به ابن کار یک زندگی با کیفیت عالی داشته باشید
برخی اقدامات خودمراقبتی در همه انسانها مشترک است و برخی هم بسته به موقعیت، زمان، مکان و شرایط خاص هر فرد ممکن است متفاوت باشند.
یعنی زمانهایی که فرد به دلایل مختلف قادر به حفاظت از خود نیست، درخواست کمک از دیگران در این مقوله میتواند یک اقدام خوب در راستای خودمراقبتی باشد. همانطور هم که پیشتر گفته شد، خودمراقبتی دیگر تنها حفاظت از سلامت جسمانی نیست و در دنیای مدرن انواع مختلفی از آن مطرح است که میتواند منجر به ارتقای کیفیت زندگی شود.
خودمراقبتی فردی
خود مراقبتی فردی و اولیه، ابتداییترین و اصلیترین گام در افزایش دانش سلامت فردی است. هر فرد به نوبهخود نقش بسیار مهمی در سلامت جامعه ایفا میکند. با توجه به شرایط زندگی، تغییرات افزایش و کاهش جمعیت، شیوع بیماریهای مختلفی مانند کرونا، ایدز یا موارد مشابه، بسیار اهمیت دارد که فرد دانش و مهارت خود را در زمینه حفظ سلامت فردی ایفا کند. خود مراقبتی فردی مختص زمان یا دوره خاصی نیست و سادهترین اعمال را شامل میشود.
خودمراقبتی احساسی و عاطفی
داشتن مهارت کافی و سالم برای مقابله با احساساتی ناخوشایند ازجمله خشم، اضطراب، استرس و… بسیار مهم است. خودمراقبتی عاطفی و احساسی شامل فعالیتهایی است که به شما کمک میکند خودتان را بهتر بشناسید. در اینباره توصیه میشود که با یک دوست نزدیک در مورد احساستان صحبت کنید یا زمانی را برای اوقات فراغتی اختصاص دهید که به شما احساس خوبی میدهد. درباره خودمراقبتی عاطفی، این موارد را درنظر بگیرید: میزان معاشرت و مراوده با دیگران، برقراری ارتباط با خانواده و دوستان، عامل مهربانانه با خود و دیگران، افتخار بهخود، گریه کردن وقتی که لازم است، جستوجوی چیزهایی برای خندیدن، بیان خشم خود به روشی سازنده، اختصاص وقت برای بودن در کنار والدین و برادر و خواهر و حتی مطالعه کتابهایی که دوستشان دارید.
خودمراقبتی جسمی
بین بدن و ذهن یک ارتباط قوی وجود دارد، یعنی زمانی که فرد سلامت جسمی خودش را حفظ میکند، احساس ذهنی بهتری هم خواهد داشت. خودمراقبتی جسمانی یعنی داشتن سبک غذایی سالم، روتین ورزشی، غربالگری به موقع بیماریهای غیرواگیر، چکاپ سالانه توصیه شده، استراحت کافی در زمان بیماری، مصرف نکردن خودسرانه داروها و…
خودمراقبتی معنوی
تحقیقات نشان داده که سبک زندگی مذهبی و معنوی بهطور کلی سبک زندگی سالمتری است. شرکت در مراسم دینی و مذهبی، دعاکردن، اختصاص زمان روزانه برای عبادت و نیایش و تلاوت و شنیدن آیات قرآن، انجام کارهای خیر و عامالمنفعه، کمک به نیازمندان، شکرگزاری نعمتهای الهی، احساس ارزش، خوشبینی و امید، مطالعه متون و ادبیات مذهبی و معنوی یا حتی چند ساعت مدیتیشن در روز ازجمله فعالیتهای لازم و مفید در خودمراقبتی معنوی است.
خودمراقبتی اجتماعی
اجتماعی شدن کلید مراقبت از خود است اما زندگی مدرن وضعیت را بهگونهای رقم زده که مشغلههای روزمره افراد را از چنین توانمندیای دور کرده است. بهترین راه برای پرورش و حفظ روابط نزدیک، صرف زمان و انرژی برای ایجاد روابط خود با دیگران است؛ اینکه تلاش کنید ساعاتی را به دوستان و اعضای خانواده اختصاص دهید و روی روابط خود کار کنید.
خودمراقبتی روانی
خودمراقبتی روانی شامل فعالیتهایی است که ذهن شما را درگیر میکند و انجام آنها میتواند منجر به افزایش روانی سالم شود؛ ازجمله اختصاص دادن زمان به مطالعه، اختصاص وقت و زمان روزانه برای تفکر و تأمل، مراجعه به روانپزشک یا روانشناس درصورت بروز مشکل یا ناراحتی روانی، انجام اقدامات لازم برای کاهش تنش و استرس، توجه به تجارب، آرزوها، افکار و احساسات شخصی، مطالعه شاهکارهای ادبی و هنری، اختصاص زمان مناسب برای طبیعتگردی و… .
خودمراقبتی ذهنی
این شکل از خودمراقبتی شامل کارهایی است که ذهن افراد را فعال نگه میدارد، مانند کتاب خواندن، تماشای فیلم، حل جدول، پیدا کردن جواب چیستانها یا یادگیری چیزی که به آن علاقهمند هستید.