سانسور اسرار کرونا در چین به روایت نیویورک‌تایمز

شواهد نشان می‌دهد که تحت فشار دولت، دانشمندان چینی مطالعات خود را پس گرفته و داده‌ها را پنهان یا حذف کرده‌اند.

سانسور موجب شده است تا تلاش‌ها برای درک این ویروس در چین متوقف بماند. به نوشته روزنامه نیویورک‌تایمز، مارا هِویستندال، یک گزارشگر تحقیقی که در داخل چین درباره علم کار کرده و بنجامین مولر، یک گزارشگر بهداشت و علم، اسنادی را به‌دست آورده‌اند که قبلا گزارش نشده بود. آنها با دانشمندان در چندین قاره مصاحبه کردند تا اطلاعاتی از کمپین سانسور چین به‌دست بیاورند. در اوایل سال۲۰۲۰، در همان روزی که یک بیماری ترسناک جدید رسما نام کووید-۱۹ را گرفت، تیمی از دانشمندان از ایالات متحده و چین داده‌های مهمی را منتشر کردند که نشان می‌داد ویروس با چه سرعتی در حال گسترش است و چه کسانی را به کام مرگ می‌کشاند.

این مطالعات به‌عنوان هشدارهای بهداشتی در سراسر جهان مد نظر قرار گرفتند و به نظر می‌رسید که این می‌تواند یک الگوی مناسب برای همکاری‌های بین‌المللی در لحظه بحران باشد. با این حال، در عرض چند روز، محققان بی سر و صدا مقالات خود را پس گرفتند و به‌صورت آنلاین با پیامی جایگزین شد که به دانشمندان می‌گفت به آن استناد نکنند.

تنها چند ناظر به این حرکت عجیب توجه کردند؛ اما کل قسمت به‌سرعت در میان مسائل دیوانه‌کننده همه‌گیری ویروس کرونا محو شد. آنچه اکنون مشخص است این است که مطالعه به‌دلیل تحقیقات معیوب حذف نشده است. در عوض، به دستور مقامات بهداشتی چین به‌دلیل سرکوب علم پس گرفته شد. این حرکت به فضای مه‌آلود اطراف کووید-۱۹ و ناشناس ماندن منشأ آن کمک کرد. یکی از نویسندگان این تحقیقات، ایرا لونگینی از دانشگاه فلوریدا که برای اولین‌بار در مصاحبه اخیر به‌طور علنی ماجرای حذف را توضیح داد، گفت: «به‌دست آوردن اطلاعات از چین بسیار سخت بود. خیلی چیزهای پنهان و خیلی ناشناخته وجود داشت.»

اینکه دولت چین دانشمندان را خفه کرد، مانع از تحقیقات بین‌المللی شد و بحث‌های آنلاین را درباره همه‌گیری سانسور کرد. اما محدودیت پکن در انتشار اطلاعات، بسیار عمیق‌تر از آن چیزی است که حتی بسیاری از محققان بیماری همه‌گیر از آن آگاه هستند. تحقیقات نیویورک‌تایمز نشان می‌دهد که کمپین سانسور پکن مجلات بین‌المللی و پایگاه‌های اطلاعاتی علمی را هدف قرار داده و پایه‌های دانش علمی مشترک را متزلزل کرده است. دانشمندان چینی تحت فشار دولت خود، داده‌ها را پنهان کرده، توالی‌های ژنتیکی را از پایگاه‌های اطلاعاتی عمومی خارج کرده و جزئیات حیاتی را در مقالات ارسالی مجلات تغییر داده‌اند. سردبیران مجلات علمی غربی با موافقت با ویرایش‌ها یا پس دادن مقالات به دلایل مبهم، این تلاش‌های چین را در سانسور بی‌ثمر نکردند و بررسی‌های نیویورک‌تایمز نشان می‌دهد که بیش از ده‌ها مقاله پس گرفته شده است.

افزون بر این گروه‌هایی از جمله سازمان بهداشت جهانی به داده‌های درهم و جداول زمانی نادرست اعتبار داده‌اند. با این حال این سانسور علمی به‌طور جهانی موفقیت‌آمیز نبوده است: برای مثال، نسخه اصلی مقاله فوریه۲۰۲۰، هنوز هم با کمی جست‌وجوی بیشتر به‌صورت آنلاین یافت می‌شود. اما این کمپین، پزشکان و سیاستگذاران را از دریافت اطلاعات مهم درباره ویروس در لحظه‌ای که جهان بیش از همه به آن نیاز داشت، محروم کرد. این امر باعث بی‌اعتمادی به علم در اروپا و ایالات متحده شد؛ زیرا مقامات بهداشتی به مقالاتی از چین اشاره کردند که پس از آن پس گرفته شدند. این سرکوب همچنان به ایجاد اطلاعات نادرست ادامه می‌دهد و تلاش‌ها برای تعیین منشأ ویروس را با مشکل مواجه کرده است.

پس از سه سال تاخیر، اخیرا یک گروه بین‌المللی از دانشمندان، داده‌های توالی ژنتیکی را که محققان چینی از بازار ووهان در ژانویه۲۰۲۰ جمع‌آوری کرده‌ بودند، به دست آورده‌اند. این امر به کمک دانشمندان آمده و به موجب آن جزییات تازه‌تری کشف شده است؛ تاخیری که مقامات بهداشت جهانی آن را «غیر قابل توجیه» می‌خوانند. توالی‌ها نشان داد که سگ‌های راکون، حیوانی روباه‌مانند، همان ژنتیک ویروسی را دارند که از ژنتیک باقی‌مانده ویروس در آن مکان پیدا کرده‌اند و این در راستای همان سناریویی بوده که مدعی است این ویروس از طریق قاچاق حیوانات و فروش غیرقانونی آنها به انسان سرایت کرده است. سفارت چین در واشنگتن به درخواست‌ها برای اظهارنظر پاسخ نداد. در یک کنفرانس خبری در ماه جاری، دانشمندان مرکز کنترل و پیشگیری از بیماری‌های چین چنین انتقادی را «غیر قابل تحمل» خواندند. غیرممکن است که تنها با یک انگیزه به سراغ نیات پکن برویم. چین به ویژه در مواقع بحرانی، اطلاعات را به‌طور طبیعی کنترل می‌کند و شکل می‌دهد. اما آنها برخی از جداول زمانی ابتلاهای اولیه را تغییر دادند.

این همان موضوعی است که در داخل چین نیز بسیار سر و صدا کرده و موجب طرح این سوال شده است که آیا دولت چین به‌موقع به این بیماری واکنش نشان داده است یا خیر؟ با این حال هیچ مدرکی مبنی بر اینکه سانسور برای پنهان کردن یک سناریوی خاص برای منشأ همه‌گیری طراحی شده است، وجود ندارد. برخی از دانشمندان بر این باورند که کووید-۱۹ به‌طور طبیعی از حیوانات به انسان سرایت می‌کند. برخی دیگر استدلال می‌کنند که ممکن است از یک آزمایشگاه چینی منتشر شده باشد. هر دو طرف برای حمایت از نظریه‌های خود به داده‌های سانسورشده اشاره کرده‌اند. اما آنها در یک نکته به توافق رسیده‌اند: سیطره دولت چین بر انتشار داده‌های علم، جست‌وجوی حقیقت را با مشکلات عدیده روبه‌رو کرده است.