مصرف غلات پر فیبر و کنترل قند خون

جو و چاودار از غلات مهم در جهان هستند که از جمله موارد مصرف آن‌ها، تهیه نان بوده و مصرف این غلات پر فیبر در کنترل قند خون و فشار خون موثر است.

مصرف غلات پر فیبر و کنترل قند خون
آرد حاصل از غلات جو و چاودار در دو سبک که سبوس آن گرفته شده و همچنین آرد تیره در پخت نان استفاده می‌شود. جو و چاودار از منابع خوب منیزیم، سلنیوم، منگنز، فسفر و ویتامین B1 هستند. کیفیت پروتئینی این غلات تقریبا مشابه پروتئین سویا است و وجود فیبر به همراه این پروتئین با کیفیت، غذای مناسبی را برای آغاز روز فراهم می‌کند.

علاوه بر ویتامین، مواد معدنی و آنتی اکسیدان‌ها، این غلات منبع بسیار خوبی از فیبر‌های محلول و نامحلول هستند. یک جز از فیبر‌های محلول موجود در جو و چاودار بتاگلوکان نام دارد که می‌تواند اثرات مفیدی به‌خصوص در کاهش کلسترول خون داشته باشد.

فیبر‌ها به‌خصوص بتاگلوکان موجود در جو و چاودار در دستگاه گوارش هضم نمی‌شوند، اما می‌توانند با اسید‌های صفراوی که برای جذب کلسترول لازم هستند، متصل شده و آن‌ها را دفع کنند و از این طریق کلسترول خون را کاهش دهند. از طرفی فیبر‌ها در روده بزرگ به‌وسیله باکتری‌ها تخمیر می‌شوند و تولید اسید‌های چرب کوتاه زنجیره می‌کنند که از سنتز کلسترول کبدی جلوگیری می‌کند. کاهش کلسترول می‌تواند عامل مهمی در کاهش خطر ابتلا به بیماری‌های قلبی و عروقی باشد. مصرف این غلات نیز مانند هر عامل دیگر کاهنده کلسترول خون زمانی مفید است که به عنوان بخشی از یک رژیم کم چرب، با فیبر بالا و در کنار فعالیت بدنی استفاده شوند. مقدار مصرف روزانه یک دوم تا یک فنجان از این غلات می‌تواند اثرات مفیدی را بر کلسترول خون بر جای گذارد.

کنترل قند و میزان انسولین خون در پیشگیری از بروز عوارض دیابت لازم است. مصرف جو و چاودار می‌توانند از افزایش ناگهانی قندخون بدنبال مصرف غذا جلوگیری کنند. بتاگلوکان موجود در این غلات در معده تشکیل ژل داده و از تخلیه سریع معده جلوگیری می‌کند از طرفی هضم مواد غذایی را در روده نیز آهسته می‌کند و از این طریق می‌تواند به کنترل قندخون بعد از مصرف غذا کمک کند.

مصرف غلات پر فیبر و پیشگیری از سرطان

بنابر اعلام دفتر بهبود تغذیه جامعه وزارت بهداشت، جو و چاودار مانند غلات دیگر شامل صد‌ها نوع ماده فیتوشیمیایی هستند. لیگنان موجود در این غلات یک فیتوستروژن است که موجب کاهش خطر بیماری‌های مرتبط با هورمون مانند سرطان سینه و همچنین خطر سرطان‌های پروستات، اندومتر، تخمدان و روده می‌شود. فیبر‌های محلول موجود در جو باعث کاهش سرعت تخلیه معده شده و احساس سیری ایجاد می‌کنند و مصرف غذا در وعده غذایی بعد را کاهش می‌دهند. از طرفی این فیبر‌ها می‌توانند با چربی‌ها در روده کوچک متصل شده و از جذب آن‌ها جلوگیری کنند و به این ترتیب می‌تواند به کاهش وزن کمک کند. البته در نانوایی‌ها برای طعم بهتر در کنار آرد جو از آرد سفید، روغن و شیره مالت نیز استفاده می‌شود که ممکن است اثر کاهنده فیبر موجود در جو و چاودار را تحت تاثیر قرار دهد.

مصرف غلات پر فیبر و کنترل فشارخون

مصرف روزانه جو و چاودار می‌تواند به کنترل فشارخون بالا در بیماران کمک کند و نیاز به دارو‌های ضد فشارخون را کاهش دهد. لیگنان موجود در این غلات با تقویت اثرات مفید استروژن می‌تواند به کاهش گرگرفتگی و دیگر علائم یائسگی نیز کمک کند و تاحدی نیز می‌تواند پوکی استخوان را به تاخیر اندازد. چنانچه جو و چاودار، جایگزین بخشی از غلات دریافتی شوند می‌توانند در سلامتی افراد تاثیرگذار باشند. البته به دلیل اینکه این غلات گلوتن دارند، برای افراد مبتلا به بیماری سلیاک و حساس به گلوتن توصیه نمی‌شود.