معمای یک گمشده در ایستگاه فضایی

شاید یک گوجه‌فرنگی تازه و رسیده در هیچ کجای عالم به اندازه ایستگاه فضایی بین‌المللی ارزشمند نباشد؛ زیرا قوت غالب فضانوردان در مدت اقامت چندماهه در فضا، عمدتا از خوراکی‌های بسته‌بندی‌شده تامین می‌شود.

دقیقا به خاطر همین است که فرانک روبیو، فضانورد آمریکایی حاضر در ایستگاه فضایی بین‌المللی به شخصیت اصلی یک معمای فضایی تبدیل شد؛ معمایی که حل آن ماه‌ها طول کشید.

ماجرا از این قرار بود که این فضانورد در اوایل سال جاری میلادی یکی از اولین گوجه‌فرنگی‌هایی را برداشت می‌کند که تا به حال در فضا رشد یافته است. ولی آنطور که باید، آن را در جایی محکم نمی‌بندد.

روبیو در جریان یک کنفرانس مطبوعاتی در ماه اکتبر گفت: «من آن گوجه فرنگی را در یک کیسه کوچک گذاشتم و در همان لحظه هم یکی از کارکنان ایستگاه فضایی در حال اجرای یک رویداد (عمومی) با جمعی از بچه‌های مدرسه‌ای‌ بود. من هم فکر کردم خیلی جالب می‌شود اگر این محصول را به آن‌ها نشان بدهم و بگویم: هی بچه‌ها، این اولین گوجه فرنگی است که در فضا برداشت شده است.»

وی در ادامه گفت: «کاملا مطمئن بودم که آن را در جای خود با چسب محکم کردم … ولی بعد برگشتم و دیدم که دیگر آنجا نیست.»

هر چیزی که در محیط فاقد از جاذبۀ فضا به دیوارهای ایستگاه فضایی بین‌المللی لنگر نشود، در معرض خطر شناور شدن در آن، بویژه در گوشه و کنار پنهان و گذرگاه‌های هزارتوی این آزمایشگاه فضایی قرار می‌گیرد؛ آزمایشگاهی که بخش‌های مختلف آن وسعتی به اندازه یک زمین فوتبال را پر کرده است.

فرانک روبیو می‌گوید در مجموع شاید ۸ تا ۲۰ ساعت از وقت آزاد خود را صرف جستجو برای این گوجه فرنگی کرده است.

او می‌گوید: «ذات آدم‌ها جوری است که متاسفانه خیلی‌ها گفتند احتمالا خودش گوجه‌فرنگی را خورده است. برای همین، من بیشتر می‌خواستم آن را پیدا کنم تا ثابت کنم گوجه فرنگی را نخوردم. اما پیدا نشد که نشد.»

بالاخره روبیو در ۲۷ سپتامبر به زمین برمی‌گردد؛ آنهم در حالیکه این محصول گرانبها هنوز در ایستگاه فضایی گم بود.

تا اینکه در جریان کنفرانس خبری چهارشنبه، سایر اعضای تیم هفت نفره حاضر در ایستگاه فضایی خبر دادند که گوجه فرنگی را پیدا کرده‌اند.

یاسمین مقبلی، فضانورد ناسا گفت: «روبیو تا مدت‌ها به خاطر خوردن این گوجه فرنگی سرزنش می‌شد، اما الان دیگر می‌توانیم او را تبرئه کنیم.»

فضانوردان مشخص نکردند که این گوجه فرنگی دقیقا کجا پیدا شده یا در چه وضعیتی بوده است.

روبیو در ماه اکتبر گفته بود که احتمالا این گوجه‌فرنگی تا حالا پوسیده شده و دیگر غیرقابل تشخیص است. او در آن زمان گفت: «به دلیل میزان رطوبت موجود در ایستگاه فضایی، احتمالاً به حدی خشک شده که نمی‌توانید بفهمید چیست.»

بازگشت روبیو به کره زمین در ماه سپتامبر به نوبه خود یک لحظه تاریخی بود. اقامت بیش از یک ساله او در ایستگاه فضایی، رکورد طولانی‌ترین مدتی که یک فضانورد آمریکایی تا به حال در محیط ریزگرانش را تجربه کرده، شکست.

روبیو در ابتدا انتظار داشت تنها شش ماه را در ایستگاه بین‌المللی فضایی بگذراند اما سفر او ۳۷۱ روز به درازا انجامید. روبیو در مصاحبه ماه اکتبر خود، اعتراف کرد که لحظات طاقت فرسایی در این سفر داشته است.

او در مورد لحظه‌ای که می‌فهمد اقامت او در فضا برای مدت شش ماه دیگر تمدید می‌شود گفت: «من فقط یک روز به خودم اجازه دادم که ناراحت و متاسف شوم، و بعد سعی کردم یک تصمیم آگاهانه بگیرم و گفتم خوب، باید دید مثبت داشته باشم و سعی کنم بهترین کار ممکن را انجام دهم.»