علت و دلیلی بیش فعالی یا ADHD چیست؟

علل اختلال کم توجهی-بیش فعالی هنوز کاملا مشخص نیست. با این حال باورهای رایجی درباره علل این اختلال وجود دارد.

علت اختلال ADHD چیست؟

همانطور که در بالا گفته شد، علل اختلال کم توجهی-بیش فعالی هنوز کاملا مشخص نیست.

احتمالا، مانند سایر اختلالات سلامت روان و رفتار، ژنتیک در بروز اختلال کم توجهی-بیش فعالی نقش دارد اما تحقیقات اخیر به قرار گرفتن در معرض سم محیطی مانند حشره­‌کش و سرب و نیز مصرف سیگار و مشروب پیش از زایمان اشاره می‌­کنند.

این باور که آیا شکر باعث بیش فعالی می‌شود در تحقیقات نیامده البته شکر فرآوری­‌شده در موارد خاص باعث تشدید بیش فعالی می‌­شود.

«تربیت نادرست» در مورد اختلال کم توجهی-بیش فعالی مورد سرزنش نیست اما روش‌­های تربیتی روی توانایی منظم بودن کودک تاثیر می‌­گذارد. کودکانی که تربیت یکپارچه ندارند یا نادیده گرفته می‌شوند، بعدها به ­سختی می­‌توانند بیش فعالی خود را مهار یا توجه را روی یک موضوع متمرکز کنند.

آیا تماشای طولانی‌مدت تلویزیون، یکی از علل اختلال کم توجهی-بیش فعالی است؟

بعضی از تحقیقات از ارتباط میان تماشای بیش از حد تلویزیون در سنین پایین و ابتلا به اختلال کم توجهی-بیش فعالی در سا‌ل‌­های بعد خبر داده‌­اند. اما این تحقیقات هم­‌بسته هستند و پیوند تصادفی میان تماشای تلویزیون و چالش­‌های توجه و بیش فعالی را نشان نمی­دهند.

بعضی از متخصصان می­‌گویند شاید کودکانی که با چالش توجه روبه‌­رو هستند به ­طور طبیعی بیشتر از هم‌سن و سال­‌های خود جذب تلویزیون می­‌شوند. توصیه می­‌شود کودکان زیر ۲ سال، صرف نظر از ظرفیت توجهی که دارند، تا جای ممکن تلویزیون تماشا نکنند.

بیشتر بدانید: علائم بیش فعالی یا اختلال ADHD در دختران بیشتر است یا پسران؟
بعضی از تحقیقات از ارتباط میان تماشای بیش از حد تلویزیون در سنین پایین و ابتلا به اختلال کم توجهی-بیش فعالی در سا‌ل‌­های بعد خبر داده‌­اند. بعضی از تحقیقات از ارتباط میان تماشای بیش از حد تلویزیون در سنین پایین و ابتلا به اختلال کم توجهی-بیش فعالی در سا‌ل‌­های بعد خبر داده‌­اند.
آیا شکر باعث بیش فعالی می‌­شود؟

یکی از رایج‌ترین پرسش‌ها درباره این اختلا آن است که آیا شکر باعث بیش فعالی می‌شود ؟ طبق باور عام، شکر فراوری­‌شده باعث بیش فعالی می‌­شود و شاید حتی یکی از علل اختلال کم توجهی-بیش فعالی باشد.

اما شواهد مبنی بر ارتباط میان شکر و علائم اختلال کم توجهی-بیش فعالی ضد و نقیض است. بعضی تحقیقات نشان می­‌دهد بیش فعالی بعد از مصرف شکر فراوری­‌شده تشدید می­‌شود درحالی­که در دیگر تحقیقات تفاوتی میان رفتار کودکان بعد از مصرف شکر و مسکن وجود نداشت.

برخی متخصصان معتقدند بعضی از کودکان (با یا بدون اختلال کم توجهی-بیش فعالی) نسبت به دیگران حساسیت بیشتری به قند نشان می­‌دهند.

آیا ممکن است اختلال کم‌­توجهی-بیش‌­فعالی در بزرگسالی شروع شود؟

بر اساس DSM، که می­‌گوید علائم باید قبل از ۱۲ سالگی شروع شود، خیر.

اما بسیاری از بزرگسالان دچار این اختلال گزارش می‌­دهند در کودکی علامتی نداشتند و بعضی تحقیقات حاکی از چند پرونده­ بالینی (شامل چند مطالعه­ طولی که وضعیت فرد را از کودکی تا بزرگسالی بررسی نموده) است که بر اساس آن علائم و علل اختلال کم توجهی-بیش فعالی اولین بار در بزرگسالی نمود پیدا کرد.

این­که آیا تشخیص این افراد در کودکی انجام نشده یا درنتیجه­ یک بیماری روانی دیگر با علائم مشابه رخ داده، هنوز مشخص نیست.
آیا ممکن است این اختلال خودبه‌­خود در کودک درمان شود؟

از دیرباز این بیماری مربوط به کودکان تلقی می‌­شد و واقعا بعضی از کودکان مبتلا به این اختلال گزارش داده‌­اند که در بزرگسالی دیگر علامتی نداشتند.

اما در اغلب موارد، طبق برآوردها تا ۶۰%، علائم فرد تا بزرگسالی ادامه می­‌یابد. متاسفانه، ممکن است بزرگسالانی که با علائم و علل اختلال کم توجهی-بیش فعالی دست و پنجه نرم می­کنند به­ خاطر این فرض باطل که این اختلال خود­به­‌خود درمان می­‌شود، تحت درمان قرار نگیرند.

آیا احتمال و علل اختلال کم توجهی-بیش فعالی در پسران بیشتر از دختران است؟

احتمال تشخیص این اختلال در پسران بیشتر از دختران است.

آمار جهانی گزارش می‌­دهد ۱۲٫۹ درصد از پسران در مقایسه با ۵٫۶ درصد از دختران، بین سنین ۲ تا ۱۷ سال دچار این اختلال تشخیص داده شده‌­اند.

با این حال، شواهد حاکی از این است از آن­جایی­‌که دختران بیشتر علائم بی‌­توجهی را از خود نشان می­‌دهند، یا علائم بیش‌فعالی در آن­‌ها نسبت به پسران کم‌­تر مخرب است، علائمشان نادیده گرفته می­‌شود.
آیا این اختلال قابل درمان است؟

با این­که علائم علل اختلال کم توجهی-بیش فعالی در بعضی از کودکان خودبه­‌خود رفع می­‌شود- یعنی با بالا رفتن سن به ­طرز قابل توجهی از شدت علائم کاسته می­‌شود- شواهدی مبنی بر قابل درمان بودن این اختلال وجود ندارد.

درمان، از طریق دارو یا رفتاردرمانی، به کنترل علائم کمک می­‌کند اما علل اختلال کم توجهی-بیش فعالی را از بین نمی­‌برد.

حتی در کودکانی که علائمشان خودبه‌­خود برطرف می­‌شود، تاخیر در رشد و موانع تحصیلی مشکلاتی برای کودک ایجاد می­‌کند.