این گیاه معجزه آسا تضمین کننده سلامت و درمان کبد چرب و حافظ سلامت قلب است
نعناع (Mentha) یک گیاه علفی از خانواده نعناعیان (Lamiaceae) است. این گیاه بوی بسیار مطبوع و طعمی تلخ و خنثی دارد. از مهمترین خواص نعناع میتوان به خاصیت ضد تهوعی آن اشاره کرد.
این گیاه در کاهش سردرد، مشکلات گوارشی، تسکین درد عضلانی و عفونتهای تنفسی کاربرد دارد. همچنین، نعناع میتواند خنککننده و ضدعفونیکننده دهان و تسکیندهنده عفونتهای دهان و لثه باشد. شما میتوانید از آن به شکلهای مختلف مانند نعناع خشک، دمنوش، چای یا عصاره نعناع استفاده کنید. در این مقاله به تمام خواص نعناع و طریقه مصرف خواهیم پرداخت. تا انتها با ما همراه باشید.
نعنا دارای ماده ای به نام منتول است که احساس خنکی در دهان ایجاد می کند. مقدار منتول در نعناع بسته به نوع آن از ۳۵ تا ۵۵ درصد تغییر می کند که البته اگر نعناع دیر چیده شود، مقدار منتول آن تا حدود ۳۰ درصد پایین می آید.
برگ های نعناع حاوی بالاترین مقدار آنتی اکسیدان نسبت به سایر گیاهان موجود می باشند. روغن نعناع شامل اسیدهای فنولیک, فیتوسترون, ساپونین ها, تریترپین ها, فلانوئیدها، کاروتنوئید, آنتوسیانین ها و غیره است. روغن نعناع به طور گسترده برای مصارف مختلفی استفاده می شود.
نعناع از نظر طب قدیم ایران نسبتا گرم و خشک است و از نظر خواص دارویی از پونه قوی تر است. از نعناع اسانس، روغن و تنتور تهیه میکنند که مصارف طبی مختلفی دارد. مهمترین خواص نعناع عبارتند از:
۱- هضم غذا
۲- ایجاد شادی و طراوت
۳- مفید برای پوست
۴- مبارزه با آفتاب سوختگی
۵- رفع بوی بد دهان
۶- رفع سردرد و میگرن
۷- بهبود بیماریهای تنفسی
۸- پیشگیری از مشکلات معده
۹- خواص ضدسرطانی
۱۰- کمک به کاهش وزن
۱۱- مفید برای کبد چرب
۱۲- مفید برای زنان
۱۳- کاهش التهاب ریه
۱۴- حفظ سلامت قلب
۱۵- ضدعفونی کننده بدن
در ادامه هر یک از خواص نعناع را برای شما به طور مفصل بررسی خواهیم کرد:
۱- هضم آسان غذا
نعنا کمک ویژهای به فرایند هضم غذا میکند و از بسیاری مشکلات مانند دلدرد و استفراغ و نفخ جلوگیری میکند؛ بنابراین توصیه میشود نعناع را بهصورت خشک به غذاها بهخصوص خوراکهایی که هضم آن سخت است اضافه کنید. یکی از شایعترین مشکلات گوارشی نفخ است.
نفخ با علائمی مانند دلدرد، دلپیچه و ورم شکم همراه است. معمولاً نفخ شکم درد زیادی را به همراه دارد که میتوان دلیل این درد را هضم نادرست غذا دانست. غالباً نفخ معده را با داروهای شیمیایی درمان میکنند اما باید گفت نعناع یک معجزه در رفع این مشکل است؛ بنابراین میتوانید به جای مصرف داروهای شیمیایی که مضرات فراوانی دارند این گیاه طبیعی را مصرف کنید.
۲- ایجاد شادی و طراوت
سروتونین هورمونی شادیآور است که وجود آن به مقدار کافی در بدن به انسان حس شادی و امید به زندگی میدهد و کمبود آن موجب افسردگی و اندوه فراوان میشود. شاید در مورد حس طراوت دهی نعناع بارها شنیده باشید. نعناع با عطر خود محرک این هورمون به حساب میآید و هرگاه که عطر این گیاه به مشام شما میرسد مقداری زیادی هورمون سروتونین ترشح میشود. در واقع نعناع به همراه عطر خود برای شما شادی و طراوت را به ارمغان میآورد.
۳- نعناع معجزهای برای پوست و مو
نعناع بر روی پوست و مو نیز تأثیر بسزایی میگذارد. تاثیر معجزه آسای نعناع باعث شده در صنایع آرایشی و بهداشتی بسیار مورد کاربرد باشد و با استفاده از این گیاه انواع ماسک پوست و مو و انواع کرمها را تولید کنند.
