علت کبودی زیر چشم و روش‌های از بین بردن آن

شاید تجربه کرده باشید که بعد از یک ضربه‌ی ناگهانی به صورت، وقتی صبح در آینه به چشم‌های خود نگاه می‌کنید، زیر چشم و گاهی اطراف و بالای آن کبود و تیره به نظر می‌رسد. کبودی زیر چشم دلایل مختلفی دارد که ضربه‌ی فیزیکی یکی از آن‌هاست. در ادامه در مورد علت‌های کبودی زیر چشم و روش‌های درمان آن توضیح می‌دهیم.

فهرست محتوا

کبودی زیر چشم نشانه چیست؟
علت کبودی زیر چشم
از بین بردن کبودی زیر چشم
درمان‌های دارویی برای کبودی زیر چشم
چطور از کبودی زیر چشم پیشگیری کنیم؟
کبودی زیر چشم نشانه چیست؟

سیاهی چشم یا کبودی زیر چشم زمانی اتفاق می‌افتد که در زیر پوست اطراف چشم، کبودی تیره مایل به آبی دیده می‌شود. این کبودی زمانی پیش می‌آید که مویرگ‌ها یا رگ‌های خونی کوچک، پاره می‌شوند و خون به زیر پوست نشت می‌کنند. درمان این تیرگی و کبودی ممکن است شامل درمان‌های خانگی و حتی مداخلات پزشکی باشد.

نام علمی این کبودی زیر چشم هماتوم اطراف چشم است. در بیشتر موارد، آسیب به جای خود چشم، پوست صورت را تحت تاثیر قرار می‌دهد. در نتیجه در این مواقع نباید نگران چشم خود باشید و مشکل معمولا در سطح پوست است.

با جمع شدن مایعات در فضای اطراف چشم، کبودی، تورم و پف چشم ایجاد می‌شود. این شرایط می‌تواند باز کردن چشم را دشوار کند. حتی در این شرایط بینایی هم ممکن است به طور موقت تار شود. ممکن است درد در اطراف چشم وجود داشته باشد و فرد ممکن است سردرد را نیز تجربه کند. اما تمام این‌ها به معنی آسیب به چشم نیست.

البته هر گونه خونریزی در داخل چشم نیاز به مراقبت پزشکی دارد، زیرا ممکن است آسیب چشمی ایجاد شود که ممکن است منجر به مشکلات بینایی شود.

کبودی زیر چشم نشانه چیست؟

علت کبودی زیر چشم

سیاهی و کبودی زیر چشم ممکن است دلایل مختلفی داشته باشد. گاهی برخورد یک شی به صورت مثلا توپ یا مشت دلیل کبودی زیر چشم است. گاهی اوقات انواع جراحی‌های دندان یا زیبایی ممکن است باعث کبودی زیر چشم شود.

سیاه شدن زیر چشم به خودی خود خطرناک نیست و تغییر رنگ به دلیل کبودی اطراف چشم است. اما اگر علائم دیگری هم همراه آن باشد یا اینکه بر اثر ضربه‌ی فیزیکی اتفاق افتاده باشد، حتما باید به پزشک مراجعه کنید و با توجه به علت کبودی زیر چشم حتی شاید به درمان‌های اورژانسی نیاز داشته باشید.

کبودی اطراف دو چشم که به آن چشم راکونی هم می‌گویند، ممکن است نشانه‌ای از شکستگی جمجمه و آسیب سر باشد. این مورد هم به مراقبت فوری پزشکی نیاز دارد. درمان سیاهی زیر چشم با این کبودی زیر چشم تفاوت دارد و دو مشکل مجزا هستند.
نشانه‌های کبودی زیر چشم

اگر اطراف چشم شما آسیب دیده باشد معمولا غیر از کبودی ممکن است مقداری ورم هم مشاهده کنید. با پخش شدن این ورم، رنگ پوست هم تغییر می‌کند. در ابتدا ممکن است قرمز به نظر برسد ولی به مرور به رنگ‌های زیر تغییر رنگ می‌دهد:

بنفش
سبز
زرد
سیاه

در این نواحی کبود شده ممکن است درد را به صورت پیوسته تجربه کنید یا فقط زمانی که قسمت آسیب‌دیده را لمس می‌کنید. مشکلات بینایی از جمله تاری دید ممکن است پیش بیاید.

ظرف چند روز معمولا ورم اطراف چشم کاهش پیدا می‌کند. تغییر رنگ پوست هم به مرور کم رنگ‌تر و ناپدید می‌شود.

کبودی زیر چشم معمولا در مدت ۲ تا ۳ هفته از بین می‌رود و در حالت عادی به درمان دارویی خاصی نیاز ندارد.

