علت خارش گلو چیست؟ معرفی بهترین راه های درمان‌ خارش گلو

خارش گلو مشکلی رایج است و درمان‌های خانگی موثری برای خارش گلو وجود دارد؛ اما درصورت ادامه‌دارشدن مشکل و اثرنکردن درمان‌ها باید به پزشک مراجعه کرد.

یکی از مشکلات به‌ظاهر ساده اما کلافه‌کننده‌ای که در هر فصلی از سال می‌تواند اتفاق بیفتد و زندگی را به کام شما و اطرافیان‌تان تلخ کند، خارش گلو است. خارش گلو مشکلی است که دلایل متعددی برای بروز آن وجود دارد و دقیقا به همین دلیل درمان خارش گلو نیز دارای روش‌های متعدد است.

یافتن علت خارش گلو برای یافتن درمان موثر آن اهمیت بالایی دارد. اگر دچار خارش گلو و سرفه هستید و دلیل و درمانی برای آن سراغ ندارید، با این مقاله از زومیت همراه باشید تا بفهمید علت و درمان خارش گلو چیست، روش‌های پیشگیری کدام است، برای خارش گلو چه بخوریم و دیگر اطلاعات لازم را در این زمینه به‌دست آورید.
فهرست مطالب

خارش گلو چیست؟
خارش گلو در شب
علت خارش گلو و سرفه در شب چیست؟
علت خارش گلو در فصل‌های سرد سال
آلرژی نسبت به مواد غذایی
کم‌آبی بدن
رینیت آلرژیک
آلرژی دارویی
رفلاکس اسید معده
عفونت‌های باکتریایی و ویروسی
پیشگیری از خارش گلو و سرفه خشک
آب و مایعات فراوان مصرف کنید
سیگارکشیدن را متوقف کنید
درمان خارش گلو در بهار و تابستان
از مصرف کافئین و الکل خودداری کنید
دست‌هایتان را مرتب بشویید
درمان‌ خانگی خارش گلو
عسل و درمان خارش گلو
چای زنجبیل داغ با لیمو و عسل
سرکه سیب و درمان خارش گلو
غرغره آب‌نمک
شیر زردچوبه
غرغره آب‌لیمو و آب
بخور و تصفیه کننده‌های هوا
رعایت بهداشت دهان و دندان
دارو برای درمان خارش گلو
چه زمانی برای خارش گلو باید به پزشک مراجعه کرد
جمع‌بندی

خارش گلو چیست؟

خارش گلو وضعیتی است که ممکن است به دلیل تحریک فیزیکی گلو، صحبت‌کردن یا قورت‌دادن را برای شما دشوار کند. همه‌ی عوامل احتمالی خارش گلو نتیجه‌ی یکسانی دارند و ممکن است باعث احساس خارش، خشکی یا درد در گلو شوند. بسیاری از مشکلاتی که سبب خارش گلو و سرفه و گلودرد می‌شوند، به‌خودی‌خود در عرض حدود یک هفته برطرف خواهند شد، بنابراین هدف اصلی درمان خارش گلو و گلودرد به جای درمانِ بیماری پشت آن، بیشتر شامل کاهش علائم مانند تسکین خارش، کاهش سوزش و تحریک، کاهش ناراحتی و همچنین کاهش علائم ثانویه مانند سرفه است.

درمان خارش گلو در خانه معمولا باعث برطرف‌شدن علت خارش گلو خواهد شد به همین دلیل بهتر است بدانیم که باید برای خارش گلو چه بخوریم یا درمان‌های خانگی خارش گلو و سرفه چیست. اگر علتی که خارش گلو را ایجاد کرده بفهمیم، قطعا درمان آن آسان خواهد شد.

همیشه سوال این نیست که برای خارش گلو چه بخوریم، بلکه شاید بهتر باشد از مصرف برخی خوراکی‌ها پرهیز کنید. به این فکر کنید که آیا غذا یا ادویه‌ی جدیدی مصرف کردید که شاید به آن آلرژی دارید؟ آیا قرص جدیدی مصرف می‌کنید؟ یا سیگار کشیدن را شروع کرده‌اید؟ شاید فعالیت جدیدی انجام می‌دهید که باعث کم‌آبی بدنتان شده است. پاسخ به این سوالات به یافتن علت خارش گلو و درمان خارش گلو کمک می‌کند.

