20 مهر ،روز بزرگداشت حافظ شیرازی
خواجه شمسُالدّینْ محمّدِ بن بهاءُالدّینْ محمّدْ حافظِ شیرازی (زادهٔ ۷۲۷ هجری قمری – درگذشتهٔ ۷۹۲ هجری قمری در شیراز)، نامدار به لِسانُالْغِیْب، تَرجُمانُ الْاَسرار، لِسانُالْعُرَفا و ناظِمُالاُولیاء، شاعر سدهٔ هشتم هجری ایران است. بیشتر شعرهای او غزل هستند که به غزلیات شهرت دارند. گرایش حافظ به شیوهٔ سخنپردازی خواجوی کرمانی و شباهت شیوهٔ سخنش با او مشهور است. او از مهمترین اثرگذاران بر شاعران پس از خود شناخته میشود. در سدههای هجدهم و نوزدهم میلادی، اشعار او به زبانهای اروپایی ترجمه شد و نام او به گونهای به محافل ادبی جهان غرب نیز راه یافت.
چرا 20 مهر بزرگداشت حافظ است؟
20 مهرماه در تقویم به نام بزرگمرد شعر و ادب پارسی، خواجه شمسالدین محمد حافظ شیرازی رقم خورده و هر سال در این روز برنامههای مختلفی در آرامگاه وی و شهر شیراز برگزار میشود. بزرگ غزلسرای زبان فارسی که محبوبیت بی مانندی در فرهنگ و ادب ایران دارد.
سال ۱۳۷۵ بود که اختصاص روزهایی از سال به دو شاعر بزرگ شیرازی، سعدی و حافظ به ذهن کوروش کمالی سروستانی رسید. او در آن زمان، رئیس بنیاد فارسشناسی بود و برنامههایی برای توسعه فرهنگی استان داشت. به همین دلیل موضوع را با جمعی از ادیبان مانند بهاءالدین خرمشاهی، منصور رستگار فسایی و شادروان عبدالحسین زرینکوب و نیز جمع ادبی یاران یکشنبه در میان نهاد. کمالی سروستانی در مورد دلیل انتخاب این روز میگوید: ما نمیتوانستیم در فصل بهار دو روز را به شاعران شیرازی اختصاص دهیم. در دو فصل تابستان و زمستان هم آب و هوای شیراز چندان مناسب نیست به همین دلایل سه فصل مذکور کنار گذاشته شد. او میافزاید: اما چند دلیل برای انتخاب بیستم مهرماه به عنوان روز حافظ وجود داشت. از یک سو آب و هوای شیراز در فصل پاییز و به ویژه مهر ماه دوباره بهاری میشود. ازسوی دیگر کلمه مهر در اشعار حافظ زیاد تکرار شده است و به عبارت دیگر بسامد واژگانی آن بالاست به گونهای که فقط خود کلمه مهر بدون مشتقاتش ۷۰ بار در دیوان او به کار رفته است. این کلمه در معانی مختلف در دیوان حافظ دیده میشود؛ هم به معنای مهر، محبت خورشید و هم به عنوان اشارهای به جشن مهرگان. به همین دلایل به نظر میرسید مهر ماه زمان مناسبی برای بزرگداشت حافظ باشد.همچنین شأن حافظ در بین شاعران بسیار بالا است و نمره حافظ هم بیست است. بنابراین ۲۰ مهر روز بزرگداشت حافظ نامگذاری شد.