سیگار الکترونیکی چیست و آیا به ترک سیگار کمک می‌کند؟

سیگار الکترونیکی یا همان ویپ از جمله دخانیاتی است که در سال‌های اخیر در میان جوانان به شدت افزایش یافته است. تا حدودی عجیب و کمی ترسناک است اگر بدانید که در هر گروه‌های پنج نفره‌ای از دانش‌آموزان دبیرستانی در سال ۲۰۲۰ در آمریکا حداقل یک نفر از سیگار الکترونیکی استفاده می‌کند، در حالی که قبلا به هیچ وجه سیگاری نبوده است. اما سیگار الکترونیکی چیست و استفاده از آن چه عوارضی دارد و آیا آن‌طور که اغلب افراد اذعان دارند از سیگار معمولی کم خطرتر است؟ با ما تا انتهای این متن همراه باشید تا با توجه به آخرین تحقیقات روز دنیا تمامی ابهامات شما در مورد این کالا برطرف شود.
فهرست محتوا

سیگار الکترونیکی یا ویپ چیست؟
جویس ویپ چیست؟
میزان نیکوتین سیگار الکترونیکی چقدر است؟
ویپ یا سیگار؛ کدام ضرر کمتری دارد؟
آشنایی با انواع سیگار الکترونیکی
آیا استفاده از سیگار الکترونیکی به ترک سیگار معمولی کمک می‌کند؟
مروری بر مضرات سیگار الکترونیکی

سیگار الکترونیکی یا ویپ چیست؟

سیگارهای الکترونیکی از جمله لوازمی هستند که با حرارت دادن به یک محلول مایع (اصطلاحا جویس) تا دمای به اندازه‌ی کافی بالا شروع به کار می‌کنند و سپس دود حاصل از تبخیر این مایع استنشاق می‌شود. محلول‌های مورد استفاده در این سیگارها، تقریباً همیشه شامل نیکوتین، طعم دهنده و ماده‌ای مانند پروپیلن گلیکول برای حفظ رطوبت بخارات هستند. در واقع این ابزار به شما اجازه می‌دهد تا نیکوتین را به‌جای دود به شکل بخار خارج کنید. البته در حالی که بسیاری از طعم دهنده‌های مورد استفاده در مایعات الکترونیکی این ابزار توسط سازمان غذا و دارو به منظور مصرف خوراکی تایید شده‌اند، اما هیچ تضمینی وجود ندارد که برای استنشاق هم بی‌خطر باشند.

شواهد زیادی نشان می‌دهد که استفاده از سیگارهای الکترونیکی می‌تواند به سلامت ریه‌ها آسیب وارد کند و کاربران را در معرض خطر بیشتری برای ابتلا به کووید-۱۹ قرار دهد. حتی اخیرا مطالعه‌ای نشان می‌دهد که کاربران سیگارهای الکترونیکی پنج برابر بیشتر از افرادی که از محصولات تنباکودار استفاده نمی‌کنند برای ابتلا به کووید-۱۹ مستعدتر هستند و دو دسته مصرف کننده‌ی سیگار و سیگار الکترونیکی تقریباً هفت برابر بیشتر احتمال مشاهده‌ی نتیجه‌ی مثبت تست کووید دارند. برخلاف اروپا که غلظت نیکوتین سیگار الکترونیکی نمی‌تواند از ۲ درصد تجاوز کند، هیچ محدودیتی در میزان غلظت نیکوتین در ایالات متحده و احتمالا ایران وجود ندارد!

جویس ویپ چیست؟

در حالت کلی جویس ویپ (joyce)، مایع طعم‌دار و در اغلب موارد نیکوتین‌داری است که در سیگارهای الکترونیکی مورد استفاده قرار می‌گیرد. در واقع این مایع همان چیزی است که در سیگارهای الکترونیکی نقش به وجود آورنده‌ی بخارات را دارد. طی یک نگاه منطقی باید بدانید که مایعات الکترونیکی موجود در سیگارها فقط آب و نیکوتین نیستند، بلکه حاوی مواد خطرناکی از جمله موارد زیر‌ هستند:

