کشف لایه‌ای عجیب در مغز انسان

دانشمندان موفق به کشف لایه‌ای جدید در مغز انسان شده‌اند که می‌تواند در محافظت از ماده خاکستری و سفید نقش داشته باشد.

مغز انسان ارگانی بسیار پیچیده است که به‌راحتی اسرار خود را فاش نمی‌کند. اما گروهی از محققان بین‌المللی موفق به شناسایی لایه‌ای در مغز شده‌اند که از ماده خاکستری و سفید محافظت می‌کند. دانشمندان می‌گویند این لایه قبلاً شناسایی نشده بود.

محققان دانشگاه کپنهاگ و دانشگاه روچستر می‌گویند لایه‌ای نازک به قطر چند سلول در مغز وجود دارد که نقش واسطه برای مواد ریز و محلول را میان بخش‌های مختلف مغز بازی می‌کند. این لایه همچنین خانه‌ای برای سلول‌های ایمنی مخصوص مغز است و به تخلیه مواد زائد کمک می‌کند.

دانشمندان نام این لایه را «غشای شبه-لنفاوی در زیر عنکبوتیه» (SLYM) گذاشته‌اند. اگرچه بخش عمده تحقیقات حاضر روی موش‌ها انجام شده، اما وجود SLYM در مغز انسان‌های بالغ هم تأیید شده است. این لایه بین دو غشای دیگر قرار می‌گیرد که از مغز محافظت می‌کنند.
لایه SLYM می‌تواند ناظر و محافظ سلول‌های مغز انسان باشد

SLYM فضای مایع مغزی ما را به دو بخش تقسیم می‌کند و حداکثر تعداد غشاهای شناخته‌شده در اطراف مغز انسان را به چهار غشا می‌رساند. این لایه ظاهراً به‌عنوان حایلی در برابر مولکول‌های موجود در مایع مغزی عمل می‌کند که بزرگ‌تر از حدود ۳ کیلودالتون (واحد جرم اتمی) هستند.

سیستم عصبی مرکزی برخلاف سایر بخش‌های بدن ما، رگ‌های (ایمنی) لنفاوی ندارد. درنتیجه، محققان حدس می‌زنند که مایع مغزی-نخاعی بخشی از عملکرد سیستم ایمنی در مغز را بر عهده داشته باشد. وجود SLYM می‌تواند چگونگی عملکرد این سیستم را توضیح دهد.

محققان می‌گویند چندین نوع سلول ایمنی – ازجمله سلول‌های میلوئید و ماکروفاژ – در SLYM وجود دارند و بر مغز نظارت می‌کنند. به‌علاوه، این لایه نشانگرهای مولکولی مشترکی با غشای مزوتلیوم دارد که در سایر ارگان‌های بدن دیده شده بودند. بنابراین دانشمندان حدس می‌زنند که SLYM عملکردی مشابه مزوتلیوم در مغز انسان داشته باشد و شکاف‌های میان مغز و جمجمه را پر کند.

با توجه به اینکه این لایه به‌تازگی کشف شده است، محققان باید مطالعات بسیار بیشتری را روی آن انجام دهند. آن‌ها به‌دنبال پاسخ سؤالاتی از این دست خواهند بود که آیا SLYM می‌تواند نقشی در بیماری‌های مرتبط با سیستم عصبی مرکزی مثل ام‌اس بازی کند یا خیر. نتایج مطالعه حاضر در مجله Science منتشر شده است.