چه کسی اولین دوربین فیلم‌برداری را اختراع کرد؟

احتمالا بارها برای شما این سوال پیش آمده است که چه فردی یا ‌افرادی، نخستین‌بار دوربین فیلم‌برداری را اختراع کردند و شاید هرگز هم برای پرسش خود با پاسخ درستی مواجه نشدید. اکنون ما در این مطلب؛ درباب چندین مخترع برجسته و شناخته شده‌ی دوربین فیلم‌برداری، کاملا ابهام‌زدایی می‌کنیم و همچنین مروری بر تاریخچه‌ی آن خواهیم داشت.

در دنیای امروز، سینما و به طور مشخص‌ فیلم و سریال‌ها، نقش بزرگی در پر کردن اوقات ما ایفا می‌کنند. اما مهم‌تر از همه، سینما جایست که داستان‌ها به تصویر در می‌آیند؛ داستان‌هایی که علاوه بر سرگرمی، روی جهان‌بینی مخاطبان، تاثیر بی‌شماری می‌گذارند. اما بیاید درباره‌ی اختراع دوربین فیلم‌برداری که مهم‌ترین ابزار ساخت فیلم‌ها به شمار می‌رود، بیشتر بدانید. ماجرای ساخت دوربین‌ فیلم‌برداری درست در اوایل قرن بیستم با ابداع دروبین عکاسی آغاز شد. در همان ابتدای مسیر، تعدادی مخترع خلاق، کنجکاو شدند تا راهی برای ثبت حرکت روی فیلم پیدا کنند. درنهایت افرادی چون ادوارد مایبریج به واسطه خلق زئوپراکسیسکوپ چرخان و دیگر مخترعان، مانند توماس ادیسون و ویلیام کندی دیکسون با ساخت دوربین ضبط، نقطه‌ی‌عطف شکل‌گیری جهان بزرگ سینما بودند.

دوربین فیلم‌برداری

ادوارد مایبریج، عکاس مشهور انگلیسی-آمریکایی، یکی از نخستین افرادی بود که سعی داشت راهی برای ثبت حرکت به وسیله‌ی تمرین‌هایی در عکاسی پیدا کند. این هنرمند، تصاویری‌ متوالی با کمک دوربین‌هایی گرفت که می‌توانستند در کسری از ثانیه، عکس‌های کاملا فوری بگیرند. اولین مجموعه عکس‌های او متعلق به سری تصاویری از یک اسب مسابقه بود که در سال ۱۸۷۸ ثبت شدند. اما همه چیز آنقدر هم برای مایبریج راحت نبود، زیرا در اواسط ضبط حرکت با مشکلات بسیاری روبه رو شد، از این‌رو به سراغ سوژ‌ه‌های دیگری مثل تصاویر گربه‌های بزرگ، ورزشکاران، رقصندگان باله و پرندگان رفت.

کمی بعدتر مایبریج به بسط دستگاهی با نام « زئوپراکسیسکوپ» (zoopraxiscope) پرداخت که شباهتی به «زنده‌گَرد» یا «زوتروپ» (zoetrope) داشت. این دستگاه، دیسک چرخانی‌ست که عکس‌های متوالی را با سرعت بالایی از طریق یک شکاف کوچک به نمایش درمی‌آورد و سپس حس حرکت را در مخاطب ایجاد می‌کند. همچنین مایبریج در سال ۱۸۷۹ با شیوه‌های جدیدتری، زئوپراکسیسکوپ را توسعه داد. به طور کل می‌توان گفت، دستگاهی که او اختراع کرد، جز اولین الگوهای انیمیشن فریم محسوب می‌شود.

دوربین فیلم‌برداری

اتین-ژول ماره دانشمند، فیزیولوژیست و عکاس فرانسوی یک دوربین شگفت‌انگیزی را طراحی کرد که حتی فراتر از ابداعات مایبریج بود. این دوربین در هر ثانیه، توانایی گرفتن ۱۲ قطعه عکس را داشت. او با اختراع خود از حیوانات درحال حرکت یا هر موضوع دیگری عکس می‌گرفت و سپس حرکت سوژه‌ها را در یک تصویر منسجم سازماندهی می‌شد، بدین ترتیب الگوی حرکتی آن‌ها، تنها در یک قطعه عکس به نمایش در می‌آمد. ژول ماره این تکنیک را «عکاسی کرونو» (chrono-photography) نام‌ نهاد که در عجیب‌ترین حالت، امروزه همچنان برای تولید تصاویر مشابه نیز مورد استفاده قرار می‌گیرد.
توماس ادیسون و ویلیام کندی دیکسون (Thomas Edison and William Dickson)

دوربین فیلم‌برداری

در سال ۱۸۹۰، توماس ادیسون و دستیارش ویلیام دیکسون، انقلاب بزرگی در طراحی و ساخت دوربین فیلم‌برداری ایجاد کردند. آن‌ها دستگاهی به نام « کینه‌توگراف» (kinetograph) ساختند که درواقع یکی از اولین دوربین‌های مهم در دنیا محسوب می‌شود. این دستگاه عکس‌هایی از افراد و اشیای متحرک را به واسطه‌ی یک رول طولانی فیلم عکاسیِ سلولوئیدی می‌گرفت که در اطراف دوربین حرکت می‌کرد. کینه‌توگراف تقریبا می‌توانست، ۴۰ فریم در ثانیه را روی قرقره‌ای تا ۱۵ متر ضبط کند.

علاوه بر این، توماس ادیسون و ویلیام دیکسون موفق شدند تا دستگاهی بسیار کاربردی و خلاقانه، جهت نمایش فیلم طراحی کنند که درنهایت دیکسون بدون همکارش آن را ساخت. این دستگاه «کینتوسکوپ» (متحرک‌نما) نام داشت و جزء نخستین وسایلِ نمایش تصویر متحرک بود. کینتوسکوپ تصاویری را با استفاده از لامپ و عدسی بزرگنمایی که درون یک کابینت چوبی قرار گرفته بود، عبور می‌داد؛ سپس بیننده به وسیله دریچه‌ی روزنه‌ مانندی تمام تصاویر را می‌دید.
auguste and Louis Lum

پنج سال پس از اختراع توماس ادیسون و همکارش، یعنی در سال ۱۸۹۵ اوگوست لومیر و لویی لومیر دستگاهِ «سینماتوگراف» (Cinematographe) که یکی از شگفت‌انگیزترین دوربین‌های اولیه بود را طراحی کردند. سینماتوگراف شکلی از یک پروژکتور چند تصویری داشت که در هر ثانیه ۱۶ فریم عکس را ثبت می‌کرد. برادران لومیر برای نخستین‌بار، فیلم‌هایی به شکل امروزی از موقعیت و شخصیت‌هایی طی انجام فعالیت‌های روزمره‌شان، همچون غذا خوردن یک نوزاد یا کارگران مشغول به کار، مستندهایی تهیه کردند. همچنین آن‌ها، سازنده‌ی اولین فیلم کمدی تاریخ بودند که اتفاقا برمبنای یک خط‌روایی مشخصی پیش می‌رفت و این در نوع خود، خلاقانه‌ترین و حیرت‌انگیزترین اتفاق ممکن آن زمان به حساب می‌آمد.