طعم دهنده‌ها؛ هر طعم دهنده مجموعه‌ای از مواد در خود دارد که هرکدام مضراتی به همراه دارد. در حالت کلی اگرچه برخی از مواد طعم دهنده به منظور مصارف خوراکی تایید شده‌اند اما هیچ تضمینی وجود ندارد که استنشاق بخارات حاصل از آن‌ها هم بی‌ضرر باشد.
نیکوتین؛ ماده‌ی اعتیادآور و مضری که ریشه‌ی اکثر عوارض سیگار الکترونیکی و دخانیات سنتی است.
پروپیلن گلیکول و گلیسیرین؛ این مواد به منظور ایجاد بخارات در سیگار استفاده می‌شوند.
آکرولئین، دی استیل و دی اتیلن گلیکول؛ این دسته از مواد شیمیایی می‌توانند در بروز سرطان نقش داشته باشند.
تتراهیدروکانابینول (THC)؛ در برخی از جویس‌های موجود در فروشگاه سیگار الکترونیکی در تهران و شهرستان‌ها دیده می‌شود که از این ماده‌ی شیمیایی که در ماریجوانا هم موجود است، استفاده می‌کنند.
فلزات سنگین مانند نیکل، قلع، سرب و کادمیوم و ذرات فوق ریز که به اعماق ریه‌ها نفوذ می‌کنند.

میزان نیکوتین سیگار الکترونیکی چقدر است؟

سطح نیکوتین در سیگارهای الکترونیکی مختلف بسیار متغیر است، به طوری که برخی کالاها حد اساسی را رد می‌کنند، در حالی که اغلب محصولات ساخت اروپا به حد مشخصی از نیکوتین پایبند هستند. البته برچسب این نوع از سیگارها همیشه یک شاخص قابل اعتماد برای بررسی محتوای نیکوتین نیست، زیرا مطالعات نشان داده‌اند که برچسب‌گذاری اشتباه یک مسئله رایج در این دسته از دخانیات است. در همین راستا لازم است بدانید که برند جویس خریداری شده و نحوه‌ی استفاده (کام‌های قوی یا ضعیف) از سیگار الکترونیکی می‌تواند بر ضریب انتقال نیکوتین به مصرف کننده تأثیرگذار باشد.

عموما میزان نیکوتین جویس‌های مختلف بر حسب میلی‌گرم دسته‌بندی می‌شوند و تقریباً در مقادیری همچون ۰، ۳، ۶، ۱۲ میلی‌گرمی به بازار عرضه می‌شوند. به منظور درک بهتر در نظر داشته باشید که در یک جویس ۴۰ میلی‌لیتری (به ازای هر میلی‌لیتر ۵۰ میلی‌گرم) حدودا ۲۰۰۰ میلی‌گرم نیکوتین وجود دارد. لازم به تاکید است که استفاده از نمک‌های نیکوتین می‌تواند pH مایعات الکترونیکی را کاهش دهد که خود عاملی برای ارائه‌ی غلظت‌های بالاتر نیکوتین با تحریک کمتر بدن است.

نمک‌های نیکوتین نوعی نیکوتین است که در برگ‌های تنباکو پیدا می‌شود، جالب است بدانید که برخلاف نیکوتینی که معمولاً در روغن سیگار الکترونیکی استفاده می‌شوند این نمک‌ها فقط نیکوتین نیستند، بلکه ترکیباتی حاوی نیکوتین و سایر ترکیبات آلی است.

ویپ یا سیگار؛ کدام ضرر کمتری دارد؟

در حالت کلی این گذاره پذیرفته شده است که سیگار الکترونیکی کمتر از دود سیگار مواد سمی آزاد می‌کند. با این حال، به طور فزاینده‌ای آشکار است که چنین عباراتی برای بیان کل داستان در مورد تأثیرات این نوع سیگار بر سلامت فردی، کافی نیست. جدیدترین شواهد نشان می‌دهد که سیگار های الکترونیکی ممکن است مضرات منحصر به فرد و ویژه‌ی خود را داشته باشند. آسیب‌های ریوی مرتبط با بخار داغ خروجی از دستگاه، افزایش پوسیدگی دندان و التهاب لثه‌ها به دلیل استفاده از جویس شیرین، جلوگیری از ترک واقعی سیگار سنتی، بالا رفتن ضربان قلب و افزایش فشارخون و همچنین استنشاق استالدهید، آکرولئین، بنزن، سرب و دی استیل تنها بخشی از مضرات این نوع از محصولات در مقایسه با سیگار معمولی است.

