسد. احتمال ایجاد این لک‌ها روی گونه‌ها به مراتب بیشتر است اما در سایر نقاط صورت و گردن نیز نیز می‌تواند ایجاد شود.

کارشناسان فکر می‌کنند افزایش سطح هورمون‌های استروژن و پروژسترون در دوران بارداری ممکن است باعث ایجاد ملاسما شود. این لکه‌ها زمانی ایجاد می‌شوند که ترشح هورمون‌ها، سلول‌هایی به نام ملانوسیت را تحریک می‌کنند که سبب ترشح بیش از حد ملانین، عنصر ایجاد رنگ در پوست می‌شود.
ملاسما خطرناک و یا مسری نیست و تحقیقات حاکی از آن است که نزدیک به ۷۰ درصد افراد باردار به ملاسما مبتلا می‌شوند. گرچه لک بارداری خطری برای سلامت بدن محسوب نمی‌شود اما حضور این لکه ها روی پوست صورت ممکن است موجب تغییر دیدگاه و احساسات شما نسبت به خودتان شود.

لک بارداری به چه شکلی بروز پیدا می کند؟

ملاسما می‌تواند با لکه‌ها یا کک‌ومک‌هایی (معمولاً روی صورت) که تیره‌تر از بقیه رنگ پوست شما هستند، ظاهر شود. رنگ این لک‌ها عموماً خرمایی یا قهوه ای است. البته اگر شما جزو افرادی باشید که رنگ پوستتان به طور طبیعی تیره است، لک‌های بارداری می‌توانند به رنگ خاکستری آبی در صورتتان به نظر برسند.
ملاسما به آرامی ظاهر می شود و لکه‌های آن معمولاً بزرگ‌تر از لکه‌های ناشی از آسیب خورشید یا سن هستند.
سه نوع ملاسما وجود دارد که بر اساس میزان عمق رنگدانه لک به درون پوست طبقه بندی می‌شوند:
اپیدرم: لکه های قهوه ای تیره با حاشیه مشخص
پوستی: لکه های قهوه ای روشن یا آبی با حاشیه تار
ملاسما مخلوط: ترکیبی از لکه های خاکستری مایل به آبی و قهوه ای (شایع ترین شکل)
ملاسما در کدام بخش‌های بدن ایجاد می شود؟

گونه ها (دو طرف) – چانه – پیشانی – پل بینی – بالای لب بالا – خط فک
ملاسما همچنین می‌تواند بر روی بازوها یا گردن شما ایجاد شود، اگرچه این نوع از لک بارداری کمتر رایج است.

آیا ملاسما به خودی خود از بین می رود؟

ملاسما اغلب در سه ماهه دوم یا سوم بارداری ظاهر می‌شود، زیرا در این دوره است که تغییرات هورمونی افزایش می‌یابد. از هفته ۱۲ تا ۳۲ بارداری میزان استروژن و پروژسترون تولید شده داخل بدن، به بالاترین حد خود می‌رسد و در این زمان است که ملاسما شروع به ظاهر شدن می‌کند.
در افراد باردار، ملاسما اغلب در عرض چند ماه پس از زایمان خود به خود از بین می‌رود. اگر این اتفاق نیفتاد، نباید نگران بود چرا که درمان‌های جایگزین بسیار زیادی وجود دارد. از جمله این درمان‌ها می‌توان به استفاده از یک کرم ضد لک اشاره کرد.
درمان‌های ایمن ملاسما در دوران بارداری

همانطور که پیش‌تر اشاره کردیم، ملاسما اغلب در عرض چند ماه پس از زایمان خود به خود از بین می رود، لذا ممکن است پزشک شما توصیه کند که برای درمان آن اقدام نکنید. برای استفاده از هرگونه دارو یا کرم در دوران بارداری لازم است که تایید پزشک خود را داشته باشید.
محصولاتی که در این دوره استفاده می‌شود اغلب کاربردی ملایم‌تر دارند و اصطلاحا آهسته رهش هستند. برای از بین رفتن ملاسما می توانید تا چند ماه پس از زایمان صبر کنید تا این لک‌ها به مرور و به شکل طبیعی از بین روند. اما اگر با وجود این لک ها، اعتماد به نفس خود را از دست داده اید می توانید از درمان های بالقوه زیر بهره بگیرید:
اسید آزلائیک: ضد التهاب و لایه بردار
اسید کوجیک: عامل سفید کننده
هیدروکینون: تولید ملانین را کاهش می دهد
لیزر درمانی یا لایه برداری: می تواند مسیر ملانین به پوست را مسدود کند
ممکن است بتوانید با استفاده از کرم ضد آفتاب با SPF بالا و کلاه لبه دار در هنگام قرار گرفتن در معرض آفتاب از ملاسما پیشگیری کرده یا احتمال ابتلا به آن را به حداقل برسانید.