آیا اضطراب می‌تواند جنبه‌های مثبت هم داشته باشد؟

اضطراب جنبه‌های مثبت نیز دارد که نه تنها می‌تواند به شما کمک کند بهترین عملکرد خود را داشته باشید، بلکه می‌تواند باعث آزاد شدن مواد شیمیایی در مغز شود که به شما انگیزه دهد تا اهداف خود را دنبال کنید. ما اغلب در مورد جنبه‌های منفی اضطراب می‌شنویم، بنابراین ممکن است برای شما تعجب‌آور باشد که بشنویم که احساس اضطراب یا عصبی بودن گاهی اوقات می‌تواند مفید باشد. به هر حال اضطراب احساسی است که اغلب با ترس، نگرانی و دلهره‌ی شدید مشخص می‌شود. بسیاری از افراد مبتلا به اضطراب آن را به عنوان یک احساس عصبی و ترس توصیف می‌کنند که در بهترین حالت می‌تواند حواس پرتی ایجاد کند. اضطراب معمولا در سطوح مختلف تجربه می‌شود، بر احساسات فرد تاثیر می‌گذارد، منجر به احساسات جسمی ناخوشایند می‌شود و به افکار منفی کمک می‌کند.
چرا گاهی اضطراب برای شما خوب است؟

وقتی اضطراب دارید طبیعی است که بخواهید خود را عقب بکشید، راه فراری پیدا کنید یا کاری انجام دهید که این احساسات از بین بروند. به هر حال اضطراب احساس خوبی ندارد و ممکن است عرق کنید، بلرزید و نفس‌تان تند شود. بدن به شما می‌گوید که چیزی اشتباه است و شما باید یا بجنگید یا فرار کنید. اما مهم است که به یاد داشته باشید که اضطراب یک هدف دارد و آن این است که به شما کمک می‌کند تا برای مقابله با موقعیت‌هایی که با آن روبرو هستید آماده شوید، هوشیار باشید و حتی می‌تواند باعث شود عملکرد بهتری در موقعیت‌های خاص داشته باشید. در ادامه نگاهی دقیق‌تر به برخی از جنبه‌های مثبت اضطراب میاندازیم.

۱. اضطراب می‌تواند نوعی استرس خوب باشد

آیا تا به حال به برخی از اثرات مثبت اضطراب فکر کرده‌اید؟ دانشمندان می‌گویند که درجاتی از استرس یا اضطراب لزوما چیز بدی نیست. استرس خوب ما در زندگی با انگیزه و هیجان‌زده نگه می‌دارد. به نظر می‌رسد که درجاتی از اضطراب ممکن است به شما در رسیدن به اهداف زندگی کمک کند.
۲. اضطراب می‌تواند آگاهی دهنده باشد

اضطراب ممکن است فقط علامت هشداری برای آگاهی دادن به وضعیت فعلی و ایجاد برخی تغییرات ضروری در زندگی باشد. نگرانی مکرر و عصبی بودن می‌تواند نشانه‌ای از این باشد که برخی از بخش‌های زندگی شما از مسیر خارج شده‌اند و نیاز به تنظیم دارند. برای مثال ممکن است متوجه شوید که رابطه‌ای دارید که دیگر جواب نمی‌دهد، شاید شغل شما باعث استرس زیادی شده است یا شاید مسائل مالی باعث بی‌خوابی و احساس اضطراب در شما شده باشد. کنترل علائم ممکن است دشوار باشد، اما کنار آمدن با اضطراب می‌تواند فرصتی واقعی برای رشد باشد. بار بعدی که دچار اضطراب شدید در نظر بگیرید که چه پیامی برای شما دارد و تغییراتی که ممکن است لازم باشد در زندگی خود انجام دهید.

۳. اضطراب می‌تواند باعث ایجاد انگیزه در شما شود

روش‌های افزایش انگیزه

یکی از جنبه‌های مثبت اضطراب این است که به شما کمک می‌کند که در مواجهه با چالش‌ها و مشکلات انگیزه و آمادگی بیشتری داشته باشید. اضطراب می‌تواند به ترشح دوپامین کمک کند. دوپامین یک ماده‌ی شیمیایی در مغز است که باعث می‌شود افراد انگیزه‌ی بیشتری برای پیگیری اهداف خود داشته باشند. احساس اضطراب در مورد چیزی می‌تواند به شما کمک کند بیشتر مطالعه و تمرین کنید و برای مقابله با آن موقعیت آمادگی بیشتری پیدا کنید. طبق قانون یرکس-دادسون اضطراب می‌تواند تا حدی به بهبود عملکرد کمک کند. شاید به همین دلیل باشد که مقادیر متوسط اضطراب به ورزشکاران کمک می‌کند تا انگیزه بیشتری داشته باشند. البته اضطراب بیش از حد می‌تواند انگیزه و عملکرد را مختل کند. تحقیقات همچنین نشان داده است که افرادی که حافظه‌ی فعال خوبی دارند در تست‌های شناختی هنگامی که مضطرب هستند عملکرد بهتری داشته باشند.

