این روستا در ایران محل رزم رستم و اسفندیار بود

این روستا در ایران محل رزم رستم و اسفندیار بود

نامش «اسفندیار» است و روایت‌ها نشان می‌دهد احتمال این نام‌گذاری هم به اسفندیار پسر گشتاسپ و فرمانده سپاه رویین تن که در شاهنامه بیشتر به نبرد سوزناکش با رستم شهره است، ارتباط دارد.

گفته می‌شود مناطق اطراف روستای «اسفندیار» جزو مناطق مورد منازعه رستم و اسفندیار بوده و در این حومه جاهایی به نام «چاه رستم» و «دیک رستم» نیز وجود دارد. البته این دور از ذهن نیست، زیرا کمی آن‌طرف‌تر از این منطقه که حالا در محدوده خراسان جنوبی قرار گرفته روستایی به نام «زیبَد» (خراسان رضوی) وجود دارد که محل وقوع طولانی‌ترین واقعه شاهنامه یعنی نبرد دوازده‌رخ است.

روستای اسفندیار از توابع طبس واقع در خراسان جنوبی است که البته پیش‌ترها در تقسیمات سیاسی جزوی از استان یزد هم شده بود. روایت دیگری هم درباره نام روستا وجود دارد و آن، اینکه اسفندیار یا اسپندیار یعنی دیار اسپند یعنی سرزمینی که در آن گیاه اسپند فراوان است. گفته می‌شود در این روستا گیاه بوته‌ای اسپند هم به فراوانی یافت می‌شود.

در روایت دیگری گفته می‌شود در زمان‌های باستان اهالی روستا به یک سردار زخمی به نام اسفندیار کمک کردند و بعدها این سردار دست به فتوحاتی زد که نامش روی این روستا قرار گرفت.

روستای تاریخی اسفندیار در بخش دیهوک شهرستان طبس در خراسان جنوبی تلاقی کوهستان کویر است که تا قبل از زلزله سال ۱۳۵۷ طبس رونق زیادی داشت.

بافت قدیمی خشت و گلی با سبک معماری منحصر به فرد، قلعه، حمام خزینه‌ای، آسیاب‌های آبی وکوچه‌های سر پوشیده، قنات حفاری شده در دل کوه با آبی سرد و گوارا و باغات و مزارع سرسبز از جاذبه‌های این روستاست.

این روستا تا سال ۱۳۷۲ مسکون بود و به دلیل احداث سکونتگاه جدید، اندک اندک متروکه شد و متروک ماند. اما جالب اینکه با رونق گردشگری در منطقه طبس و توسعه اقامتگاه‌های بوم‌گردی در روستاهای منطقه به ویژه کریت، ازمیغان، اصفهک، دیهوک و نایبند و موفقیت پروژه اصفهک در هر دو عرصه ملی و بین‌المللی ساکنان این روستا دست به کار مرمت و احیای بافت زدند.