در پی یک حادثه یا ضربه که باعث کبودی زیر چشم شده، ممکن است قسمت سفیدی چشم شما هم دچار خونریزی شود. این خونریزی هم معمولا بعد از ۲ هفته بهبود پیدا می‌کند.

از بین بردن کبودی زیر چشم

برای بهبود کبودی زیر چشم راهکارهای مختلفی وجود دارد که برای تسکین کبودی و کنترل درد استفاده می‌شود. بیشتر این درمان‌ها خانگی است و کبودی در مجموع نیاز به درمان خاصی ندارد و به مرور زمان بهبود پیدا می‌کند. برخی مواد و محصولات می‌توانند روند درمان را سریع‌تر کنند.

در ادامه به چند راهکار برای از بین بردن کبودی زیر چشم اشاره می‌کنیم.

استفاده از یخ

استفاده از یخ یا سرما درمانی می‌تواند به صورت موقتی جریان خون در پوست را کاهش دهد و برای رفع کبودی زیر چشم مفید باشد. تحقیقات متعددی نشان داده است که استفاده از سه تا ۵ دقیقه کمپرس یخ روی نواحی آسیب دیده می‌تواند باعث کاهش درد و کبودی شود و از بزرگ شدن ناحیه‌ی کبود شده جلوگیری کند.

برای استفاده از یخ و سرمادرمانی، حتما باید یخ را با پارچه بپوشانید یا اینکه از کیسه‌های مخصوص کمپرس یخ استفاده کنید. یخ یا کیسه‌ی یخ را لای یک حوله‌ی تمیز بگذارید و به آرامی روی کبودی‌ها فشار دهید و چند دقیقه نگه دارید. یخ را هیچ وقت مستقیما روی پوست نگذارید.
آرنیکا

آرنیکا مونتانا یا آرنیکا گیاهی است که بسیاری از مردم برای بهبود درد و کبودی از آن استفاده می‌کنند. این گیاه حاوی ترکیباتی است که اثر ضد التهابی دارند.

بررسی تحقیقات قبلی در سال ۲۰۲۱ نشان داد که ۱۸ مورد از ۲۵ تحقیق روی آرنیکا نشان داد که استفاده از این گیاه به طور قابل توجهی به بهبود کبودی کمک می‌کند. با این حال، همه‌ی مطالعات به یک نتیجه نرسیده‌اند. در مورد فواید گیاه آرنیکا برای بهبود کبودی به تحقیقات بیشتر نیاز است.

بروملین

بروملین مخلوطی از آنزیم‌هایی است که به طور طبیعی در برخی میوه‌ها مانند آناناس وجود دارد. این آنزیم‌ها ممکن است خواص ضد التهابی داشته باشند و به کاهش کبودی کمک کنند.

یک مطالعه در سال ۲۰۲۱ نشان داد که نوشیدن آب آناناس قبل و بعد از جراحی صورت، کبودی پس از جراحی را کاهش داده و منجر به بهبودی سریع‌تر می‌شود. در این تحقیق شرکت‌کنندگان ۳۵۰ میلی‌لیتر آب آناناس را دو بار در روز به مدت ۷ روز قبل از عمل و ۷ روز بعد از عمل نوشیدند.

یک مطالعه‌ی قدیمی در سال ۲۰۱۴ روی ۴۵ شرکت‌کننده نشان داد که بروملین خوراکی درد و تورم پس از کشیدن دندان را بهبود می‌بخشد. در این تحقیق آب آناناس یک داروی مسکن و دارونما مقایسه شد.

برای امتحان کردن این روش خوردن خود آناناس یا آب آناناس توصیه می‌شود. در صورت توصیه‌ی پزشک، می‌توانید مکمل‌های خوراکی بروملین را هم امتحان کنید. بروملین ممکن است با سایر داروها تداخل داشته باشد، بنابراین قبل از مصرف با پزشک مشورت کنید.

کرم ویتامین K

یک بررسی در سال ۲۰۲۱ توضیح می‌دهد که چندین مطالعه نشان داده است که کرم‌ها و پمادهای ویتامین K می‌توانند کبودی صورت را کاهش دهند. به نظر می‌رسد که عملکرد این کرم‌ها کاهش تجمع خون در زیر پوست است. همچنین ظاهر رگ‌های خونی قابل مشاهده را که به دلیل افزایش سن اتفاق می‌افتد بهبود می‌بخشد.

طبق نتایج یک تحقیق استفاده از کرم ویتامین K 1٪ دو بار در روز به رفع کبودی کمک می‌کند. در تحقیق دیگر مشخص شد که ۱ درصد ویتامین K و رتینول اثر مشابهی دارند.