خارش گلو در شب

تجربه‌ی خشک‌شدن و خارش گلو در شب بسیار رایج و اغلب ناراحت‌کننده است. در طول روز، بدن شما به‌طور طبیعی تخلیه‌ی مخاط را از طریق بلع مکرر مدیریت می‌کند تا گلوی شما را مرطوب نگه دارد. با‌این‌حال، هنگامی که شب‌ها برای خوابیدن دراز می‌کشید، این روند کند می‌شود. مخاط می‌تواند در گلوی شما جمع شود و اگر از طریق دهان نفس بکشید (به دلیل احتقان بینی یا عوامل دیگر)، پشت گلو خشک و به تحریک و خارش گلو منجر می‌شود.

برای خارش گلو چه بخوریم؟ آب‌ یا شیر گرم، دمنوش، پرهیز از غذاهای تحریک کننده می‌تواند به کم‌شدن اتهاب گلو در شب کمک کند.

علت خارش گلو و سرفه در شب چیست؟

شرایط متعددی می‌توانند علت خارش گلو و سرفه یا خشکی گلو در شب باشند، از جمله:

هوای خشک: سیستم‌های گرمایشی در ماه‌های سردتر می‌توانند هوا را خشک و گلو را تحریک کنند.
تنفس دهانی: اغلب به دلیل گرفتگی بینی یا خروپف ایجاد می‌شود.
آلرژی: گرد‌و‌غبار یا سایر مواد حساسیت‌زا در اتاق خواب ممکن است خارش گلوی شما را تشدید کنند.
رفلاکس اسید: دراز کشیدن باعث می‌شود اسید معده به سمت مری حرکت و گلو را تحریک کند.
عوامل دیگر: کافئین و الکل، سیگار کشیدن یا قرار گرفتن در معرض دود، داروها و غیره.

علت خارش گلو در فصل‌های سرد سال

درست است که خارش گلو در هر فصلی از سال ممکن است اتفاق بیفتد؛ اما زمستان و به‌طور کلی فصل‌های سرد سال زمانی هستند که این مشکل رواج بسیار بیشتری دارد. در این قسمت با علت خارش گلو در تمام فصول سال، به‌خصوص فصل‌های سرد آشنا می‌شویم:

آلرژی نسبت به مواد غذایی

گاهی‌اوقات بدن ما به برخی از مواد غذایی به‌گونه‌ای عکس‌العمل نشان می‌دهد که گویا موادی خطرناک وارد بدن شده است. واکنش‌های آلرژیک به مواد غذایی معمولا چند دقیقه پس از مصرف بروز می‌کنند و یکی از شایع‌ترین علائم آن‌ها هم خارش گلو است. بادام زمینی، شیر و تخم‌مرغ از جمله موادی هستند که ممکن است باعث ایجاد واکنش آلرژیک در افراد شوند.

حساسیت به مواد غذایی ممکن است تنها به چند علامت ساده مانند خارش گلو و دهان محدود شود و گاهی نیز احتمال دارد علائم خطرناک‌تری مانند تنگی نفس به‌همراه داشته باشد که در این صورت حتما باید به پزشک مراجعه کنید و تحت‌درمان قرار بگیرید.

کم‌آبی بدن

آب یکی از مهم‌ترین مواد تشکیل‌دهنده‌ی بدن ما انسان‌ها است و کمبود آن به بروز مشکلات بسیار جدی منجر می‌شود. کم‌آبی بدن هنگامی رخ می‌دهد که بدن به هر دلیلی بیشتر از آن مقداری که آب دریافت می‌کند، آب از دست می‌دهد. هوای گرم و تعریق شدید، ورزش سنگین یا تهوع و استفراغ از شایع‌ترین دلایلی هستند که به کمبود آب بدن منجر می‌شوند. سرگیجه، خستگی، خشکی دهان و گلو، تشنگی شدید و تیره‌شدن رنگ ادرار از رایج‌ترین علائم کم‌آبی بدن به‌شمار می‌روند. پس ساده‌ترین جواب برای این سوال که برای خارش گلو چه بخوریم، آب است.