خواص نعناع برای التهاب نیز مفید است، بنابراین اگر پوستی ملتهب دارید میتوانید از این خاصیت نعناع بهرهمند شوید و قرمزی و التهاب پوست خود را در کمترین زمان ممکن از بین ببرید. نعناع برای پوستهای چرب نیز توصیه میشود و جایگزین خوبی برای کرمها و شویندههای کنترل کننده چربی پوست است. نعناع با تاثیر بر روی غدد، سموم ترشح چربی را کاهش میدهد.
نعناع حتی میتواند نقش یک کرم ضدآفتاب قوی را ایجاد کند. نعناع به دلیل داشتن مقادیر زیادی ویتامین و امگا ۳ از پوست مراقبت میکند و از مشکلاتی مانند آفتابسوختگی، لک و مشکلات پوستی شدیدتر مانند سرطان پوست جلوگیری میکند؛ بنابراین به افرادی که ساعات زیادی در معرض اشعه و نور خورشید هستند از این خاصیت نعناع استفاده می کنند. با افزایش مصرف نعناع و مشتقات آن میتوانید پوست خوبی داشته باشید.
۴- مبارزه با آفتاب سوختگی
استفاده از نعناع علاوه بر افزایش سلامت اندامهای بدن برای افزایش سلامت پوست نیز مؤثر است. نعناع یکی از منابع مهم در دریافت ویتامینهای C و A محسوب میشود علاوهبرآن حاوی مقدار قابلتوجهی مواد معدنی مهم از جمله فولات و اسیدهای چرب امگا ۳ است که با مشکلات پوستی در مقابل اثرات مضر اشعه نور خورشید مقابله میکند.
برای افرادی که زمان زیادی را در مقابل نور خورشید مشغول به فعالیت هستند توصیه میشود برای جلوگیری از آفتابسوختگی و یا برنزه شدن نعناع و سایر منابع ویتامین C و A را بسیار مصرف کنند. همچنین برای درمان آفتابسوختگی میتوان از ماسک نعناع استفاده کرد.
۵- رفع بوی بددهان
از خواص نعناع از بین بردن بوی بددهان است. بسیاری از صنایع برای تهیه انواع خوراکیها و صنایع بهداشتی مانند خمیردندان از این خاصیت نعناع استفاده میکنند.
۶- از بین بردن سردرد و میگرن
اگر از آن دسته افرادی هستید که مدام دچار سردرد میشوید و یا میگرن دارید توصیه میشود مصرف نعناع و اسانس آن را افزایش دهید. نعناع به دلیل خاصیت بازگشایی رگها کمک زیادی به رفع سردرد و میگرن میکند. میتوانید نعناع را جایگزین قرصهای مسکن شیمیایی برای رفع سردرد کنید.
۷- بهبود بیماریهای تنفسی
از جمله خواص نعناع که شاید برایتان جالب باشد، پیشگیری از آسم است. مواد موجود در نعناع سبب خنثیسازی رادیکالهای آزاد خون میشود و در نتیجه از بیماریهای تنفسی همچون آسم پیشگیری میکند.
۸- پیشگیری از مشکلات معده
یکی از خواص نعناع شل کردن یا تسکین عضلات است. به همین دلیل مصرف آن برای جلوگیری از مشکلات گوارشی توصیه میشود. این گیاه شگفتانگیز از قدیم الایام یک آرامبخش مقوی بوده که برای آرامش معده و روده مورد استفاده قرار می گرفته.
۹- حاوی خواص ضدسرطانی
نعناع یک گیاه اعجابانگیز است. یکی از خواص مهم نعناع اثر بسزای آن در کمک به درمان سرطان است. این گیاه دارای پریلیل الکل است که یک ماده ضدسرطانی به شمار میرود. تحقیقات و مطالعات بسیار روی این ماده نشان میدهد که به جلوگیری از رشد تومورهای پانکراس و کبد کمک میکند.
علاوه بر این مصرف مداوم این گیاه دارویی جذاب منجر به پیشگیری از ایجاد سرطان رودهی بزرگ، پوست و ریه می شود. یکی از مهمترین ماده های موجود در آن ویتامین C است که با سایر مواد موجود در آن باعث افزایش سلامتی بدن در مقابل تشکیل سلولهای سرطانی میشود.
