مقاومت آنتی‌بیوتیکی تهدیدی برای جان میلیون‌ها نفر تا سال ۲۰۵۰

تا سال ۲۰۵۰، بیش از ۳۹ میلیون نفر بر اثر عفونت‌های مقاوم به آنتی‌بیوتیک جان خود را از دست خواهند داد. مقابله با این بحران نیازمند مداخلات جهانی است.

براساس تحلیل جهانی جامعی در زمینه‌ی مقاومت آنتی‌بیوتیکی، پیش‌بینی می‌شود که از حالا تا سال ۲۰۵۰، بیش از ۳۹ میلیون نفر جان خود را دراثر ابتلا به عفونت‌های مقاوم به آنتی‌بیوتیک از دست بدهند.

پژوهشگران در مطالعه‌ای که به تازگی در نشریه لنست منتشر شده است، گزارش می‌دهند که بین سال‌های ۱۹۹۰ تا ۲۰۲۱، سالانه بیش از یک میلیون نفر به دلیل عفونت‌های مقاوم به دارو فوت کرده‌اند. به گفته‌ی کارشناسان، با دسترسی گسترده‌تر به آنتی‌بیوتیک‌های مناسب و درمان‌های بهتر، می‌توان تا سال ۲۰۵۰ بیش از ۹۲ میلیون زندگی را نجات داد.

جوزف لیونارد، همه‌گیر‌شناس از دانشگاه کالیفرنیا، برکلی، به‌نقل از نیچر می‌گوید: «برای درک وضعیت کنونی و ارائه راهکار‌های آینده، بررسی بار جهانی مقاومت دارویی بسیار حائز اهمیت است و برای انتظار منطقی از بار آینده، گام‌های بعدی باید به دقت مشخص شوند.»

تیموتی والش، میکروب‌شناس از دانشگاه آکسفورد در بریتانیا، می‌گوید: «احتمالاً تعداد واقعی موارد مرگ‌ومیر ناشی از مقاومت دارویی بیشتر از آن چیزی است که در این گزارش آمده، به‌ویژه در کشور‌هایی که داده‌های کافی از آنها در دسترس نیست.» آمار گزارش‌شده نشان می‌دهد که جهان نتوانسته به هدف سازمان ملل برای کاهش مرگ‌و‌میر ناشی از مقاومت ضد‌میکروبی تا سال ۲۰۳۰، دست یابد.

افزایش مرگ و میر

در گزارش منتشرشده، پژوهشگران داده‌های مربوط به مرگ‌و‌میر و سوابق بیمارستانی ۲۰۴ کشور را از سال ۱۹۹۰ تا ۲۰۲۱، تجزیه‌و‌تحلیل کرده‌اند. این تحلیل بر ۲۲ عامل بیماری‌زا، ۸۴ ترکیب باکتری و دارو‌هایی که نسبت به آنها مقاومت دارند و ۱۱ بیماری، از جمله عفونت‌های خونی و مننژیت، متمرکز بوده است.

براساس نتایج، اگرچه تعداد مرگ‌ومیر کودکان زیر پنج سال به دلیل عفونت‌های مقاوم به دارو در سه دهه گذشته بیش از ۵۰ درصد کاهش یافته، نرخ مرگ‌ومیر افراد بالای ۷۰ سال ۸۰ درصد افزایش داشته است.

مرگ‌ومیر ناشی از عفونت‌های استافیلوکوک اورئوس که پوست، خون و اندام‌های داخلی را آلوده می‌کند، بیشترین افزایش را داشته و ۹۰ درصد رشد کرده است.

بسیاری از کشنده‌ترین عفونت‌ها بین سال‌های ۱۹۹۰ تا ۲۰۲۱، توسط گروهی از باکتری‌ها با مقاومت دارویی بسیار قوی به نام باکتری‌های گرم منفی ایجاد شده‌اند. این گروه، شامل باکتری‌هایی مانند اشریشیا کلی و اسینتوباکتر بومانی می‌شود که عامل عفونت‌های بیمارستانی هستند.

باکتری‌های گرم منفی به دارو‌های کارباپنم (گروهی از دارو‌های آنتی‌بیوتیک بسیار مؤثر برای درمان عفونت‌های شدید و خطرناک) مقاوم هستند. این باکتری‌ها می‌توانند ژن‌های مقاومت به آنتی‌بیوتیک را هم به نسل‌های بعدی انتقال دهند و هم بین گونه‌های مختلف تبادل کنند. مرگ‌ومیر ناشی از باکتری‌های گرم منفی مقاوم به کارباپنم از ۵۰٬۹۰۰ مورد در سال ۱۹۹۰، به ۱۲۷٬۰۰۰ مورد در سال ۲۰۲۱ رسیده که معادل ۱۴۹٫۵۱ درصد افزایش است.

جنوب آسیا، آمریکای لاتین و منطقه کارائیب، بیشترین میزان مرگ‌ومیر را دارند

تخمین زده می‌شود تا سال ۲۰۵۰، مقاومت ضدمیکروبی می‌تواند هر سال ۱٫۹۱ میلیون مرگ‌و‌میر ایجاد کند و ۸٫۲۲ میلیون نفر دیگر نیز به دلیل بیماری‌های مرتبط با مقاومت دارویی، جان خود را از دست می‌دهند. بیش از ۶۵ درصد از مرگ‌و‌میر‌های ناشی از مقاومت ضد‌میکروبی در سال ۲۰۵۰، در افراد بالای ۷۰ سال خواهد بود.

محسن نقوی، پزشک و همه‌گیر‌شناس در دانشگاه واشنگتن سیاتل و یکی از نویسندگان مطالعه، می‌گوید: «این مطالعه نشان می‌دهد که ما با مشکلی در کیفیت سیستم بهداشتی و پیشگیری از عفونت‌ها مواجه هستیم.»

مداخلات هدفمند

مناطقی با بیشترین میزان مرگ‌ومیر پیش‌بینی شده، شامل جنوب آسیا، آمریکای لاتین و منطقه‌ی کارائیب هستند. پژوهشگران تأکید دارند که هرگونه استراتژی برای مقابله با مقاومت دارویی باید کشور‌های با درآمد پایین و متوسط را در اولویت قرار دهد.

تیموتی والش می‌گوید: «ما به سرمایه‌گذاری جهانی بیشتر و همکاری با کشور‌های کم‌درآمد نیاز داریم تا از آمادگی آنها برای مقابله با این بحران اطمینان حاصل کنیم.» او همچنین بر لزوم دسترسی به ابزار‌های تشخیصی، آنتی‌بیوتیک‌های مناسب، آب پاک و امکانات بهداشتی در بیمارستان‌های کشور‌های کم‌درآمد تأکید می‌کند.

والش می‌افزاید سیاست‌گذاران باید به استفاده‌ی بیش‌از‌حد از آنتی‌بیوتیک‌ها در کشاورزی که سرعت مقاومت باکتریایی را افزایش می‌دهد، توجه کنند و سرمایه‌گذاری‌ها را بر پژوهش در زمینه‌ی دارو‌های آنتی‌بیوتیک نوآورانه متمرکز کنند.

ایو وول، یکی از پژوهشگران گزارش و مدیر تحقیقات در مؤسسه سنجش و ارزیابی سلامت در سیاتل، واشنگتن، می‌گوید نویسندگان مقاله امیدوار هستند که این گزارش به عنوان «راهنمایی برای ساخت دارو‌های جدید، تمرکز بر دارو‌ها و واکسن‌های جدید» عمل کند.