جهان از این نقطه آغاز شد
اختروشها در طول زمان و فضا ظهور میکنند. آنها از سیاهچالههایی با جرم بالا که حجم زیادی از نور و چیزهای دیگری تولید میکنند، نیرو میگیرند. ستارهشناسان نیز از آنها بهعنوان شمعهایی استاندارد برای اندازهگیری فواصل دور و همچنین راهی برای بررسی و مطالعه مناطق وسیعی از فضا که نور از آنها عبور میکند، بهره میبرند.
دانشمندان حالا موفق به مشاهده ده کهکشان شدند که در یک رشته نازک به طول سه میلیون سال نوری قرار دارند که توسط یک اختروش درخشان به هم متصل هستند. این مشاهده، دانشمندان را حسابی حیرتزده کرد؛ هم به خاطر ابعاد و اندازه آن و هم به دلیل جایگاهشان در تاریخ کیهان.
رشتههای کیهانی، ساختار بزرگ مقیاسی از کیهان هستند. اگر بتوانید کیهان را از زمان بیگ بنگ تا به امروز تماشا کنید، میبینید که این رشتهها و حفرههای بین آنها در گذر زمان شکل میگیرند. حالا اخترشناسان با استفاده از تلسکوپ فضایی جیمزوب ده کهکشان را یافتهاند که ساختار ابتدایی آنها تنها ۸۳۰ میلیون سال پس از آغاز کیهان شکل گرفته بود.
رشتههای کیهانی در ابتدای عمر جهان با نوساناتی در چگالیشان ایجاد شدند. چند صد میلیون سال بعد از بیگ بنگ، ماده (با شکل اولیه گاز) در محل تلاقی ورقهها و رشتههای گاز در رشتههای ابتدایی، به شکل گرههایی متراکم شده بود. این گرهها و رشتهها، میزبان اولین ستارهها و کهکشانها بودند. این کاملا طبیعی است که وقتی ستارهشناسان به گذشتهها نگاه میکنند، به دنبال نسخههای ابتدایی رشتههای کیهانی باشند. حالا و با آغاز به کار تلسکوپ جیمز وب، دانشمندان میتوانند تا به گذشتهها نگاه کرده و اجسام بسیار کم نوری که اندکی بعد از بیگ بنگ وجود داشتند را نظاره کنند.
دانشمندان حالا موفق به مشاهده ده کهکشان شدند که در یک رشته نازک به طول سه میلیون سال نوری قرار دارند که توسط یک اختروش درخشان به هم متصل هستند. این مشاهده، دانشمندان را حسابی حیرتزده کرد؛ هم به خاطر ابعاد و اندازه آن و هم به دلیل جایگاهش در تاریخ کیهان. فیگ وانگ از دانشگاه آریزونا که محقق اصلی این برنامه است در این رابطه گفته: «این یکی از اولین ساختارهای رشتهای است که تا به حال رویت شده و با یک اختروش دوردست مرتبط است.»
رویای درک دوران ابتدایی جهان و رشتههای کیهانی
مشاهدات تلسکوپ جیمزوب بخشی از برنامه رصدی به نام ASPIRE است که یک بررسی طیفسنجی هالهها در “عصر باز یونیده شدن” (Reionization) است. آنها هم از تصاویر و هم از طیفهای ۲۵ اختروشی که در زمان شروع جهان بعد از “عصر تاریک” وجود داشتند، استفاده میکنند. ایده اصلی، بررسی شکلگیری اولین کهکشانهای ممکن و همچنین تولد اولین سیاهچالههاست. به علاوه اعضای تیم امیدوارند تا بفهمند که جهان اولیه چطور با عناصر (فلزات) سنگینتر غنی شده و چطور همه اینها در عصر بازیونیده شدن ادامه یافتند.
توضیح ابرسیاهچالههای سنگین اولیه
نکته جالب توجه اینجاست که کهکشانهای ابتداییای که توسط جیمزوب یافت شده، همراه با اختروشهایشان، دقیقا در سر جاهای خود بودند و سیاهچالههای بسیار پرجرمی در هسته مرکزیشان وجود داشت. حالا این سوال کلیدی باقی میماند که چطور آنها به این سرعت بزرگ شدند؟ وجود آنها ممکن است ستارهشناسان را به سرنخهایی درباره “چگالی بیش از حد” در کیهان نوزاد برساند. در ابتدا، دانه سیاهچاله برای شکلگیری به یک منطقه بیش از حد متراکم پر از کهکشان نیاز دارد.
تا حالا و به لطف مشاهداتی که تا قبل از اکتشافات تلسکوپ جیمز وب انجام شده بود، تنها چند کهکشان فوق متراکم در اطراف اولین سیاهچالههای بزرگ و سنگین کشف شده بودند. ستاره شناسان به این نیاز دارند تا مشاهدات بیشتری را در آن دوره انجام دهند تا دلایل بسیاری از مسائل را دریابند. برنامه ASPIRE نیز به آنها کمک خواهد کرد تا پاسخ سوالاتی درباره بازخوردها بین شکلگیری کهکشانها و ایجاد سیاهچالهها در دوران ابتدایی جهان را دریافت کنند. مسیری طولانی پیش روست. در عین حال ستارهشناسان باید رشتههای بیشتری از ساختارهای مقیاس بزرگ شبکه رشتههای کیهانی در هنگام شکلگیریشان دیده و بررسی کنند.