کاهش نرخ سود سپرده دربسیاری از بانک ها
برخی از بانکها درحالی نسبت به کاهش نرخ سود سپرده بانکی اقدام کردهاند که بانک مرکزی رسماً تصمیمی برای نرخ سود بانکی نگرفته است؛ نرخ سود سپرده در بانکهای دولتی هم از ۱۸ به ۱۵ درصد کاهش یافته است.
نرخ سود سپرده در بانکهای خصوصی و بعضاً دولتی هرچند طبق مصوبه شورای پول و اعتبار حداکثر باید ۱۵ درصد باشد ولی از سال قبل رسماً و علناً بانک ها از این مصوبه تخطی کرده و نرخ سود را به ۲۰ درصد افزایش دادند. سود ۲۰ درصدی به سپرده مشتریان بانکی هم اکنون نیز در برخی از بانک ها پرداخت می شود اما نکته مهم اینجاست که از چند هفته قبل، برخی بانک ها از سود ۲۰ درصدی عقب نشینی و نسبت به کاهش نرخ سود سپرده اقدام کرده اند.
مراجعات میدانی بعضی از خبرنگاران به شعب بانک های دولتی و خصوصی نشان میدهد که برخی از بانک های خصوصی کماکان سود ۲۰ درصدی به سپردهگذاران خود می پردازند ولی دیگر خبری از صندوق های سرمایه گذاری با سودهای بالا در این بانک ها نیست. صندوق های سرمایه گذاری که معمولا سودهای جذابتری به سپرده گذاران می پردازند در اکثر بانک ها تکمیل است و دیگر سپرده گذار جدید نمیتواند به عضویت این صندوق ها در بیاید. در عین حال، برخی از بانک های خصوصی که پیش از این نرخ سود ۲۰ درصدی به سپرده گذاران پرداخت می کردند از بخشنامه ی جدیدی می گویند که یکی دو هفته است از اداره مرکزی دریافت کرده و طبق آن دیگر نمی توانند سود ۲۰ درصدی پرداخت کنند. این بانک های خصوصی نرخ سود را از ۲۰ درصد به ۱۹ و ۱۸ درصد کاهش دادهاند علت را هم دستور از مرکز اعلام می کنند.
مسئول شعبه یکی از این بانک های خصوصی تأکید دارد که اگر فردی به تازگی قصد افتتاح حساب را داشته باشد مشمول نرخ های جدید می شود. در این بانک خصوصی، برای سپرده های بالای ۱۰۰ میلیون تومان سود ۱۹ درصدی و زیر ۱۰۰ میلیون تومان سود ۱۸ درصدی لحاظ می شود. یکی دیگر از بانک هایی که نرخ سود را کاهش داده، در جرگهی دولتیهاست؛ این بانک دولتی که پیش از این سود ۲۰ درصدی به سپرده های بالای ۱۰۰ میلیون تومان پرداخت می کرد از ابتدای مهر ماه نرخ سود را به ۱۸ درصد کاهش داده است؛ ضمن اینکه سود سپرده های زیر ۱۰۰ میلیون تومان ۱۵ درصد است.
استارت تخلف بانکها از مصوبه سودی شورای پول و اعتبار بعد از تشدید تلاطمهای ارزی در بازار زده شد و زمانی شدت گرفت که بانک مرکزی در بسته مدیریت بازار ارز مجوز انتشار اوراق گواهی ۲۰درصدی را برای دوره چندروزه به بانکها داد.
۲۸ بهمنماه سال ۹۶، بسته سیاستی بانک مرکزی برای کنترل بازار ارز در قالب سه طرح بهاجرا در آمد که در مهمترین آن انتشار اوراق گواهی سپرده با سود ۲۰ درصد قرار داشت. این اوراق در عمل تفاوتی با حساب سپرده ۱۵ درصد نداشته و حتی سود آن پنج درصد هم بالاتر بود. بانک مرکزی این نرخ را برای ایجاد جذابیت و کشاندن نقدینگی بهسمت شبکه بانکی تعیین کرده بود تا بتواند تا حدی بازار ارز را کنترل کند. گفتنی است، بانک مرکزی در زمان ابلاغ مصوبه سودی شورای پول و اعتبار به نظام بانکی بر اجرای سودهای مصوب از ۱۱ شهریورماه سال ۹۶ تأکید کرد و حتی در اطلاعیهای از مردم خواست که تخلفهای بانکها در این زمینه را به این بانک گزارش دهند.
بانک مرکزی قبلاً اعلام کرده بود «که در سالهای اخیر، زمینه لازم برای تحقق کاهش نرخ سود بانکی فراهم شده است، چرا که نرخ تورم، کنترل و در آستانه تکرقمی قرار گرفته است و مؤسسات غیرمجاز فعال در بازار غیرمتشکل پولی نیز که همواره عامل اخلال در اجرای سیاستهای پولی و بانکی بودند، بهواسطه اقدامها و تدابیر بانک مرکزی و سایر نهادهای نظارتی تعیین تکلیف شدند. همچنین یکی از اولویتها و برنامههای اصلی دولت دوازدهم حمایت از تولید ملی، افزایش اشتغال و اجرای سیاستهای اقتصاد مقاومتی است، بر این اساس همچنان از شبکه بانکی کشور انتظار میرود با اجرای دقیق سیاستهای پولی کشور و پایبندی متعهدانه و مجدّانه به آنها، زمینه رونق تولید و ایجاد اشتغال را در کشور بیش از پیش فراهم کنند.