۵ اشتباه رایج والدین در خواباندن کودک که می‌تواند دردسرساز باشد

حتما تا به حال اصطلاح «مثل کودک خوابیدن» را شنیده‌اید. اما در واقعیت خوابیدن کودک در طول شب چالش‌های زیادی برای والدین دارد. بسیاری از والدین نیز برای اینکه کودک را بخوابانند دچار اشتباهاتی می‌شوند که در نهایت به ضرر کودک است، زیرا خواب بر رشد و سلامتی کودک تاثیر می‌گذارد.

به عنوان مثال برخی از والدین هنگامی که نوزاد هر صدایی از خود تولید کند بلافاصله او را بغل می‌کنند که این کار اشتباه است. هدر ویتنبرگ (Heather Wittenberg) روانشناس کودک می‌گوید: «والدین ممکن است از اینکه اجازه دهند کودکشان گریه کند، احساس بدی داشته باشند. اغلب ما فکر می‌کنیم که گریه کردن برای کودک مضر است، اما این طور نیست و همین عقیده علت مشکلات خواب کودک است.»

واقعیت این است که خواب یک مهارت است، بنابراین می‌توان آن را به کودکان و والدین آموزش داد. در این مقاله به پنج اشتباه رایجی که والدین هنگام خواباندن کودک مرتکب می‌شوند و نکات مورد تایید متخصصان برای رفع این مشکل می‌پردازیم.

چرا خواب خوب برای سلامتی اهمیت زیادی دارد؟

۱. شیر دادن یا تکان دادن هنگام خوابیدن کودک

این اشتباه را بیشتر والدین مرتکب می‌شوند. از آنجایی که نوزادان باید هر دو تا سه ساعت یکبار غذا بخورند و چرخه‌ی خواب و بیداری آن‌ها بسیار نامنظم است، اغلب در پایان غذا یا شیر خوردن چرت می‌زنند. در واقع کودک در حال تطبیق خود با زندگی خارج از رحم است، بنابراین خواب رفتن پس از شیر خوردن بسیار مفید است. پس از ۳ تا ۴ ماه می‌توانید استراتژی زمان خواب را تغییر دهید.

آری براون (Ari Brown) نویسنده‌ی کتاب «Baby 411» به والدین توصیه می‌کند که در چند ماه اول نوزادان هیچ استراتژی برای آرام کردن خود ندارند و عادت‌های بدی در خود ایجاد نمی‌کنند. اما در حدود ۴ ماهگی از نظر سیستم عصبی بالغ می‌شوند و روال خواب خود را تغییر و بهبود می‌دهند.

در این مرحله غذا دادن یا تکان دادن نوزاد برای خواب رفتن او می‌تواند مشکل ساز شود. جودی میندل نویسنده کتاب «خواب در طول شب» می‌گوید: «کودکان به طور طبیعی دو تا شش بار در شب از خواب بیدار می‌شوند، در نتیجه هر کاری که برای خوابیدن آن‌ها قبل از خواب انجام می‌دهید، باید همان کار را هر بار که بیدار می‌شوند، انجام دهید.»
راه حل

یک روتین قبل از خواب ایجاد کنید تا کودک متوجه شود زمان خواب فرا رسیده است. دکتر میندل (Dr. Mindell) می‌گوید: «اگر هر شب روتینی را اجرا کنید، کودک شروع به درک این موضوع می‌کند که زمان خوابیدن است. می‌توانید از کارهای زیر برای ایجاد یک روتین برای خواب کودک استفاده کنید.»

حمام آب گرم
پوشاندن لباس خواب نرم
خواندن یک داستان با صدای آرام
کم کردن نور لامپ

قبل از خواب‌آلودگی کودک او را در گهواره‌اش قرار دهید تا یاد بگیرد در گهواره به خواب برود و به آغوش مادر وابسته نشود.

تنظیم خواب کودک؛ راهنمای کامل برای سنین مختلف

۲. در آغوش گرفتن کودک هنگام گریه کردن

به طور غریزی هنگامی که کودک گریه می‌کند والدین او را در آغوش می‌گیرند تا آرام شود. در شش ماه اول یا بیشتر وقتی کودک شب گریه می‌کند باید به سراغ او بروید تا بداند شما در کنارش هستید و نیازهایش را برطرف می‌کنید. اما بهتر است چند دقیقه به کودک وقت بدهید و ببینید که می‌تواند خودش آرام شود یا خیر.

با افزایش سن کودکان شروع به تشخیص الگوهای رفتاری می‌کنند. دکتر ویتنبرگ می‌گوید: «یک کودک ۹ ماهه اتفاقات شب قبل را به یاد می‌آورد. بنابراین هر رفتار تند و مخرب والدین می‌تواند بر خواب کودک تاثیر بگذارد و ذهن او را آشفته کند.»
راه حل

بررسی کنید که کودک گرسنه، تشنه یا حتی مریض نباشد. پوشک او را نیز حتما چک کنید. اگر کودک بیش از ۶ ماه سن دارد و فقط به این دلیل گریه می‌کند که شما او را ترک کرده‌اید، استراتژی زیر را که الیزابت لومباردو (Elizabeth Lombardo) دکترای روانشناسی توصیه می‌کند، امتحان کنید (این استراتژی بر اساس روش Ferber است. در واقع یک تکنیک تمرین خواب است که توسط متخصص اطفال ریچارد فربر مطرح شده است).