۴. اضطراب می‌تواند یک سیستم هشدار داخلی باشد

اضطراب و علائم ان در برابر خطرات از ما محافظت می‌کند و به ما امکان می‌دهد در شرایط اضطراری سریعتر واکنش نشان دهیم. برای مثال اضطراب هنگام تصادف در حین رانندگی خودرو به شما کمک می‌کند سریع واکنش نشان دهید یا از ورود شما به مکان یا شرایط ناامن جلوگیری می‌کند. تحقیقی نشان داد که نوجوانانی که از اضطراب رنج می‌برند، در اوایل بزرگسالی تصادفات و مرگ‌های تصادفی کمتری نسبت به آن‌هایی که اضطراب نداشتند، داشتند.

۵. اضطراب می‌تواند باعث همدلی شود

یکی از جنبه‌های مثبت اضطراب این است که افرادی که با اضطراب دست و پنجه نرم کرده‌اند نسبت به مسائلی که دیگران با آن روبرو هستند همدلی و درک بیشتری دارند. اگر اضطراب کمی را تجربه می‌کنید ممکن است در مواجهه با دوستان و اعضای خانواده و چالش‌های شخصی حساس‌تر، محبت آمیزتر و پذیرنده‌تر باشید.

۶. اضطراب می‌تواند شما را به یک رهبر بهتر تبدیل کند

افراد مبتلا به اضطراب ممکن است در نقش‌های رهبری نیز مهارت داشته باشند، زیرا تمایل دارند احتمال نتایج متعدد را با دقت در نظر بگیرند. به عنوان مثال بسیاری از افراد مبتلا به اضطراب محتاط‌تر، تصمیم‌گیرندگان دقیق‌تر و حل‌کننده‌های عالی می‌کند.

چگونه مزایای اضطراب را تجربه کنیم

از جنبه‌هایی مثبت اضطراب این است که می‌تواند در برخی از زمینه‌های زندگی باعث موفقیت شما شود. به عنوان مثال شاید اضطراب به شما کمک کند تا برای کار‌های شخصی خود تلاش بیشتری انجام دهید، تاثیر خوبی بگذارید یا به سمت اهداف خود حرکت کنید. هنگامی که اضطراب دارید سعی کنید به راه‌هایی فکر کنید که بتوانید از آن برای الهام بخشیدن به رشد و بهبود خود استفاده کنید. برخی از استراتژی‌هایی که می‌تواند به شما کمک کند شامل موارد زیر است.

اضطراب را به عنوان هیجان در نظر بگیرید: گاهی اوقات تغییر طرز فکر خود در مورد اضطراب می‌تواند به شما کمک کند. به جای اینکه این احساس را به عنوان اضطراب تصور کنید، به خود بگویید که احساس هیجان دارید.
از تکنیک‌های تمدد اعصاب استفاده کنید: نحوه‌ی مدیریت اضطراب نیز می‌تواند در تاثیر آن نقش داشته باشد. برای جلوگیری از غرق شدن در آن روش‌های مختلف آرامش را امتحان کنید تا به آرامش ذهن و بدن خود کمک کنید. تنفس عمیق می‌تواند موثر باشد، زیرا به آرامش بدن کمک می‌کند.
سعی کنید از آن اجتناب نکنید: اجتناب از چیز‌هایی که شما را مضطرب می‌کند در واقع می‌تواند اضطراب را در دراز مدت بدتر کند. درعوض روی انجام کار‌ها تمرکز کنید، حتی اگر باعث اضطراب یا عصبی شدن شما شود. از تکنیک‌های تمدد اعصابی که تمرین کرده‌اید استفاده کنید و به خود یادآوری کنید که احساس اضطراب موقتی است.

نشانه‌های اضطراب بیش از حد

البته اضطراب همیشه مفید نیست. وقتی خیلی شدید باشد می‌تواند ناراحت‌کننده و حتی ناتوان‌کننده باشد. در چنین مواردی این احساسات اطلاعات ارزشمندی ارائه نمی‌دهند و علائم اضطراب می‌تواند عملکرد شما را مختل کند. چنین علائمی به جای اینکه به شما کمک کنند تا کار‌ها را بهتر انجام دهید، انجام آن‌ها را بسیار دشوار می‌کند. برخی از نشانه‌هایی که می‌گوید اضطرابی که تجربه می‌کنید مفید نیست شامل موارد زیر است.

تجربه‌ی علائم اضطرابی که متناسب با موقعیت نیست.
ناتوانی در کنترل احساسات خود از اضطراب، عصبی بودن و نگرانی
علائم فیزیکی که در عملکرد شما اختلال ایجاد می‌کند.
اجتناب از موقعیت‌هایی که باعث ایجاد اضطراب می‌شود و توانایی شما را برای عملکرد عادی مختل می‌کند.
احساس پریشانی
ناتوانی در تمرکز
احساس عذاب
اختلالات خواب
وحشت زدگی

کلام آخر

اضطراب نرمال و مفید که به عنوان جنبه‌های مثبت اضطراب شناخته می‌شوند قابل کنترل است. این به شما کمک می‌کند احساس آمادگی کنید و شما را اذیت نمی‌کند. اضطراب غیر مفید آزاردهنده است و زندگی و روابط شما را مختل می‌کند. این نوع اضطراب ناراحتی زیاد و غیرقابل کنترل ایجاد می‌کند و باعث می‌شود از موقعیت‌هایی که ممکن است این احساسات را تحریک کنند اجتناب کنید. اگر چنین علائمی را تجربه می‌کنید، با پزشک یا متخصص سلامت روان مشورت کنید.