سیگارهای الکترونیکی ممکن است مضرات منحصر به فرد و ویژه‌ی خود را داشته باشند. در واقع آسیب‌های ریوی مرتبط با بخار داغ خروجی از دستگاه، افزایش پوسیدگی دندان و التهاب لثه‌ها به دلیل استفاده از جویس، تنها بخشی از مضرات این محصول است.

بهترین سیگار الکترونیکی

در این بخش جزئیات بیشتری را در مورد هر یک از انواع دستگاه سیگار الکترونیکی ویپ، از جمله نحوه‌ی کار هر یک را بررسی می‌کنیم.

۱. سیگالایک (Cigalike E-Cigarettes)

سیگالیک‌ها همانطور که از نامشان پیداست از نظر اندازه و شکل نزدیک به سیگارهای سنتی هستند. این دسته از محصولات می‌توانند تجربه‌ی مشابهی همانند سیگار معمولی در زمان پک زدن به فرد بدهند، اما آسیبی که دارند در مقایسه با سیگار سنتی کمتر است، چراکه فرآیند سوختن به شکل ملموس در سیگار، در این نوع ابزارها دیده نمی‌شود. سیگالایک از یک باتری قابل شارژ و کارتریجی برای پر کردن مجدد آن با جویس تشکیل شده است. باتری‌های این محصولات کوچک هستند و معمولاً برای کاربرانی که علاقه‌مند به استفاده از ویپ به صورت پراکنده هستند، گزینه‌ای مناسب است.

۲. سیگار الکتریکی مدل پاد (Pod Vapes)

این دسته از محصولات در اشکال و اندازه‌های مختلفی وجود دارند، اما اغلب به شکل قلمی مسطح عرضه می‌شوند که نسبتاً کوچک است و طوری طراحی شده است که با گرفتن در دست برای مدت زمان طولانی خسته کننده نباشد. این ابزارها جدیدترین نسل دستگاه ویپ هستند و برای ارائه‌ی محصولی رضایت‌بخش و کاربرپسند برای مبتدیان بهینه شده‌اند. به طور کلی ویپ‌ پادها شامل یک باتری قابل شارژ و یک غلاف قابل تعویض هستند و می‌توان هم از نمک نیکوتین و هم جویس در آن‌ها استفاده کرد. البته برخی از مدل‌ها بسته به جویس مورد استفاده جزو سیگار الکترونیکی بدون نیکوتین به شمار می‌روند.

۳. ویپ خودکاری (Vape Pens)

اولین تحول قابل توجه در صنعت تولید سیگارهای الکترونیکی با وجود ویپ‌های خودکاری بوده است که از مدل‌های قبلی بزرگ‌تر و با عملکردی بهتری است. بیشتر این مدل‌های خودکاری شکل به اندازه‌ی کافی جمع و جور هستند و معمولا از دو قسمت باتری و محفظه‌ای جداشدنی تشکیل شده‌اند. لازم به ذکر است که ویپ‌های خودکاری باتری داخلی دارند و به دلیل اندازه کوچک دستگاه اغلب ظرفیتشان محدود است.

۴. کیت‌های جعبه‌ای (Box Kits)

کیت‌های جعبه‌ای ویپ بزرگ‌تر و کارآمدتر از سایر مدل‌های معرفی شده هستند و برای مصرف کنندگان متوسط تا پیشرفته گزینه‌های مناسبی به شمار می‌روند. اندازه‌ی بزرگ‌تر این مدل‌ها با طول عمر بیشتر باتری همراه است، از طرفی بیشتر ویپ‌های جعبه‌ای مجهز به تنظیمات و قابلیت‌هایی مانند تغییر توان دستگاه و حتی تنظیم دمای آن هستند.