کم‌آبی بدن یکی از شایع‌ترین دلایل خارش گلو است

اگر کم آب باشید، بزاق کافی تولید نمی‌کنید که می‌تواند علائم خارش گلو شما را بدتر کند. با توجه به رنگ ادرار خود می‌توانید متوجه شوید که آیا هیدراته هستید یا آب کافی مصرف کرده‌اید؛ بدین صورت که آب کافی در بدن باعث رنگ زرد کم‌رنگ ادرار می‌شود. آب یکی از گزینه‌ها برای هیدراته‌شدن و درمان خارش گلو است و چای داغ یا سوپ‌های آبکی نیز می‌توانند مصرف مایعات شما را افزایش دهند تا به تسکین گلو کمک کنند.

رینیت آلرژیک

رینیت آلرژیک (Allergic rhinitis) که تحت‌عنوان تب یونجه نیز شناخته می‌شود، یکی دیگر از علل بسیار رایج خارش گلو در زمستان و دیگر فصل‌های سال است. در این بیماری سیستم ایمنی بدن شما یکی از مواد بی‌ضرر موجود در هوا را به‌عنوان ماده‌ی مضر تشخیص می‌دهد و با تولید آنتی‌بادی، علیه آن وارد عمل می‌شود. این اتفاق باعث می‌شود تا دفعه‌ی بعد که در معرض این ماده قرار گرفتید، بدنتان شروع به تولید مواد شیمیایی مانند هیستامین کند و درنتیجه علائمی چون خارش گلو را تجربه کنید.

رینیت آلرژیک علاوه بر خارش گلو علائم دیگری هم دارد که برخی از رایج‌ترین آن‌ها عبارت‌اند از:

عطسه‌های متوالی
سرفه‌های مزمن
تحریک‌پذیری و خستگی
آبریزش بینی
حساسیت به نور

آلرژی دارویی

حساسیت دارویی یکی دیگر از عواملی است که به بروز خارش گلو در افراد منجر می‌شود. افراد مبتلا به آلرژی دارویی بلافاصله پس از مصرف داروهایی مانند پنی‌سیلین یا آنتی‌بیوتیک‌های دیگر واکنش آلرژیک نشان می‌دهند که یکی از این واکنش‌ها خارش گلو است. در واقع می‌توان گفت که حساسیت دارویی، واکنش نامناسب بدن شما به یک داروی گیاهی یا شیمیایی است و گاهی‌اوقات می‌تواند بسیار خطرناک باشد.

خارش گلو و چشم، خس‌خس سینه، کهیر، تب، تنگی تنفس، تورم و آبریزش بینی از دیگر علائم رایجی هستند که هنگام حساسیت دارویی بروز می‌کنند. در حساسیت دارویی سیستم ایمنی بدن شما یک داروی خاص را مضر تشخیص و علیه آن واکنش نشان می‌دهد.

رفلاکس اسید معده

رفلاکس اسید معده که در اصطلاح عامیانه با نام سوزش سر دل نیز شناخته می‌شود، به وضعیتی گفته می‌شود که در آن اسید معده به داخل مری برمی‌گردد. این اتفاق علاوه بر اینکه موجب خارش گلو می‌شود، عوارض مانند سوزش گلو، گرفتگی صدا و گلودرد را هم به‌همراه دارد. در بیشتر مواقع افرادی که دچار رفلاکس اسید معده پنهان هستند، فقط خارش گلو را تجربه می‌کنند و در سایر موارد این مشکل با علائم دیگری هم همراه است. هنگام ریفلاکس معده برای خارش گلو چه بخوریم؟ برای کاهش خارش گلو ناشی از ریفلاکس معده، خوردن مواد غذایی که اسیدی نیستند و دستگاه گوارش را آرام می‌کنند توصیه می‌شود.

عفونت‌های باکتریایی و ویروسی

از دیگر علل بسیار رایجی که به خارش گلو در فصول مختلف سال و مخصوصا زمستان منجر می‌شوند، می‌توان به عفونت‌های ویروسی و باکتریایی اشاره کرد. ویروس‌های آنفلوآنزا، سرماخوردگی و کرونا ازجمله عوامل بیماری‌زایی هستند که ابتلا به آن‌ها در بیشتر مواقع با خارش گلو همراه است. از طرف دیگر ورم لوزه براثر باکتری نیز از شرایطی است که در آن افراد با مشکل خارش گلو مواجه می‌شوند.