۱۰- کمک به کاهش وزن
مصرف نعناع موجب میشود تا کالری اضافی را به شیوه ای سالم از دست دهید. نعناع, آزادسازی آنزیم های گوارشی بدن را قادر به مصرف چربی بیشتری به منظور تولید انرژی می کند. استفاده از نعناع با سایر غذاها مانند لیمو نیز موجب آماده کردن بدن برای یک مسیر سالم شده و کم کردن وزن را به شیوه ای سالم و طبیعی آسان تر می کند.
۱۱- خواص نعناع برای کبد
نعناع میتواند به ترشح صفرا و فعالیت صفراوی کمک کند. این خاصیت در تسهیل فرآیند هضم غذا و جلوگیری از آسیب کبد و مشکلات صفراوی مفید است. خواص ضد التهابی و ضد میکروبی این گیاه میتواند در کاهش التهابات و عفونتهای کبد نیز مفید باشد. این خاصیت به حفظ سلامت عمومی کبد کمک میکند.
علاوه بر این خواص آنتیاکسیدانی نعناع میتواند به حفاظت از کبد در برابر آسیبهای اکسیداتیو (Oxidative) مرتبط با عوامل مانند استفاده از مواد شیمیایی، دخانیات و عوامل محیطی کمک کند.
۱۲- مفید برای زنان
زنان در دورههای مختلف مانند بارداری و سیکل قاعدگی میتوانند از نعناع با هدف کاهش درد استفاده کنند. در ادامه چند نمونه را مطالعه خواهید کرد:
خواص نعناع برای رحم
نعنا دارای خواصی است که برای رحم میتواند مفید باشد. اما باید این گیاه را تنها به عنوان مکمل در نظر بگیرید و به هیچ عنوان نباید جایگزین درمان اصلی شود.
تسکین دردهای قاعدگی
خواص ضد التهابی و آرامشبخش این گیاه میتواند در کاهش دردهای قاعدگی و تنشهای مرتبط با رحم موثر باشد. مصرف دمکرده آن به تسکین علائمی مانند درد شدید و ناراحتیهای روحی مرتبط با قاعدگی کمک میکند.
تنظیم دوره قاعدگی
برخی مطالعات نشان دادهاند که مصرف این گیاه میتواند در تنظیم دوره قاعدگی و کاهش نامنظمیها مفید باشد. با این حال، بهتر است قبل از استفاده، با پزشک مشورت کنید.
ضد گرفتگی و اسپاسم
خواص نعناع برای رفع اسپاسمهای رحمی نیز مفید است. مصرف دم کرده نعناع در بهبود علائمی مانند دردهای شدید و تنشهای عضلانی رحم موثر است.
مفید برای دوران بارداری
نعناع در دوران بارداری نیز میتواند مفید باشد، اما باید توجه داشت که قبل از استفاده از هرگونه گیاه دارویی یا تغییر در رژیم غذایی در دوران بارداری، بهتر است با پزشک یا متخصص تغذیه مشورت کنید. خواص آرامشبخش و ضد اسپاسمی نعناع در کاهش سوءهاضمه و تهوع مرتبط با بارداری کمککننده است و موجب تسکین علائمی مانند گازهای معده، سوزش معده و تهوع میشود.
۱۳- خواص نعناع برای ریه
خواص ضد التهابی و آرامشبخش نعناع در کاهش التهابات مرتبط با ریه نیز میتواند مفید باشد. این خاصیت به تسکین علائمی مانند سرفه، التهاب مجاری تنفسی و تنگی نفس کمک میکند. عطر و طعم خنک این گیاه به تسکین علائم مزمن مانند التهاب ریه، سرفه خشک و تنگی نفس کمک میکند. مصرف این گیاه میتواند به عنوان یک ضد اسپاسم عمل کند و تسکین دهندهٔ دردهای ریوی باشد.
۱۴- حفظ سلامت قلب
خواص ضد التهابی و آنتیاکسیدانی نعناع میتواند در کاهش التهابات و آسیبهای اکسیداتیو مرتبط با بیماریهای قلبی مفید باشد. این خاصیت به حفظ سلامت قلب کمک میکند. مصرف این گیاه منجر به کاهش فشار خون در برخی افراد میشود. خواص آرامشبخش و ضد استرس نعناع میتواند در کاهش فشار خون بالا مفید باشد.
۱۵- ضدعفونی کننده بدن
دم کرده نعناع خشک میتواند خواص ضدعفونیکننده داشته باشد و در مواجهه با عفونتهای مختلف مفید باشد. برای مثال مصرف آن میتواند به بهبود علائم عفونتهای تنفسی، دستگاه گوارشی و ادراری کمک کند. همچنین این نوشیدنی به بهبود خواب، تسکین روحی و کاهش تنش عصبی کمک میکند.