سرعت باورنکردنی چین در رسیدن به ماه

مقامات آمریکایی هشدار داده‌اند که چین در رقابت با آمریکا برای رسیدن به ماه، سرعت تلاش‌های خود را افزایش داده و برنامه‌های بسیاری را آغاز کرده است که سرعت آن را در این عرصه افزایش می‌دهند.

چین برنامه‌ای را برای رقابت با پروژه «آرتمیس»(Artemis) در رسیدن به ماه تنظیم کرده که توجه ناسا و قانون‌گذاران آمریکا را به خود جلب کرده است.

از آنجا که ناسا به دنبال افزایش بودجه است، پرسش‌هایی در مورد توانایی چین برای تامین مالی این تلاش باقی می‌مانند.

«کوین پولپیتر»(Kevin Pollpeter)، کارشناس برنامه فضایی چین در «مرکز تحلیل‌های دریایی آمریکا»(CNA) گفت: بودجه چین تا اندازه‌ای مشابه یک جعبه سیاه است اما اگر این کشور احساس می‌کرد که توانایی مالی رفتن به ماه را ندارد، آن را تایید نمی‌کرد.

نقشه قمری ۲۰۲۳ چین

چین اخیرا جزئیات جدیدی را در مورد اهداف قمری خود منتشر کرده است که جدول زمانی و تعداد زیادی طرح فنی را در بر دارد. پکن تنها در پنج ماه اول سال به اهداف زیر رسیده است.

رونمایی از طرح‌هایی برای فرودگر قمری
انتشار جزئیاتی در مورد موشک کاملا قابل استفاده مجدد «لانگ مارچ ۹»(Long March ۹)
آغاز ائتلاف بین‌المللی برای پایگاه ماه چین
اعلام هدف خود برای آغاز ساخت پایگاه قمری تا سال ۲۰۲۸
اعلام هدف خود برای فرود آوردن خدمه روی ماه تا سال ۲۰۳۰

«وو ویرن»(Wu Weiren)، طراح ارشد برنامه ماه طی مراسم روز فضایی چین در ماه گذشته گفت: تا سال ۲۰۳۰، مردم چین قطعا می‌توانند روی ماه قدم بگذارند.

سرمایه‌گذاری بزرگ

فرود آوردن انسان روی ماه، کار پرهزینه‌ای است. هزینه‌های ناسا برای برنامه آرتمیس از سال ۲۰۱۲ تا ۲۰۲۸، به حدود ۱۰۲.۵ میلیارد دلار خواهد رسید.

براساس گزارش بازرس کل ناسا و تخصیص بودجه اخیر، این آژانس فضایی بین سال‌های ۲۰۱۲ تا ۲۰۲۳، ۶۱ میلیارد دلار برای برنامه آرتمیس هزینه کرده است. گزارش ناسا در ۱۵ مه ۲۰۲۳ نشان می‌دهد که هزینه این برنامه بین سال‌های ۲۰۲۴ تا ۲۰۲۸، ۴۱.۵ میلیارد دلار خواهد بود.

بودجه چین

شرکت پژوهشی «یوروکانسالت»(Euroconsult) تخمین می‌زند که چین در سال ۲۰۲۲ تقریبا ۱۲ میلیارد دلار برای برنامه فضایی خود هزینه کرده است. ۱۲ میلیارد دلار در سال احتمالا برای چین کافی نیست تا بتواند هم ایستگاه «تیانگونگ»(Tiangong) را در مدار پایین زمین و هم یک برنامه ماهانه به ارزش ۱۰۰ میلیارد دلار را تأمین کند اما ممکن است در حال حاضر بیشتر با بودجه‌های غیر شفاف هزینه شود.

همان طور که چین برنامه ماه خود را توسعه می‌دهد، بودجه باید در کنار آن افزایش یابد که احتمالا با بودجه نظامی بسیار بزرگتری ترکیب می‌شود.

چین در ژوئن ۲۰۲۱ و زمانی که موضوع راه‌اندازی «ایستگاه بین‌المللی تحقیقات قمری»(ILRS) را مطرح کرد، اهداف خود را در ماه به اثبات رساند. هدف برنامه ILRS مانند برنامه آرتمیس، ایجاد یک پایگاه علمی دائمی در ماه است.

پکن از روسیه به عنوان شریک اصلی خود در این تلاش استفاده کرده اما با تلاش‌های جنگی روسیه، تحریم‌ها و محدودتر شدن تولید ناخالص داخلی، چین سرپرستی بودجه ILRS و جهت‌ دادن به برنامه را بر عهده گرفته است.

روزنامه «ساوت چاینا مورنینگ پست»(South China Morning Post) گزارش داد که چین و روسیه تاکنون توافق‌نامه‌های همکاری ILRS یا نامه‌های تعهد با کشورهای زیر را تضمین کرده‌اند.

«سازمان همکاری‌های فضایی آسیا و اقیانوسیه» یا «اپسکو»(APSCO) شامل هشت کشور آسیایی
آرژانتین
پاکستان
برزیل
امارات متحده عربی که توافق‌نامه آرتمیس را نیز امضا کرده است

این قراردادها ممکن است ماهیت تشریفاتی داشته باشند زیرا هیچ نمونه‌ای از تعهد مالی یا انتقال فناوری اعلام نشده است.

جاه‌طلبی‌های قمری

علاقه چین به ماه، مزایای بالقوه اقتصادی، نظامی و اعتباری برای پکن دارد.

اقتصادی. چین معتقد است که اقتصاد سیسلونار تا سال ۲۰۵۰ توسعه خواهد یافت و به ۱۰ تریلیون دلار در سال خواهد رسید.
نظامی. حزب کمونیست چین بر هدف مقابله کردن با تسلط فضایی آمریکا و افزایش بودجه نیروی فضایی آن متمرکز شده است.
شهرت. «شی جین پینگ»(Xi Jinping)، رئیس جمهور چین مشتاق است تا کشور خود را به عنوان یک رهبر در حوزه فضا و علم معرفی کند.

پولپیتر گفت: عامل حیثیت نیز در این میان دخیل است. رفتن به ماه، یک پر بزرگ روی کلاه چین خواهد بود. این راهی است که آنها بتوانند خود را در صحنه جهانی نشان دهند.

بازی چین در ماه، توجه مقامات ارشد آمریکا را در ناسا، وزارت دفاع و ساختمان کنگره این کشور به خود جلب کرده است. «بیل نلسون»(Bill Nelson)، رئیس ناسا در جلسه‌ای پیرامون بودجه سال آژانس فضایی گفت: ما در عرصه یک رقابت فضایی با چین هستیم.

نقاط عطف فنی

برنامه آرتمیس چند سال جلوتر از جدول زمانی قمری چین قرار دارد. آمریکا پیشتر موشک سنگین «سامانه پرتاب فضایی»(SLS) را پرتاب کرده، به آزمایش موشک «استارشیپ»(Starship) پرداخته و تلاش را برای ساخت ایستگاه فضایی آینده «دروازه ماه»(Lunar Gateway) آغاز کرده است.

در مقابل، چین برای فرود آمدن روی ماه با موانع فنی بسیاری روبه‌رو است. اگرچه چین تعداد زیادی ماکت فنی را از طراحی فضاپیماها و ایستگاه‌های فضایی منتشر کرده است اما آنها هنوز در مراحل اولیه مهندسی و آزمایش قرار دارند.