پیشگیری از خارش گلو و سرفه خشک

خارش گلو در اکثر مواقع به سرفه‌های خشک و آزاردهنده نیز منجر می‌شود و زندگی معمولی شما را با اختلال مواجه می‌کند. برای ممانعت از وقوع چنین شرایطی بهتر است با روش‌های پیشگیری خارش گلو آشنا شوید و تلاش کنید تا از همان ابتدا شرایط بروز این مشکل را ایجاد نکنید:

آب و مایعات فراوان مصرف کنید

همان‌طور که گفتیم، یکی از رایج‌ترین علل خارش گلو و به‌دنبال آن سرفه‌ی خشک، کم‌آبی بدن است. برای پیشگیری و درمان خارش گلو ناشی از دهیتراته‌شدن بهترین کار این است که همیشه با مصرف آب و مایعات فراوان گلو را تر نگه دارید. توجه داشته باشید که مصرف آب فراوان به‌ویژه هنگام ابتلا به بیماری‌های ویروسی مانند سرماخوردگی و آنفلوآنزا از اهمیت بسیار زیادی برخوردار است؛ چراکه در هنگام بیماری بدن شما آب فراوانی از دست می‌دهد و بیشتر مستعد کم‌آبی است.

سیگارکشیدن را متوقف کنید

مواد محرک داخل سیگار باعث خارش گلو می‌شوند

سیگار، حاوی مقادیر قابل‌توجهی مواد محرک است که به خشکی و خارش گلو منجر می‌شوند؛ به‌خصوص اگر از بیماری رینیت آلرژیک رنج می‌برید، بیشتر از سایر افراد در معرض حساسیت به مواد داخل سیگار و خارش گلو قرار دارید؛ بنابراین برای پیشگیری و درمان خارش گلو بهتر است مصرف سیگار را ترک کنید.

درمان خارش گلو در بهار و تابستان

بهار و پاییز دو فصل زیبایی هستند که احتمال آلرژی در آن‌ها بیشتر و علت خارش گلو در آن‌ها ممکن‌ است آلرژن‌های زیاد در هوا باشد. برای درمان خارش گلو در مواقعی که گرده گل زیاد است سعی کنید، محتاط‌تر باشید و با خروج کمتر از منزل، خود را از قرار گرفتن در معرض مواد و گرده‌های آلرژی‌زایی که در هوا وجود دارند، دور نگه دارید. علاوه بر این می‌توانید با استفاده از ماسک شرایط بهتری را برای خود فراهم آورید.

از مصرف کافئین و الکل خودداری کنید

برخی از افراد نسبت به ترکیبات موجود در الکل و قهوه حساسیت دارند و این موضوع باعث خارش گلو و سرفه‌ی خشک در آن‌ها می‌شود. درکنار این موضوع، کافئین و الکل ازجمله عواملی هستند باعث دهیدراته‌شدن بدن می‌شوند و همان‌طور که گفتیم کم‌آبی بدن یکی از عوامل بسیار رایج خارش گلو به‌شمار می‌رود.

دست‌هایتان را مرتب بشویید

باتوجه به اینکه ویروس‌ها و باکتری‌ها یکی از شایع‌ترین عوامل خارش گلو و سرفه خشک محسوب می‌شوند، شستشوی مرتب دست‌ها کمک می‌کند تا از ورود آن‌ها به‌ بدن خود جلوگیری کنید؛ بنابراین دقت داشته باشید که در فصل‌هایی که بیماری‌های ویروسی شایع هستند، بیشتر از سایر مواقع به نظافت و شستشوی مرتب دست‌ها اهمیت دهید.