هنگامی که اتاق را ترک می‌کنید، یک تایمر برای پنج دقیقه تنظیم کنید.
اگر پس از پنج دقیقه کودک شما همچنان گریه می‌کند، برگردید و به او اطمینان دهید که همه چیز خوب است.
تایمر را ریست کنید.
هر پنج دقیقه یک بار کودک را چک کنید تا زمانی که آرام بخوابد.

شب بعد تایمر را برای فواصل ۱۰ دقیقه‌ای تنظیم کنید. با این روش تا دو یا سه شب بعد کودک باید راحت‌تر بخوابد. دکتر لومباردو می‌گوید: «گریه بخشی از نحوه یادگیری کودکان برای آرام کردن خود است و به این معنا نیست که شما از آن‌ها غافل هستید.»

اختلال خواب در کودکان؛ علائم، خطرات، انواع و روش‌های درمان

۳. افزایش مدت زمان غذا دادن به کودک در شب

غذا دادن به کودک

کودک به غذای نیمه شب عادت می‌کند، حتی اگر به کالری شب نیاز نداشته باشد. دکتر براون می‌گوید: «کودکان به بیدار شدن و غذا خوردن در شب عادت می‌کنند. هنگامی که کودک شما ۶ ماهه شد، به شرطی که به طور طبیعی رشد کند و پزشک اطفال به شما اجازه دهد، نیازی به وعده‌های غذایی نیمه شب ندارد.»

تنقلات شبانه نه تنها زمان خواب را کاهش می‌دهد، بلکه می‌تواند بر غذا خوردن کودک در طول روز نیز تأثیر بگذارد. دکتر میندل می‌گوید: «غذا خوردن در نیمه شب و موقع خواب به یک چرخه‌ی معیوب تبدیل می‌شود. کودک شما در شب آنقدر کالری دریافت می‌کند که در طول روز غذای زیادی نمی‌خورد، بنابراین دوباره شب گرسنه می‌شوند.»
راه حل

در آشپزخانه را بعد از خوردن وعده غذایی قبل از خواب ببندید تا به کودک انگیزه دهید که در طول روز بیشتر غذا بخورد. می‌توانید به تدریج تعداد دفعاتی که در شب به کودک غذا می‌دهید یا مدت زمانی که هنگام خواب در کنار او هستید را کاهش دهید.

۴. خوابیدن کودک در حین حرکت

خوابیدن کودک در کالسکه

دکتر میندل به والدین می‌گوید که اگر کودکتان بیشتر اوقات در کالسکه یا صندلی ماشین چرت می‌زند شاید بخشی از انجام وظایف را برای شما آسان‌تر کند، اما نوزادانی که به چرت زدن در حین حرکت عادت کنند ممکن است بعدا به سختی از گهواره گرفته شوند و در نهایت خوابیدن کودک را سخت کند. در واقع کودک باید زمان بیداری و خواب را درک کند.
راه حل

از زمان مورد‌ نیاز برای خواب کودک و مدت چرت زدن او آگاهی داشته باشید. سپس روز خود را طوری برنامه‌ریزی کنید که کودک بتواند هر چه بیشتر در گهواره خود چرت بزنند. دکتر میندل توصیه می‌کند که اگر کودک به خوابیدن مقاوم است، انتقال او به گهواره را به آرامی انجام دهید و شرایط را برای یک خواب نیمروزی در گهواره محیا کنید.

۵. تا دیروقت بیدار ماندن کودک

ممکن است فکر کنید که نگه داشتن کودک تا زمانی خواب‌آلود شود باعث می‌شود بیشتر و عمیق‌تر بخوابد، اما دیر خوابیدن واقعاً می‌تواند نتیجه معکوس داشته باشد و خواب کودک را مختل می‌کند. دکتر میندل می‌گوید: «وقتی نوزادان بیدار می‌مانند، بیش از حد خسته می‌شوند و خواب رفتن و بیدار شدن آن‌ها بیشتر طول می‌کشد. اگرچه کودک شما ممکن است به طور طبیعی دیرتر به خواب برود، زیرا الگوهای خواب او نامنظم است. اما معمولا کودکان در ۳ یا ۴ ماهگی ساعت ۷ یا ۸ آماده خوابیدن هستند.»
راه حل

اگر کودک شما اوایل شب چرت می‌زند، می‌توانید آن را به زمان خواب تبدیل کنید. دکتر میندل توصیه می‌کند قبل از خواب کودک را حمام کنید، لباس خوابش را بپوشید و او را به تخت خواب ببرید. همچنین می‌توانید زمان خواب را هر چند روز یکبار ۱۵ دقیقه جلو بیاورید تا به ساعت ۷ بعدازظهر برسید و کم کم ساعت خواب کودک خود را تنظیم کنید.
کلام پایانی

خواب کودک یکی از مهم‌ترین مراحل رشد او است. در واقع خواب بر ذهن و جسم او تاثیر زیادی می‌گذارد. بنابراین والدین وظیفه دارند مهارت خوابیدن را به کودکان یاد بدهند. در این مقاله ۵ اشتباه رایجی که والدین برای خواباندن کودک انجام می‌دهند و روش‌های رفع آن را بررسی کردیم. امیدواریم بتوانید از این نکات استفاده کنید.