قبل از استفاده از ویتامین K موضعی، رتینول یا سایر محصولات مراقبت از پوست که جنبه‌ی دارویی دارند با پزشک مشورت کنید. این کرم‌ها ممکن است عوارض جانبی داشته باشند و برای همه مناسب نباشند.

آلوئه‌ورا

از آلوئه‌ورا در طب‌های سنتی در سراسر دنیا برای درمان بسیاری از عارضه‌های پوستی استفاده می‌شود. برخی تحقیقات نشان داده است که این ماده حتی برای درمان و بهبود کبودی هم می‌تواند مفید باشد.

یک تحقیق کوچک در سال ۲۰۲۲ روی افرادی که در شرف انجام عمل جراحی بای‌پس عروق کرونر (CABG) بودند انجام شد. این تحقیق نشان داد که استفاده از آلوئه‌ورا در دوران نقاهت به بهبود زخم آن‌ها کمک کرده و کبودی اطراف محل عمل را در مقایسه با گروه کنترل کاهش داده است.

با این حال، این مطالعه تنها شامل ۳۵ نفر شرکت‌کننده بوده و بر بهبود زخم‌های باز تمرکز داشته‌ است تا کبودی‌ها. برای تعیین اینکه آیا آلوئه‌ورا برای انواع دیگر کبودی‌ها موثر است یا خیر، تحقیقات بیشتری باید انجام شود.

درمان‌های دارویی برای کبودی زیر چشم

پزشکان معمولاً درمان‌های خانگی را برای درمان کبودی زیر چشم توصیه می‌کنند.

اگر کبودی زیر چشم به خودی خود بهبود نیابد یا در کنار علائم دیگر رخ دهد، ممکن است درمان‌های پزشکی برای بهبود آن ضروری باشد.

قبل از توصیه در مورد یک برنامه‌ی درمانی مناسب، پزشک باید علت ایجادکننده‌ی علائم را تعیین کند. پزشک ممکن است بینایی فرد و استخوان‌های اطراف چشم و صورت را بررسی کند. پزشک همچنین در صورت مشکوک شدن به شکستگی استخوان ممکن است انواع تصویربرداری مانند اشعه ایکس یا سی تی اسکن را توصیه کند.

سپس بر اساس نتیجه‌ی تصویربرداری‌ها پزشک می تواند درمان‌های پزشکی مناسب را بر اساس علت زمینه‌ای توصیه کند.

چطور از کبودی زیر چشم پیشگیری کنیم؟

با انجام برخی اقدامات احتیاطی می‌توانید احتمال ایجاد کبودی زیر چشم را کاهش دهید. مثلا:

موقع انجام فعالیت‌هایی مثل باغبانی، نجاری، کار با فلزات و… از عینک‌های محافظ استفاده کنید.
موقع انجام ورزش‌های مختلف مثل ورزش‌های رزمی، بوکس و هر ورزشی که در آن احتمال ضربه دیدن وجود دارد، از عینک‌های مخصوص حفاظتی استفاده کنید.
مطمئن شوید که فرش‌هایی که در گوشه و کنار خانه انداخته‌اید در جای خود محکم شده‌اند و جابه‌جایی آن‌ها باعث افتادنتان نمی‌شود.
وسایل اضافه را بردارید و خانه را مرتب کنید.
تمام قسمت‌های خانه و باغچه و حیاط را به خوبی نورپردازی کنید تا کمبود نور باعث سقوط شما نشود.

چه زمانی به پزشک مراجعه کنیم؟

کبودی زیر چشم در حالت عادی بدون هیچ گونه مداخله‌ی پزشکی درمان می‌شود. اما گاهی اوقات می‌تواند نشانه‌ای از یک مشکل جدی‌تر و بزرگ‌تر باشد. مثلا موارد زیر:

شکستگی جمجمه
هماتومی که بر ساختارهای مهمی مانند چشم تأثیر می‌گذارد
تورم یا خونریزی که بر مغز تأثیر می‌گذارد

اگر این کبودی به مرور بهتر نمی‌شود یا با علایمی مثل نشانه‌های زیر همراه شده است حتما به پزشک مراجعه کنید:

خونریزی از بینی یا گوش
وجود خون روی سطح چشم یا ناتوانی در حرکت دادن چشم
کبودی هر دو چشم که ممکن است نشان‌دهنده‌ی شکستگی جمجمه باشد
از دست دادن هوشیاری در زمان تصادف یا پس از آن
استفراغ
تشنج
مشکلات ادامه‌دار در بینایی
دوبینی
احساس اینکه چیزی در چشم است
مشکل در حرکت دادن چشم