درمان‌ خانگی خارش گلو

در اکثر موارد با روش‌های بسیار ساده و ابتدایی می‌توان خارش گلو را در منزل برطرف کرد. در این قسمت با چند نمونه از بهترین درمان‌های خانگی خارش گلو آشنا می‌شویم و متوجه می‌شویم برای خارش گلو چه بخوریم:
درمان‌های خانگی خارش گلو
درمان‌های خانگی موثری برای خارش گلو وجود دارند.
عسل و درمان خارش گلو

اگر به‌دنبال یک ماده‌ی خوراکی خوشمزه و مفید هستید که به‌سادگی بتواند به خشکی گلو و سرفه‌های خشک شما پایان دهد، حتما عسل را امتحان کنید. صبح‌ها یک قاشق عسل بخورید تا بعد از چند وقت نتیجه‌ی آن را مشاهده کنید و شگفت‌زده شوید. عسل را می‌توان در آب گرم نیز حل کرد تا روشی خوبی برای درمان خارش گلو باشد.

چای زنجبیل داغ با لیمو و عسل

برای درست‌کردن این نوشیدنی مفید کافی است یک قاشق غذاخوری عسل را داخل یک لیوان آب گرم بریزید و مقداری آب‌لیمو و زنجبیل رنده‌شده‌ به آن اضافه کنید. این نوشیدنی مفید و خوشمزه درمان خارش گلوی شما است و سرفه‌های خشک را ازبین می‌برد.

سرکه سیب و درمان خارش گلو

یک قاشق غذاخوری سرکه سیب را در یک لیوان آب گرم بریزید و برای بهتر‌شدن طعم نوشیدنی خود یک قاشق عسل هم به آن اضافه و میل کنید. مصرف این نوشیدنی یکی از بهترین روش‌های خانگی ممکن برای درمان سرفه خشک و خارش گلو به‌شمار می‌رود.

غرغره آب‌نمک

به‌منظور بهره‌بردن از خواص آب‌نمک برای درمان خارش گلو و سرفه‌ی خشک، کافی است یک‌دوم قاشق‌ چای‌خوری نمک را به یک فنجان آب گرم اضافه و چندبار در روز غرغره کنید. این محلول تحریکات گلو را کاهش می‌دهد و به بهبود خارش آن کمک می‌کند.

شیر زردچوبه

نوشیدنی مقوی و بسیار موثر دیگری که برای درمان خارش گلو و سرفه خشک می‌توانید از آن استفاده کنید، شیر زردچوبه است. برای درست‌کردن این نوشیدنی یک لیوان شیر را روی حرارت ملایم قرار دهید و یک قاشق چای‌خوری پودر زردچوبه به آن اضافه کنید. اجازه دهید شیر به جوش بیاید، سپس ظرف را از روی حرارت بردارید و پس از متعادل‌شدن دمای شیر آن را میل کنید. برای بهترشدن طعم این نوشیدنی می‌توانید مقداری عسل هم به آن اضافه کنید. زردچوبه برای آرام کردن و درمان خارش گلو یک ضدالتهاب طبیعی و موثر است.

غرغره آب‌لیمو و آب

غرغره‌کردن مخلوط آب‌لیمو و آب گرم یکی از بهترین راه‌ها برای پاک‌کردن گلو از عوامل بیماری‌زا و درمان خارش گلو است. برای تهیه‌ی این محلول یک لیوان آب گرم را با نصف قاشق چای‌خوری آب‌لیموی تازه مخلوط و سپس غرغره کنید.

بخور و تصفیه کننده‌های هوا

درمان خارش گلو همیشه شامل جواب‌های سوال برای خارش گلو چه بخوریم نیست، توجه به هوایی که تنفس می‌کنید ممکن است به درمان خارش گلو کمک کند. بخورها رطوبت را به هوا اضافه می‌کنند و تصفیه‌کننده‌های هوا به حذف آلرژن‌های احتمالی موجود در هوا کمک می‌کنند.

رعایت بهداشت دهان و دندان

بهداشت دهان و دندان را به خوبی رعایت کنید. با مسواک‌زدن منظم، استفاده از دهان‌شویه‌های با‌طراوت و تمیز نگه‌داشتن مسواک خود از سلامت دهان و دندان خود مراقبت کنید. بهداشت خوب دهان می‌تواند حضور باکتری‌هایی را که ممکن است در تحریک گلو نقش دارند به حداقل برساند.