چگونه سیگار الکترونیکی را شارژ کنیم؟

اگر دستگاه ویپ شما از مدل‌های اخیرا تولید شده توسط کمپانی‌های پیشرفته و برتر باشد، قطعاً با کابل‌های MICRO-USB یا USB-C شارژ می‌شود و می‌توانید خیلی راحت آن را با برق شهری و یک آداپتور که معمولا همراه با خود دستگاه است، سیگار را شارژ کنید.

آیا استفاده از سیگار الکترونیکی به ترک سیگار معمولی کمک می‌کند؟

در همین ابتدای کار باید بدانید که شک و شبه‌های زیادی در مورد اثبات اثربخشی سیگارهای الکترونیکی به عنوان کمک کننده‌هایی برای ترک سیگار وجود دارد. درواقع در مورد این مساله شواهد ناکافی برای چنین نتیجه گیری‌ای (که سیگار الکترونیکی برای ترک سیگار موثر است) وجود دارد.

در همین راستا گزارشی در سال ۲۰۲۰ در مورد ترک سیگار نشان می‌دهد که سیگار الکترونیکی ممکن است به برخی از کاربران بالغ و بزرگسال که با سو مصرف سیگار آن هم به شکلی طولانی مدت درگیر هستند، کمک کند تا خطر ابتلا به وابستگی‌های مرتبط با سیگار را کاهش دهند، اما شواهد کافی برای نتیجه گیری اینکه استفاده از آن‌ها به طور کلی باعث افزایش تمایل به ترک سیگار می‌شود، در هیچ منبع معتبری ذکر نشده است.

همچنین سیگار های الکترونیکی در کنار داشتن نیکوتین، از اسانس‌های مختلفی پشتیبانی می‌کنند، این بدین معنا است که می‌توانید سیگار را با طعم‌های مختلفی مصرف کنید. مصرف سیگار با طعم و اسانس دلخواه باعث می‌شود که سیگار کشیدن برای شما لذت‌بخش‌تر شود، بنابراین از این جنبه هم می‌توان استنباط کرد که نه تنها سیگار الکترونیکی برای ترک سیگار موثر نیست، بلکه ممکن است فرد را به سیگار معتادتر هم کند.

سیگار الکترونیکی ممکن است به برخی از کاربران بالغ و بزرگسال که با سو مصرف سیگار آن هم به شکلی طولانی مدت درگیر هستند، کمک کند تا خطر ابتلا به وابستگی‌های مرتبط با سیگار را کاهش دهند، اما شواهد کافی برای نتیجه گیری اینکه استفاده از آن‌ها به طور کلی باعث افزایش تمایل به ترک سیگار می‌شود، در هیچ منبع معتبری ذکر نشده است

مروری بر مضرات سیگار الکترونیکی

قیمت سیگار الکترونیکی ویپ

سیگار الکترونیکی می‌تواند نسل جدید را به نیکوتین معتاد کند. متاسفانه مصرف سیگار الکترونیکی در میان جوانانی که بسیاری از آن‌ها در وهله اول سیگاری نبودند، در سال های اخیر به شدت افزایش یافته است. بر اساس یک نظرسنجی در ایالات متحده، نزدیک به ۲۰ درصد از دانش‌آموزان دبیرستانی، (از هر پنج نفر، یک نفر) از سیگارهای الکترونیکی استفاده می‌کنند. از آنجایی که سیگار های الکترونیکی حاوی نیکوتین هستند، گاهی در سطوحی نزدیک یا بیشتر از میزان موجود در سیگارهای معمولی نیکوتین به بدن می‌رسانند، به همین علت هم مضرات آن قابل توجه است.

نیکوتین به مغز در حال رشد آسیب وارد می‌کند

به طور کلی آمارها نشان می‌دهد که مصرف‌کنندگان جوان‌تر احتمال بیشتری دارد که معتاد به استفاده از سیگار الکترونیکی شوند، چراکه در این رده‌ی سنی مشکلات بیشتری برای ترک نیکوتین دارند و ممکن است در آینده در معرض خطر بیشتری برای اعتیاد به مواد دیگر باشند. همانطور که می‌دانید در افراد جوان، استفاده از نیکوتین، نوعی پاداش به مغز است که تاثیرات زیادی بر آن دارد. بنابراین طبیعی است که مغز درحال رشد پس از چندی با میزان نیکوتین دریافت شده از سیگار ارتباط برقرار نکند و به سمت استفاده از سایر مواد مخدر سوق پیدا کند.