دارو برای درمان خارش گلو

برخی از داروهای بدون‌نسخه وجود دارند که بسته به علت خارش گلو و سرفه می‌توانند به تسکین آن کمک کنند. دارو‌ها شامل اسپری‌های بینی که التهاب را هدف قرار می‌دهند، داروهای سرماخوردگی و آنفولانزا و داروهای آلرژی هستند؛ اما بیشتر داروها برای درمان خارش گلو در دو گروه زیر قرار می‌گیرند:

آنتی‌هیستامین‌ها: آنتی‌هیستامین‌ها از عملکرد هیستامین‌ها جلوگیری می‌کنند. هیستامین مواد شیمیایی موجود در سیستم ایمنی بدن است که در مواقعی با تشخیص اشتباه عامل خارجی به عنوان دشمن باعث علائم آلرژی و علت خارش گلو شما می‌شود. آنتی‌هیستامین‌ها بدون نسخه و با نسخه پزشک در دسترس هستند. نمونه‌هایی از آنتی هیستامین‌هایی که برای درمان خارش گلو استفاده می‌شوند، شامل دیفن هیدرامین، لوراتادین و سیتریزین هستند.
آبنبات و قطره‌های سرفه: آبنبات و قطره‌های سرفه به آرامی در دهان شما حل می‌شوند تا به درمان خارش گلو کمک کنند. آبنبات و قطره گاهی‌اوقات حاوی موادی مانند منتول یا بنزوکائین هستند که به‌طور موقت تحریک، درد خارش گلو و سرفه را کاهش می‌دهند.

چه زمانی برای خارش گلو باید به پزشک مراجعه کرد

خوشبختانه، علت خارش گلو معمولاً جای نگرانی ندارد و علامت هشداری برای بیماری‌های جدی نیست؛ بنابراین مراجعه به پزشک همیشه ضرورت ندارد. اما باید به علائم خود و پاسخ‌های بدنتان به روش‌های درمان خارش گلو توجه کنید. اگر به نظر می‌رسد خارش گلو و علائم همراه آن در بدن شما بدتر می‌شود یا به درمان‌های خانگی پاسخ نمی‌دهد، احتمالاً زمان آن فرا رسیده است که به ارائه‌دهنده‌ی مراقبت‌های بهداشتی یا پزشک مراجعه کنید. متخصص‌ها ممکن است بخواهند شما را برای بیماری‌های مرتبط با گلو مانند گلودرد استرپتوکوکی یا سایر بیماری‌های پزشکی آزمایش کنند.

اگر خارش گلو شما با هر یک از علائم زیر رخ داد، فوراً به پزشک مراجعه کنید:

مشکل در تنفس یا بلع
تب
سرگیجه
حالت تهوع
کهیر
خون در بزاق یا خلط
دشواری در تنفس
ترشح بیش از حد آب دهان به خصوص در کودکان خردسال
درد یا تورم مفاصل

علاوه بر این، اگر علائم گلودرد استرپتوکوکی را دارید، باید به ارائه‌دهنده‌ی مراقبت‌های بهداشتی مراجعه کنید. علائم گلودرد استرپتوکوکی شامل موارد زیر است:

راش (مخملک)
لوزه‌های قرمز و متورم با یا بدون لکه‌های سفید
لکه‌های قرمز کوچک روی سقف دهان
غدد لنفاوی متورم

جمع‌بندی

در نهایت، خارش گلو اغلب مسئله‌ای موقتی است که می‌تواند به دلایل ساده‌ای مانند خشکی هوا، آلرژی‌ها یا عفونت‌های جزئی ایجاد شود. با روش‌های خانگی مانند نوشیدن مایعات گرم، استفاده از بخور و اجتناب از عوامل تحریک‌کننده می‌توان این مشکل را تسکین داد.

خارش گلو و سرفه‌ی خشک از جمله مشکلاتی هستند که بیشتر در فصول سرد سال گریبانگیر افراد فراوانی می‌شوند. فراموش نکنید درصورت طولانی‌شدن مشکل و برطرف‌نشدن با درمان‌های خانگی حتما به پزشک مراجعه و مشکل خود را پیگیری کنید تا علت دقیق مشخص و درمان مناسب انجام شود. مراقب گلویتان باشید و همیشه سلامتی‌تان را در اولویت قرار دهید.