همچنین نیکوتین نواحی از مغز را که مسئول توجه و یادگیری است، تحت تاثیر قرار می‌دهد و یادگیری در نوجوانان را با اختلال روبرو می‌سازد. از دیگر ضررهای سیگار الکترونیکی افزایش خطر ابتلا به اختلالات خلقی و مشکلات مربوط به کنترل حرکات است.

نیکوتین نواحی از مغز را که مسئول توجه و یادگیری است، تحت تاثیر قرار می‌دهد و یادگیری در نوجوانان را با اختلال روبرو می‌سازد.

سیگار الکترونیکی و مشکلات عروقی و سرطان ریه

اگرچه تا به امروز، هیچ‌کس اثرات طولانی مدت استفاده از سیگار الکترونیکی را نمی‌داند، اما برخی از شواهد به سرعت ظهور اثرات نامطلوب بر سلامت ریه و قلب و عروق را نشان می‌دهد. درواقع اثرات استفاده از سیگار الکترونیکی با افزایش احتمال سرفه‌ی مزمن، خلط و برونشیت و همچنین بالا رفتن ریسک آسم مرتبط است. همچنین یکسری از مطالعات نشان می‌دهند که سیگارهای الکترونیکی ممکن است باعث آسیب کمی به راه‌های هوایی کوچک در ریه‌ها شوند، بنابراین بیماری‌های التهابی سیستم تنفسی، مانند ذات‌الریه در این دسته از افراد محتمل است.

مطالعات دیگر اختلال در عملکرد سلول‌های ایمنی در ریه‌ها را نشان می‌دهد و سؤالاتی را در مورد حساسیت کاربران سیگار الکترونیکی به عفونت‌های باکتریایی و ویروسی دستگاه تنفسی ایجاد می‌کند. در همین راستا اولین مطالعه به منظور ارتباط استفاده از سیگار الکترونیکی با سرطان در اکتبر ۲۰۱۹ انجام گرفت که در آن محققان دریافتند که موش هایی که به مدت ۵۴ هفته در معرض بخارات سیگار الکترونیکی قرار گرفتند، به سرطان ریه و رشد غیرطبیعی سلول‌های مثانه مبتلا شدند.

مشکلات دهان و دندان

اولین مطالعه به منظور ارتباط استفاده از سیگار الکترونیکی با سرطان، نشان می‌داد که موش‌هایی که به مدت ۵۴ هفته در معرض بخارات سیگار الکترونیکی قرار گرفتند، به سرطان ریه و رشد غیرطبیعی سلول‌های مثانه مبتلا شده‌اند.

تحقیقات جدید نشان می‌دهد که تفاوت آماری معنی‌داری در سطح خطر پوسیدگی دندان، در میان گروهی از افراد که از سیگارهای الکترونیکی استفاده می کردند وجود دارد؛ به طوری که حدود ۷۹ درصد از افراد مصرف کننده‌ی ویپ، در مقایسه با سایر افرادی که از این نوع سیگار استفاده نمی‌کنند، در معرض خطر پوسیدگی دندان‌ها قرار دارند.

یکی از دلایلی که استفاده از سیگارهای الکترونیکی می ‌تواند در افزایش خطر پوسیدگی دندان، نقش داشته باشد، محتوای قندی و ویسکوزیته مایع ویپ است که زمانی که در هوا پخش و سپس از طریق دهان استنشاق می‌شود، و می‌تواند به دندان‌‌ها بچسبد. علاوه بر این، مشاهده شده است که استفاده از ویپ، باعث ایجاد پوسیدگی در لبه های پایینی دندان‌های جلو، (بخشی که معمولا کمتر دچار پوسیدگی می‌شود)، می‌شود.